Pháp: Thảo luận toàn quốc gỡ rối “Áo gile vàng”

Thứ Tư, 23/01/2019, 14:15

Trong 2 đợt tập hợp gần đây nhất, phong trào “Áo gile vàng” mặc dù huy động đông hơn nhưng những hành động bạo lực đã giảm hẳn do chính phủ Pháp đang khởi động chương trình gỡ rối phong trào này mang tên “thảo luận toàn quốc”.

Ngày 19-1, khoảng 84.000 người “Áo gile vàng” lại xuống đường tại nhiều nơi ở Pháp. Đây là lần thứ 10, những người này xuống đường vào Thứ bảy. Tại Paris, khoảng 8.000 người biểu tình có hàng rào trật tự và tình nguyện viên cứu thương đi kèm trên đại lộ Champs-Elysées nhưng không có đụng độ nghiêm trọng.

Theo Bộ trưởng Nội vụ Christophe Castaner, thứ nhất là do tinh thần trách nhiệm của người biểu tình mạnh hơn tâm lý đọ sức và thứ hai là nhờ bố trí lực lượng an ninh hùng hậu, trên 80.000 người trên toàn quốc, đúng chỗ và cơ động nhanh. Trên toàn nước Pháp, ngoại trừ một vài trường hợp ném đá và bị đáp trả bằng lựu đạn cay, không có một vụ cướp phá cửa hàng nào được ghi nhận.

Sự giảm bạo lực của phong trào “Áo gile vàng” lần này được lý giải một phần bởi lý do phong trào phản kháng này đang tiến hành thanh lọc hàng ngũ. Nhưng có lẽ nguyên nhân lớn hơn là chiến dịch “Thảo luận toàn quốc” của Tổng thống Emmanuel Macron bắt đầu phát huy tác dụng.

Trong “Thư gửi người Pháp” công bố ngày 13-1, Tổng thống Macron chìa bàn tay hòa giải và đề nghị cử tri hãy cùng nhau xây dựng các giải pháp từ sự phẫn nộ. Ông cũng kêu gọi mọi người tham gia đông đảo vào cuộc thảo luận về những vấn đề có ý nghĩa quyết định đối với tương lai đất nước mà theo ông sẽ không có đề tài cấm kỵ. Tổng thống Pháp liệt kê 35 câu hỏi xoay quanh 4 chủ đề khá đa dạng: thuế khóa, tổ chức bộ máy hành chính trung ương địa phương, dân chủ trực tiếp với trưng cầu dân ý, chuyển đổi sang kinh tế xanh...

Đây là một số đòi hỏi cốt lõi của phong trào “Áo gile vàng” từ tháng 11-2018 đến nay. Theo Tổng thống Pháp, những đề xuất của người dân không những có thể mang lại các giải pháp cho phép cải thiện cuộc sống hằng ngày mà còn hướng đến việc thiết lập một khế ước xã hội mới, định hướng cho các hành động của Chính phủ, Quốc hội và kể cả vị trí của nước Pháp tại châu Âu cũng như trên trường quốc tế. Ý tưởng về cuộc thảo luận toàn quốc đã được Tổng thống Pháp thông báo cách nay hơn một tháng, vào lúc khủng hoảng đang ở cao trào.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron trao đổi với xã trưởng, thị trưởng ở Grand Bourgtheroulde, Normandie, ngày 15-1.

Ngày 15-1, cuộc thảo luận toàn quốc để tìm giải pháp cho các bất đồng sâu sắc trong xã hội Pháp đã chính thức khai mạc tại một làng nhỏ vùng Normandie. Đích thân Tổng thống Macron tham gia 2 cuộc trao đổi, mỗi lần kéo dài hơn 6 giờ đồng hồ, với tổng cộng 1.200 thị trưởng, xã trưởng thuộc mọi đảng phái. Ông Macron trả lời tất cả các câu hỏi, nguyện vọng của từng người và chinh phục được cảm tình của các nhà đại diện dân cử địa phương, theo nhận định của chính những người tham dự. Vấn đề còn lại là phải thuyết phục được phe “Áo gile vàng”.

