Tân Tổng thống Iran sẽ hoá giải căng thẳng với phương Tây?

Giáo sĩ Rouhani từng đảm nhiệm các chức vụ quan trọng từ nhiều năm qua như lãnh đạo các Ủy ban Quốc phòng và chính sách đối ngoại trong Quốc hội Iran, Chỉ huy Không quân Iran và là Phó tổng chỉ huy Các lực lượng vũ trang. Rouhani cũng là một nhà báo, đã từng viết gần 100 cuốn sách và bài báo cũng như thực hiện 700 dự án nghiên cứu về đủ loại đề tài, nhiều nhất là lĩnh vực an ninh quốc phòng và an toàn hạt nhân...

Ông là thành viên Hội đồng Các chuyên gia (là tổ chức có quyền bầu và bãi miễn vị lãnh đạo tối cao của nước Cộng hòa Hồi giáo Iran) từ năm 1999, thành viên Hội đồng Kế hoạch (có nhiệm vụ chính là tư vấn cho vị lãnh đạo tối cao) từ năm 1991 và thành viên của Hội đồng An ninh tối cao Iran từ năm 1989. Rouhani từng giữ chức Trưởng đoàn đàm phán về Chương trình hạt nhân của Iran dưới thời Tổng thống Mohammad Khatami với việc làm để đời: khi đó, ông đã tác động để Chính phủ Iran đồng ý tạm ngưng chương trình làm giàu uranium và có thái độ hợp tác tích cực hơn với Tổ chức Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA).

Tân tổng thống Rouhani nói thông thạo 5 thứ tiếng Arập, Anh, Đức, Nga và Pháp, tuy hiện rất bận việc chính phủ nhưng ông vẫn duy trì thói quen đọc sách mỗi ngày để tích lũy thêm kiến thức trong mọi lĩnh vực. Ông cũng thường có những bài bình luận sắc bén trên Facebook ủng hộ việc làm của Phong trào Xanh (Green Movement).

Tân Tổng thống Rouhani là một người trung hòa về tôn giáo. Là giáo sĩ duy nhất tranh cử tổng thống. Nhân vật chủ chốt trong chính trường Iran từng nắm giữ các chức vụ hàng đầu tại Iran trong đó có Trưởng thương thuyết gia về hạt nhân. Được hai cựu Tổng thống Akbar Hashemi Rafsanjani và Khatami hậu thuẫn. Ông cũng được nhiều chính trị gia Iran và cả lãnh tụ tối cao Khamenei ủng hộ. Do đó nên ông rất có lợi thế khi chấp chính.

Theo Hiến pháp Iran, vào ngày 3/8/2013, lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei đã phê chuẩn kết quả bầu cử và Rouhani đã chính thức tuyên thệ nhậm chức trước toàn thể nghị viên tại Quốc hội, chính thức điều hành đất nước, đưa Iran tiến lên, nhất là trong lĩnh vực phát triển kinh tế và thay đổi diện mạo Iran để không bị thế giới cô lập như ông đã từng tuyên bố trước và sau khi có kết quả thắng cử. Dù là một giáo sĩ cấp cao trong hàng giáo phẩm nhưng ông thường tỏ ra là một người cởi mở, theo đường lối ôn hòa và chủ trương cải thiện quan hệ với phương Tây.

Theo nhà báo Brumfield, chiến thắng của Rouhani là chiến thắng của con người ôn hòa vượt qua chủ nghĩa cực đoan, nhờ vậy, ông sẽ là vị tổng thống Iran đầu tiên từng bước giúp Iran xích lại gần với phương Tây hơn, rảnh tay lo khôi phục nền kinh tế với mức thất nghiệp hiện nay vượt quá 25% dưới thời cựu Tổng thống Ahmadinejad vốn đã chấp chính suốt hai nhiệm kỳ