Thất bại tại Palmyra, IS đang bị dồn vào cửa tử?

Thứ Tư, 30/03/2016, 14:15

Sau 3 tuần chiến đấu, sáng ngày 27-3, quân đội Syria cùng với những cánh dân quân địa phương với sự hỗ trợ của không lực Nga đã đẩy được quân IS ra khỏi thành phố cổ Palmyra ở phía đông bắc Damascus. Thắng lợi này có ý nghĩa như thế nào đối với quân đội Syria và bản thân Tổng thống Assad? Còn với Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) mất Palmyra, tổ chức này sẽ tiếp tục đại bại?

Palmyra là một thành cổ nổi tiếng của Syria, nằm tại một ốc đảo phía đông bắc Damascus, cách thủ đô Syria khoảng 215 km. Palmyra được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới. Palmyra đã bị IS kiểm soát kể từ tháng 5-2015.

Sau chưa đầy 1 năm chiếm đóng thành cổ Palmyra, IS đã tàn phá cái nôi của nền văn minh nhân loại gần như trở thành bình địa. Ngôi đền Bel biểu tượng của Palmyra, được xây dựng từ những năm 30 sau Công nguyên, giờ chỉ còn chiếc cổng đá. Trong khi đó, nhà hát cổ đã bị IS sử dụng làm nơi hành quyết tù binh và bom đạn cũng phá hủy nham nhở.

Ngoài ra, 6 công trình khác được UNESCO công nhận là di sản thế giới tại Palmyra cũng đã bị IS phá hủy. Thật đáng mừng là sau khi quân đội giành lại được thành cổ này, các nhà khảo cổ học đã lập tức có mặt và thông báo rằng, vẫn có khả năng phục hồi lại các di tích này.

Quân đội Chính phủ Syria tập trung bên ngoài cung điện bị hư hỏng tại Palmyra, miền Trung Syria ngày 27-3.

Cuộc tấn công thành phố cổ Palmyra từ đầu tháng 3-2016 có sự tham gia của 6.000 binh sĩ quân đội Syria và sự yểm trợ của không quân Nga. Về phía quân đội Syria và các cánh dân quân tự vệ tham gia chiến dịch này gồm có lực lượng Tiger phối hợp với các chiến binh Hezbollah, Lữ đoàn Diều hâu Sa mạc và lực lượng lính thủy đánh bộ Syria.

Về phía Nga, trong một tuyên bố ngày 25-3, Bộ Quốc phòng Nga cho hay: “Từ ngày 20 đến 23-3, Không quân Nga đã thực hiện 41 đợt không kích xung quanh thành phố Palmyra, tấn công vào 146 cứ điểm của những kẻ khủng bố. 6 trung tâm chỉ huy, 5 xe tăng, 6 lựu pháo, 2 kho chứa đạn dược, 15 phương tiện cơ giới đã bị phá hủy và 320 tên khủng bố bị tiêu diệt”.

Mặc dù Nga tuyên bố rút quân khỏi Syria nhưng đó chỉ là những lực lượng chủ đạo. Nga vẫn còn giữ lại Syria một lượng lớn máy bay và tàu chiến tại hai căn cứ quân sự, không quân Hemeimeem gần tỉnh Latakia và hải quân Tartus ở biển Địa Trung Hải, nhằm hỗ trợ cho Syria trong quá trình chuyển giao chính trị và chống các tổ chức khủng bố.

Chiến thắng tại Palmyra có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng với quân đội Chính phủ Syria và bản thân Tổng thống Al-Assad. Ngày 27-3, Đài truyền hình quốc gia Syria dẫn lời Tổng thống Assad: Việc giải phóng Palmyra là một chiến thắng quan trọng, một minh chứng nữa cho thấy quân đội Syria và các lực lượng đồng minh đã thành công trong chiến lược chống khủng bố.

Nhân đây ông Assad cũng tuyên bố: quân đội Syria, dưới sự yểm trợ của không quân Nga, sẽ tiếp tục chiến dịch chống IS, nhóm Mặt trận Al-Nusra và các tổ chức khủng bố khác. Chiến thắng này phần nào giúp củng cố vị thế của Tổng thống Assad hiện nay trên bàn đàm phán quốc tế khi mà các nước phương Tây và phe đối lập Syria một mực đòi ông phải từ chức.

Vòng thương thuyết sắp tới được dự trù mở ra tại Genève ngày 15-4-2013. Đại diện của Tổng thống Bachar Al Assad sẽ tự tin hơn và có thể là cứng rắn hơn khi ngồi vào bàn đàm phán bên cạnh hai siêu cường là Mỹ và Nga.

Cả Washington lẫn Moscow đều chủ trương giải quyết khủng hoảng Syria bằng con đường chính trị, nhưng hai siêu cường còn bất đồng về một số chi tiết trong lộ trình vãn hồi hòa bình cho Syria. Đối với Damascus, giải pháp chính trị cho Syria không có nghĩa là trao quyền lực lại cho phe đối lập, mà đó chỉ là một sự chia sẻ quyền lực mà thôi.

Tổng thống Syria Al-Assad ngày 27-3 lên truyền hình cảm ơn sự giúp đỡ của Nga trong việc giải phóng thành cổ Palmyra.