Theo chương trình, chủ nhân Điện Elysée còn 11 cuộc hẹn tương tự, từ nay đến ngày 15-3. Ở các địa phương, cũng đã có hằng trăm cuộc trao đổi, đề đạt nguyện vọng và giải pháp do các đại biểu dân cử tổ chức. Nhưng một số người tham gia cuộc đối thoại đã cảnh báo Tổng thống Pháp rằng những lời nói suông sẽ không đủ để chấm dứt cuộc khủng hoảng.

Nỗ lực xoa dịu lòng dân của các cơ quan hành pháp đã mang lại những kết quả đầu tiên. Theo viện thăm dò ý kiến IFOP, trong số 1.928 người được hỏi, 27% tuyên bố hài lòng về tổng thống. Tỷ lệ này tuy thấp nhưng nếu so với kết quả hồi tháng trước, uy tín của ông Emmanuel Macron thêm được 4 điểm.

Một tín hiệu khác về khả năng giải quyết phong trào “Áo gile vàng” của Pháp được thể hiện qua mức thu hút đầu tư nước ngoài. Kết quả điều tra công bố ngày 20-1 của công ty nghiên cứu trị trường Kantar dựa trên việc phỏng vấn 500 nhà đầu tư nước ngoài tại 5 quốc gia châu Âu, Pháp tiếp tục là quốc gia hấp dẫn thứ hai châu Âu, sau Đức.

Theo ông Marc Lhermitte, một chuyên gia về đầu tư quốc tế, các nhà đầu tư đặc biệt chú ý đến các cải cách sắp diễn ra tại Pháp. Vấn đề chủ yếu đối với họ là nhận diện được chính xác xem cuộc khủng hoảng hiện nay - gắn liền với những thay đổi lớn tại Pháp - có thể đảo ngược hay không các cải cách của Chính phủ Pháp, nhằm cải thiện “mức linh hoạt và khả năng cạnh tranh” của nền kinh tế.

Nhưng giới đầu tư vẫn lo ngại về khả năng lật ngược tình thế của Tổng thống Macron bởi ông nhất định không xem xét lại quyết định bỏ thuế đánh vào người có tài sản lớn gọi tắt là ISF và tăng tỷ lệ đánh thuế an sinh xã hội-CGS.

Thuế ISF là phần đóng góp của người giàu thì được bỏ còn CGS, ai cũng phải đóng, kể cả người về hưu, thì duy trì. Chính điểm này khiến ông Macron bị chỉ trích là tổng thống của người giàu. Để biện minh, Tổng thống Pháp nhắc lại là ông được bầu với một chương trình hành động cải cách quốc gia và do vậy phải trung thành với lời hứa lúc tranh cử. Đây là đường ranh đỏ biểu lộ thái độ cứng rắn.

Tuyên bố sẵn sàng lắng nghe tiếng nói của người dân, tất cả người dân, vì ông không một lần nhắc đến phe “Áo gile vàng”, Tổng thống Macron cho biết chính ông sẽ “tổng kết” 2 tháng thảo luận và công bố kết luận một tháng, sau khi chiến dịch tham khảo ý kiến kết thúc, tức vào khoảng giữa tháng 4, bốn tuần trước cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu.

Các chuyên gia cho rằng Chính phủ Macron đã tỏ ra biết lắng nghe. Bởi vì các cuộc biểu tình đầu tiên làm chính phủ bất ngờ nhưng với thời gian, người ta nhận thức đây là một cuộc khủng hoảng xã hội, chính phủ không thể làm ngơ. Do vậy vấn đề tổ chức cho người dân đóng góp ý kiến mới đặt ra. Từ đó, chính phủ tìm cách giải quyết.

Một trong những người thân cận ở điện Elysée nhìn nhận sự thật: từ nay, ông Macron bắt buộc phải bỏ lối lãnh đạo đơn độc. Một phương pháp hành động đã được phác họa từ năm 2017, nay sẽ được áp dụng. Phương pháp đó có tên là “phương pháp thợ sửa xe”: Anh giao tôi chiếc xe hư, tôi sửa chữa xong, tôi giao lại cho anh. Canh tân nước Pháp cũng như sửa chiếc xe bị hỏng: Chính phủ sẽ phục hưng đất nước rồi sẽ trao lại cho dân trong 2 năm tới.

Mộc Thạch (tổng hợp)