Người bạn của bầy gấu xám

Thứ Sáu, 09/09/2005, 08:39

Timothy yêu lũ gấu bằng niềm đam mê mãnh liệt đến nỗi chỉ có anh mới hiểu vì sao. Anh thường quay nhiều thước phim đời thường của gấu như ăn uống, đánh nhau, đi vệ sinh, bơi lội và nhìn chằm chặp một cách bình tĩnh và lặng lẽ thẳng vào đầu kính máy quay.

Timothy Treadwell một người tự xưng là nhà bảo vệ gấu, sống chung với bầy gấu xám dữ tợn Bắc Mỹ suốt 13 mùa hè tại Khu Bảo tồn và Công viên quốc gia Katmai ở Alaska.

Tháng 10/2003, anh và người bạn gái Amie Huguenard bị một con gấu dữ giết hại. Những người giải cứu đến nơi đã bắn chết con ác thú và phát hiện đôi bạn tình đam mê thú dữ ấy đã chết. Trong bộ phim "Người gấu", đạo diễn Werner Herzog thuật lại câu chuyện kỳ lạ đến khó tin của nhà tự nhiên học Timothy Treadwell, trong đó có cả những cuộc phỏng vấn những người bạn lẫn những kẻ hay nói xấu anh, và cả những đoạn trích từ 100 giờ quay phim riêng của Timothy. Nghe nói phụ đề cho phim cũng khá kỳ lạ.

Gấu xám trở nên dữ tợn khi con người xâm phạm lãnh địa của chúng

Hai con gấu xám đực khổng lồ quần nhau dữ tợn chỉ vì một con cái, cắn nhau rụng từng mảng lông lớn. Một con chồn Bắc Cực phóng nhẹ nhàng lên nóc lều của Timothy trước khi ngậm cái mũ đàn ông lao xuống ổ của nó. Tuy nhiên, điều kỳ lạ nhất dường như lại chính là anh sử dụng máy quay không chỉ như dán mắt vào khung cảnh thiên nhiên, mà còn như một lời thú tội. Trong một cảnh quay rất cẩn thận, anh nói về sự vui đùa giữa bầy gấu, sự hiện diện của chúng cho anh cảm giác trào dâng hạnh phúc như nhận được một đức tin tôn giáo vậy.

Anh nói về bản thân mình như một nhà tâm lý chỉ thông thuộc thứ duy nhất là tâm lý gấu xám. Có lẽ vì vậy mà anh thường đặt cho chúng những cái tên kỳ quặc như “Ông Sôcôla”, “Chàng Grinch”... Anh cho rằng Cục Công viên quốc gia (NPS) không làm tròn chức trách bảo tồn những con gấu hoang dã này. Nhưng thật ra, theo một nhà sinh thái học tại NPS, khoảng 35.000 con gấu nâu sống tại Alaska không hề bị đe dọa tuyệt chủng. Có lần, Timothy làm lễ cầu mưa, van lạy các vị thần cho qua cái nóng nung người để bầy gấu bớt khổ, và dường như thần linh rất cảm thông với con người dễ làm người khác xúc động này.

"Người gấu" thực sự lớn không chỉ khía cạnh tư liệu về thiên nhiên, mà còn về tư tưởng. Trong bộ phim này, Herzog đặt ra những câu hỏi sâu sắc về bản chất phức tạp của quan hệ con người và động vật. Chúng ta có thể hòa hợp với các sinh vật hoang dã đến mức nào? Liệu Timothy có đóng kịch không, khi có người biết rõ anh có “qua lại” với những người mặc trang phục bằng da lông gấu? Nếu như chúng ta có những ý nghĩ trìu mến và đầy ắp thương yêu như Timothy về động vật, có chắc rằng chúng cũng cảm nhận được như chúng ta hay chăng? Liệu Timothy có quyền bảo vệ gấu xám và xâm phạm vùng đất cư trú của chúng?

Một cư dân Alaska cho biết, người dân tộc ít người trong khu vực này duy trì mối quan hệ suốt 7.000 năm với gấu xám nhờ tôn trọng những khác biệt giữa họ và gấu. Nên nhớ nguyên tắc bất di bất dịch rằng: Đừng bao giờ xâm phạm lãnh địa của chúng - một ranh giới không có hạn định nhưng vô cùng quan trọng. Có lẽ Timothy Treadwell và người bạn gái Amie Huguenard đã bước qua ranh giới ấy, và họ phải trả giá đắt.

Minh Nhựt (Theo GEO)