Pakistan: Con trai cố Thủ tướng B.Bhutto bước lên vũ đài chính trị

Ngày 27/12/2012 là kỷ niệm 5 năm ngày bà Bhutto bị ám sát chết. Nhân ngày này, con trai bà là Bilawal Bhutto Zardari đã thực hiện một cuộc ra mắt trước toàn đảng và những người ủng hộ đảng bằng một nghi thức thật long trọng. Cuộc ra mắt diễn ra tại quê nhà Garhi Khuda Bux, tỉnh Sindh.

Bilawal đã làm dậy sóng những người dự khán bằng bài phát biểu khơi gợi lại những kỷ niệm đáng nhớ trong cuộc đời hoạt động chính trị đầy sóng gió của mẹ mình, khơi gợi lại cuộc đấu tranh không mệt mỏi của bà Bhutto khi bị các thế lực quân phiệt và Hồi giáo đối lập vây hãm, xua đuổi, phải lưu vong nơi xứ người. 5 năm sau khi bị ám sát chết, bà Bhutto vẫn còn sức ảnh hưởng nhất định trong đảng PPP. Và việc ra mắt công chúng ủng hộ nhân kỷ niệm ngày mẹ mất được xem là bước đi có tính toán của Bilawal.

Năm nay 25 tuổi, Bilawal Bhutto Zardari sinh vào tháng 9/1988, là con cháu một trong những dòng họ gia đình chính trị nổi tiếng nhất Pakistan - dòng họ Bhutto. Ông ngoại anh là cố Thủ tướng Zulfikar Ali Bhutto - người đã sáng lập ra đảng PPP vào năm 1967 và là người nắm quyền nổi tiếng nhất trong dòng họ. Sau khi ông ngoại Zulfikar bị quân đội lật đổ, bà ngoại là Nusrat Bhutto lên thay nắm quyền lãnh đạo đảng, sau đó quyền hành được trao lại cho con gái bà, tức mẹ của Bilawal, Benazir Bhutto - nữ Thủ tướng đầu tiên và nổi tiếng nhất trong lịch sử Pakistan. Bà Benazir Bhutto lãnh đạo đảng PPP cho đến khi bị ám sát chết vào năm 2007.

Khi Bilawal lên 3 tuổi thì bà Bhutto mẹ anh lần đầu tiên được bầu làm Thủ tướng Pakistan. Do sinh ra trong một gia đình chính trị nòi ở một đất nước chính trị - Hồi giáo khắc nghiệt như Pakistan, tuổi thơ của Bilawal luôn không yên ổn, và việc học hành luôn bị gián đoạn do gia đình phải thay đổi chỗ ở liên tục để đảm bảo an ninh. Đang học tại Trường Aitichison College ở Lahore, Bilawal phải nghỉ học vì vấn đề an ninh. Sau đó, khi bà Bhutto được bầu lại làm Thủ tướng Pakistan lần thứ 2, Bilawal được chuyển đến Trường trung học phổ thông ở Karachi. Sau đó, anh lại được chuyển đến học tại Trường Quốc tế Froebel ở thủ đô Islamabad.

Cơn sóng gió chính trị năm 1999 (tướng Pervez Musharraf làm đảo chính và thiết lập chế độ quân phiệt tại Pakistan) đã khiến cho gia đình Bhutto ly tán: Bilawal theo mẹ rời khỏi đất nước để đến Dubai (UAE) rồi London, Anh quốc, sống lưu vong; còn ông Zardari thì vẫn đang thụ án tù (từ năm 1996, được thả năm 2004) do tội tham nhũng. Việc ông Zardari được thả cũng là một "trao đổi chính trị" mà tướng Musharraf đưa ra nhằm mua chuộc sự ủng hộ của đảng PPP đối với sự lãnh đạo của ông. Đồng thời, đó cũng là bước ngoặt lôi kéo bà Bhutto quay trở về Pakistan vào 3 năm sau.

