Chiến sự Ukraine tái bùng phát: Thỏa thuận Minsk có nguy cơ thất bại

Một đợt giao tranh mới xảy ra giữa các binh sĩ chính phủ và các phần tử đòi ly khai ở miền Đông Ukraine làm ít nhất 24 người thiệt mạng trong đó có cả thường dân lẫn các chiến binh. Nguồn tin của các phần tử đòi ly khai được trích lời hôm 4/6 nói rằng, 15 chiến binh và một số thường dân không xác định được chính xác là bao nhiêu đã thiệt mạng trong cuộc giao tranh, diễn ra quanh thị trấn Mariinka do chính phủ kiểm soát, một điểm nóng chiến lược nằm về phía tây của thành phố Donetsk ở Đông Ukraine do phe ly khai kiểm soát. Còn chính quyền Kiev nói có 5 binh sĩ Ukraine chết trong các cuộc giao tranh.

Kiev tố cáo phe ly khai đã mở một cuộc tấn công lớn, huy động hơn 10 xe tăng và 1.000 người, vào các vị trí của quân chính phủ ở Mariinka vào sáng sớm ngày 3/6. Các phần tử đòi ly khai đã bắn trọng pháo từ Donetsk vào Mariinka. Phe ly khai đã bác bỏ cáo buộc đó, nhưng xác nhận đã có giao tranh ở địa phương này.

Một ngôi nhà bị dính đạn pháo trong các cuộc giao tranh mới bùng phát ở Ukraine.

Trong khi đó, Hãng tin RIA Novosti dẫn nguồn tin nói rằng Bộ Tổng tham mưu Ukraine thông báo các lực lượng an ninh đã sử dụng pháo hạng nặng chống các lực lượng dân quân Donbass, trước đó đã được rút về phù hợp với Thỏa thuận Minsk.

Bộ Tổng tham mưu Ukraine cho biết, trong các trận tấn công đã sử dụng pháo tự hành 2S1 "Hoa cẩm chướng", cũng như đã bắn súng cối và pháo hạng nặng mà trước đó đã rút về phía sau, cách đường biên giới 25km.

Bộ Quốc phòng Cộng hòa nhân dân Donetsk (DNR) tự xưng thì thông báo: Trong một ngày, lực lượng an ninh do Kiev kiểm soát đã 58 lần vi phạm thỏa thuận ngừng bắn ở Donbass.

Phó chỉ huy các lực lượng dân quân của DNR là Eduard Basurin tuyên bố tình hình xấu đi nghiêm trọng do những vụ pháo kích ban đêm và cáo buộc quân đội Ukraine bắn phá các thành phố.

Phái bộ giám sát đặc biệt (SMM) của Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) tại Ukraine đêm 3/6 đã công bố báo cáo đặc biệt về tình hình xung quanh khu vực Mariinka.

Ngày 4/6, Liên minh châu Âu (EU) tuyên bố những cuộc đụng độ mới quy mô lớn ở Ukraine là sự vi phạm nghiêm trọng nhất thỏa thuận ngừng bắn được ký hồi tháng 2 và có thể dẫn đến một vòng xoáy bạo lực mới giữa quân đội Chính phủ Ukraine và lực lượng ly khai.

Tổng thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Jens Stoltenberg cho rằng, cuộc giao tranh mới bùng phát giữa quân chính phủ Ukraine và lực lượng ly khai là bằng chứng cho thấy “sự mong manh” của thỏa thuận Minsk ký hồi tháng 2 vừa qua và nhấn mạnh tới “trách nhiệm đặc biệt” của Nga trong tình hình hiện nay.

Ông Stoltenberg, hiện đang ở thăm Na Uy, cũng cho rằng dù cách hành xử của Nga ngày càng cứng rắn thì nước này cũng không đặt ra mối đe dọa trước mắt đối với NATO. Tuy nhiên, theo quan chức này, “Nga có một trách nhiệm đặc biệt vì nước này ủng hộ các phần tử ly khai, cung cấp cho họ vũ khí hạng nặng và vì Nga cũng có quân ở miền Đông Ukraine”.

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tuyên bố: Các thỏa thuận Minsk có nguy cơ thất bại do phía Kiev.

Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc ngày 5/6 tổ chức một cuộc họp khẩn để thảo luận về tình hình chiến sự leo thang tại Ukraine do EU làm trung gian. Cuộc gặp được thực hiện theo đề nghị của Litva sau khi Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko tuyên bố có hơn 9.000 quân Nga đã tràn vào miền Đông nước này.

Cũng giống như mọi khi, Mỹ lên tiếng đổ lỗi cho Nga. Theo Hãng Reuters, ngày 5/6, những quan chức quốc phòng và các nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ tề tựu về thành phố Stuttgart, Đức, để thảo luận về cách thức giải quyết những mối lo ngại của những nước đồng minh về hành vi “gây hấn” của Moscow, sau khi giao tranh bùng lên ở Đông Ukraine. Cuộc họp này nhằm mục đích gây ảnh hưởng đến tư duy của các bộ trưởng quốc phòng NATO khi họ lại nhóm họp vào cuối tháng 6 này.

“Một trong những trọng tâm sẽ là hành động của Nga trong suốt 18 tháng qua, kể cả những hoạt động của họ ở Ukraine"-phát ngôn viên Lầu Năm Góc Brent Colburn nói.

Trong khi đó, phát ngôn viên Nhà Trắng hôm 4/6 cho biết Tổng thống Barack Obama sẽ bàn về việc mở rộng những biện pháp trừng phạt nhắm vào Nga khi ông gặp gỡ các nhà lãnh đạo thế giới khác tại Hội nghị Thượng đỉnh G7 sắp tới tại Đức.

Tiếp sau phản ứng của Mỹ, Thủ tướng Ukraine Arseny Yatsenyuk ngày 3/6 cho rằng, việc lực lượng ly khai tiến hành hoạt động quân sự ngay trước thềm Hội nghị Thượng đỉnh Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G-7) ở Đức một lần nữa vi phạm Thỏa thuận Minsk về giải quyết tình hình tại miền Đông Ukraine và cũng bày tỏ hy vọng tại Hội nghị G-7 "cộng đồng quốc tế sẽ có đánh giá thích hợp về hành động của Nga".

Một ngày sau đó, Tổng thống Ukraine Poroshenko đã cảnh báo về "mối đe dọa nghiêm trọng" từ các cuộc tấn công mới quy mô lớn của lực lượng ly khai.

Trong bài phát biểu trước Quốc hội Ukraine, ông Poroshenko nhấn mạnh: "Vẫn còn tồn tại mối đe dọa nghiêm trọng từ việc tái bùng phát các cuộc giao tranh quy mô lớn".

Ngày 3-6, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov đã cáo buộc các "hành động khiêu khích" của lực lượng Ukraine là nguyên nhân bùng phát giao tranh mới ở miền Đông Ukraine, đồng thời cho biết Moscow quan ngại sâu sắc về hành động pháo kích nhằm vào dân thường tại khu vực này.

Trả lời báo giới, ông Peskov cũng kêu gọi thực thi "vô điều kiện" các thỏa thuận hòa bình đạt được hồi tháng 2/2015, trong đó có lệnh ngừng bắn mong manh tại miền Đông Ukraine.

"Các thỏa thuận Minsk đạt được ngày 12/2/2015 đang liên tục có nguy cơ thất bại vì hành động của chính quyền Kiev, những người đang cố gắng thoát khỏi nghĩa vụ thiết lập cuộc đối thoại trực tiếp với Donbass"- Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho biết.

Hãng RIA Novosti dẫn nguồn tin từ Điện Kremlin cáo buộc Kiev kích động giao tranh mới ở miền Đông Ukraine để gây sức ép lên EU, khi mà tổ chức này chuẩn bị đưa ra quyết định liên quan đến việc gia hạn các biện pháp trừng phạt Nga.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov, được RIA Novost dẫn lời, nói: "Trước đây, phía Ukraine đã nhiều lần có những động thái làm leo thang căng thẳng trước thềm một số sự kiện quốc tế lớn. Và nay chúng tôi đặc biệt quan ngại trước việc Kiev lại có biểu hiện đó trong thời gian gần đây".