Nước Nhật với Thủ tướng mới và chính phủ mới

Quốc hội Nhật Bản vừa nhất trí bầu tân Chủ tịch đảng cầm quyền Dân chủ tự do (LDP) Shinzo Abe kế nhiệm cựu Thủ tướng Koizumi. Ông Abe giành được tỉ lệ phiếu ủng hộ là 339/476 ở Hạ viện và 136/240 tại Thượng viện. Trong khi đó, tại các cuộc bỏ phiếu ở Hạ viện và Thượng viện, lãnh đạo đảng Dân chủ đối lập chính Ichiro Ozawa - người nhận được số phiếu bầu cao thứ 2 sau ông Abe chỉ giành được lần lượt 115/476 và 85/240 phiếu ủng hộ. Kết quả trên cho thấy ưu thế vượt trội của đảng cầm quyền LDP tại cơ quan lập pháp Nhật. Ở tuổi 52, ông Abe đã trở thành thủ tướng đắc cử trẻ nhất ở đất nước mặt trời mọc kể từ Chiến tranh thế giới lần thứ 2.

Con đường đi tới chức thủ tướng của ông Shinzo Abe

Chào đời ngày 21/9/1954 trong một gia đình danh tiếng của Nhật Bản. Shinzo Abe lướt nhanh trên con đường vươn tới chức vụ nhiều quyền lực nhất của Nhật Bản mà hầu như không gặp một trở ngại nào. Shinzo Abe là con trai của ông Shintaro Abe, cựu Ngoại trưởng Nhật Bản và là cháu trai của cựu Thủ tướng Nobusuke Kishi. Shinzo Abe được giáo dục trong những môi trường thuận lợi cho sự nghiệp chính trị của mình. Dư luận Nhật nói rằng ông sinh ra là để làm thủ tướng.

Tốt nghiệp Trường đại học Seikei ở Tokyo năm 1977 và tốt nghiệp Khoa Chính trị Trường đại học Nam California (Mỹ). Năm 1993, ông Abe được bầu vào Quốc hội Nhật Bản. Ông từng giữ chức Tổng thư ký đảng LDP. Ngày 31/10/2005, ông Abe được phê chuẩn làm Chánh Văn phòng Nội các, một vị trí rất quan trọng trong Chính phủ Nhật Bản. Chưa đầy một năm sau, ngày 20/9/2006, vị chính khách trẻ tuổi hay nói thẳng và được đào tạo cơ bản dễ dàng giành thắng lợi trong cuộc chạy đua vào chức Chủ tịch đảng LDP, bước đệm quyết định để trở thành thủ tướng Nhật Bản. Ngày 26/9, ông Abe chính thức được bầu vào chức vụ đầy quyền lực này.

Tân Thủ ướng Shinzo Abe được sự ủng hộ của đông đảo giới trẻ Nhật Bản, đặc biệt là các nghị sĩ trẻ trong LDP đang muốn phá vỡ truyền thống “sống lâu lên lão làng” trên chính trường nước này hơn 50 năm qua.

Kế tục di sản của ông Koizumi và tiếp tục con đường cải cách Nhật Bản

Phát biểu sau khi trở thành Chủ tịch đảng LDP, ông Abe tuyên bố: “Là Chủ tịch đảng đầu tiên sinh ra sau Chiến tranh thế giới thứ 2, tôi tuyên bố sẽ tiếp quản ngọn đuốc cải cách và lý tưởng. Tôi nguyện đem hết trái tim và khối óc của mình xây dựng một đất nước Nhật Bản mới và tươi đẹp”.

Ngày 26/9/2006, tân Thủ tướng Nhật Shinzo Abe đã cho công bố danh sách nội các mới, trong đó có những gương mặt đáng chú ý như ông Yasuhisa Shiozaki, cựu Thứ trưởng Ngoại giao làm Chánh Văn phòng nội các; ông Koji Omi, 73 tuổi, làm Bộ trưởng Tài chính, đương kim Ngoại trưởng Taro Aso vẫn được giao trọng trách cũ. Ngoài ra, nội các mới còn có 2 nữ bộ trưởng: Bà Hiroko Ota - Bộ trưởng Chính sách tài chính kinh tế; bà Sanao Takaichi - Bộ trưởng chuyên trách các vấn đề của các vùng lãnh thổ phía bắc và Okinawa.

Với thành phần của nội các mới, người ta thấy rằng, tân Thủ tướng Abe dường như có tham vọng theo đuổi các mục tiêu chính sách như khuyến khích tăng trưởng kinh tế, sửa đổi Hiến pháp và cải cách giáo dục. Trên lĩnh vực đối ngoại, Thủ tướng mới của Nhật, Shinzo Abe cam kết sẽ tăng cường những nỗ lực thắt chặt quan hệ với Trung Quốc, Hàn Quốc và Nga khôi phục quan hệ với các nước láng giềng và tuyên bố Trung Quốc là đối tác quan trọng nhất ở châu Á. Trong khi đó, Abe cũng cam kết, Nhật sẽ tự khẳng định mình nhiều hơn trên trường thế giới và chính ông sẽ chia sẻ trách nhiệm với Mỹ - đồng minh lâu năm của Nhật. "Liên minh Mỹ - Nhật trên cơ sở an ninh và ngoại giao Nhật". Bên cạnh đó, tân Thủ tướng Abe còn có ý định thành lập Hội đồng an ninh quốc gia để tăng cường an ninh cho nước Nhật.

Thủ tướng sắp mãn nhiệm Koizumi đã giữ chức Chủ tịch đảng cầm quyền Dân chủ tự do trong suốt 5 năm rưỡi qua. Ông Koizumi được đánh giá là người sẵn sàng đối đầu với thử thách khi quyết tâm phá bỏ những quy luật cũ và tiến hành cải tổ kinh tế. Di sản của ông Koizumi khá ấn tượng, là nền tảng để tân Thủ tướng Abe tiếp tục đẩy mạnh công cuộc cải cách.  Các chính sách cải cách kinh tế không khoan nhượng của ông đã châm ngòi cho những phản ứng dữ dội từ rất nhiều người Nhật. Hàng loạt các vấn đề bên trong Nhật Bản - từ thâm hụt ngân sách chính phủ cho tới khủng hoảng tiền lương và tình trạng già hóa dân số - là không thể tránh khỏi.

Người ta cho rằng, ông Abe chưa có nhiều kinh nghiệm sẽ phải giải quyết các vấn đề gai góc từ di sản của người tiền nhiệm. Ông Abe đã sẵn sàng cho cuộc chiến ấy. Những thay đổi của Nhật trong thời gian qua đang trông chờ nhiều hơn từ tân Thủ tướng Shinzo Abe