Trong thời gian sống lưu vong tại Dubai, Bilawal theo học tại Trường trung học Rashid dành cho nam sinh. Vài năm sau khi chuyển sang London sinh sống, Bilawal được mẹ lo cho việc học hành chu đáo: học Đại học Oxford danh tiếng khoa Lịch sử. Khi mẹ bị ám sát chết, Bilawal mới 19 tuổi và còn đang học dở dang ở Đại học Oxford. Anh đã phải bỏ ngang việc học để về nước.

Ngày 30/12/2007, Bilawal được bầu thay thế mẹ làm Chủ tịch đảng PPP. Tuy nhiên, do lúc đó Bilawal còn đang lo việc học hành nên chức chủ tịch đảng PPP chỉ là trên danh nghĩa, anh vẫn phải quay trở lại London lo việc học hành. Mọi vấn đề thường ngày trong đảng PPP do cha anh - ông Zardari - cũng được bầu làm đồng Chủ tịch đảng - đảm trách. Một vấn đề trở ngại khi đó là ông Zardari do từng mang tai tiếng (và bị tù) vì tham nhũng, nên việc ông thay vợ lãnh đạo đảng không được nhiều người ủng hộ.

Do ảnh hưởng của bà Bhutto còn rất mạnh nên ông Zardari muốn lợi dụng ảnh hưởng này để dàn xếp êm xuôi mọi việc: ông tuyên bố thay đổi tên họ con trai từ Bilawal Zardari thành Bilawal Bhutto Zardari để nhắc mọi người nhớ rằng hiện thân và di sản chính trị của bà Bhutto vẫn còn đây, chưa hề mất đi và do chính con trai duy nhất của bà gánh vác. Ngầm ý của ông Zardari là muốn mọi người nhìn nhận thực tế rằng, ông chỉ là người "nhiếp chính" trong thời gian người thừa kế di sản của bà Bhutto còn non trẻ và còn đang lo chuyện học hành ở nước ngoài cho đến khi Bilawal hoàn thành việc học hành và trở về nước.

Ngay sau khi bà Bhutto bị ám sát chết và chức Chủ tịch đảng PPP được trao lại cho con trai bà, không mấy người tin rằng Bilawal có thể đảm đương nổi vai trò quá lớn do mẹ để lại. Kể từ khi Bilawal đã hoàn tất việc học tại London vào năm 2010, nhưng anh vẫn chưa về nước và chưa chính thức nắm quyền hành chính trị, vì anh vẫn còn quá non trẻ trong môi trường chính trị khắc nghiệt tại Pakistan, đồng thời tình hình an ninh tại Pakistan quá bất ổn, không cho phép ông Zardari mạo hiểm đưa con trai về nước sớm. Thời gian ông Zardari dự định tạm nắm quyền trong đảng PPP là 3 năm đã hết nhưng ông vẫn chưa thể giao quyền lại cho con trai cũng vì lo ngại, chưa thể yên tâm về sự trưởng thành của con trai. Điều này cũng dễ hiểu.

Nhưng kể từ năm 2011 thì mọi chuyện đã có chuyển biến khác, Bilawal trở về Pakistan và bắt đầu thể hiện vai trò chính trị nổi bật của mình. Đặc biệt, thời gian ông Zardari đi trị bệnh tại Dubai vào tháng 12/2011 là cơ hội tốt cho Bilawal tự thể hiện, chứng tỏ bản lĩnh của mình. Hành động tiếp theo là vào tháng 5/2012, Bilawal tuyên bố sẽ yêu cầu Interpol phát lệnh truy nã đỏ đối với tướng Musharraf (đang sống lưu vong tại Arập Xêút) do có liên quan trong cái chết của mẹ anh.

Cho dù tướng Musharraf chưa bị bắt theo lệnh truy nã đó, nhưng động thái của Bilawal đã cho thấy một Bilawal thật sự trưởng thành, đã có thể thay cha đảm đương trách nhiệm. Và Bilawal đã tiếp nhận luôn chức Trưởng tộc họ Zardari của vùng Baloch từ ông nội Hakim Ali Zardari