Vấn đề là Tổng thống Al Assad muốn chia sẻ tới mức độ nào khi có tới 3/5 dân số Syria theo hệ phái Sunni muốn đoạn tuyệt với chế độ của Bachar Al Assad, theo hệ phái Alloui, một nhánh của hệ phái Hồi giáo Shia. Thắng lợi tại Palmyra lại càng chứng minh rằng vẫn cần phải đàm phán với Tổng thống Al Assad về một giải pháp cho tương lai chính trị tại Syria.

Về mặt quân sự, chiến dịch tái chiếm Palmyra được Damascus khởi động ngày 7-3-2016 đã tiêu diệt được ít nhất 400 chiến binh IS, trong lúc thiệt hại bên quân đội chính thống chỉ bằng phân nửa. Theo thẩm định của Tổ chức Quan sát Nhân quyền Syria (OSDH), từ khi nhập cuộc vào xung đột Syria, đây là lần đầu tiên tổ chức Nhà nước Hồi giáo bị thiệt hại nặng nề trong một trận đánh.

Mất Palmyra là thất bại thứ nhì của IS tại Syria sau khi tổ chức này đã thua tại Kobane, miền bắc Syria hồi tháng 1-2015. Khi đó, lực lượng người Kurdistan tại Syria, nhờ có sự yểm trợ của của liên quân quốc tế do Mỹ dẫn đầu, đã giành lại được Kobane. Cùng lúc quân đội Iraq với sự hỗ trợ của liên quân quốc tế cũng đang siết chặt vòng vây IS tại Mossoul, thành phố lớn thứ nhì của Iraq và là một trong những giếng dầu quan trọng của quốc gia này.

Về mặt chiến lược, với thắng lợi ngày 27-3, Tư lệnh quân đội Syria tuyên bố: Pamlyra sẽ là địa bàn để từ đó quân đội tiếp tục tiếp tục hướng tới hai thành trì của IS khác là Deir Ezzor ở phía đông và Raqqa ở phía bắc. Cũng sau khi tái chiếm Palmyra, Damascus đề ra mục tiêu giành lại Al-Aianiye, nằm cách thành cổ 60 km về phía nam và đây được coi là cánh cổng mở ra vùng sa mạc thẳng hướng về phía biên giới giữa Syria với Iraq.

Iran và nhất là Nga, hai điểm tựa chính trị, quân sự chính của Damascus đã có lời chúc mừng “chiến thắng đáng khâm phục” của quân đội chính quy Syria và cam kết tiếp tục hỗ trợ chính quyền của ông Al Assad đẩy lui khủng bố ở bất cứ nơi nào. Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki Moon cũng vui mừng thấy Palmyra thoát khỏi vòng vây của tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng.

Khung cảnh hoang tàn đổ nát ở Palmyra.

Cơ quan quan hệ báo chí Điện Kremlin cho biết, ngày 27-3, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã điện đàm với Tổng thống Bashar al-Assad, cho biết ông đã chỉ thị Bộ Quốc phòng hỗ trợ tối đa quân đội Syria trong việc tháo gỡ bom mìn ở thành phố cổ Palmyra mới được giải phóng và phục hồi các di sản văn hóa thế giới tại nơi đây.

Tuy nhiên chiến thắng nào cũng có mất mát. Một sĩ quan trinh sát của Nga đã hy sinh trong trận chiến này. Theo thông báo của Bộ Quốc phòng Nga ngày 28-3, một sĩ quan thuộc lực lượng đặc biệt của Nga (FSR) tại Syria đã cảm tử hy sinh trong lúc giúp quân đội chính phủ Damascus giành lại thành phố Palmyra. Điều đáng nói là khi bị IS phát hiện và bao vây, viên sĩ quan làm nhiệm vụ trinh sát này đã ra dấu cho máy bay của Nga dội bom vào chính chỗ mình đang đứng.

Trong chiến dịch giải phóng thành cổ Palmyra, Lực lượng Đặc biệt Nga phụ trách hỗ trợ việc trinh sát các mục tiêu của quân khủng bố. “Họ có nhiệm vụ tiến hành trinh sát các mục tiêu cho máy bay ném bom và hỗ trợ chiến đấu” - tướng Aleksandr Dvornikov, người đứng đầu chiến dịch quân sự của Nga tại Syria cho biết.

Viên sĩ quan trinh sát trên là quân nhân thứ năm của Nga hy sinh kể từ khi nước này bắt đầu chiến dịch quân sự tại Syria, tháng 9-2015. “Quân đội và đất nước Nga rất tự hào về sự hy sinh trên. Viên sĩ quan đã anh dũng hy sinh khi kêu gọi một đợt ném bom vào chính vị trí anh ấy đang đứng sau khi hoàn thành sứ mệnh trinh sát vị trí của quân khủng bố” - một nguồn tin quân sự Nga nói với hãng Interfax.

Ngày 27-3, quân đội Syria đã cảm ơn nước Nga và đích thân Tổng thống Vladimir Putin về sự hỗ trợ các hoạt động mặt đất của lực lượng Không quân Vũ trụ Nga cho chiến dịch giải phóng thành phố Palmyra từ những kẻ khủng bố.

Mộc Thạch (tổng hợp)