Ukraina và một số nước Đông Âu sẽ “trở về” với Nga?

Tờ Washington Post đã viện dẫn sự kiện Ukraina như một bằng chứng tiên luận cho khả năng trên. Thực tế hiện nay Ukraina không chỉ khủng hoảng về kinh tế mà từ lâu đã hoàn toàn rối loạn về hệ thống chính trị.

Những nhà hoạch định chiến lược từ Washington cho rằng, cách tốt nhất để giải cứu tình hình này là phải khởi động ngay một chương trình hỗ trợ về tài chính cho những đồng minh nghèo tại Đông Âu, châu Á, Nam Mỹ... cũng như một số nước thuộc châu Phi .

Tác giả của cuốn sách “Giáo khoa về cứu trợ khủng hoảng”  chính là Quỹ tiền tệ quốc tế - IMF. Tổ chức đang chi ra tới 250 tỉ USD cho công việc này. Trong khi đó, người Mỹ đã sẵn sàng móc hầu bao ra 100 tỉ USD dành cho những người anh em đang ngấp nghé bờ vực phá sản. Công việc nằm trong chương trình có tên gọi “Kế hoạch cứu nguy cho nền kinh tế thị trường đang phát triển”.

Mối lo ngại của người Mỹ không chỉ xuất phát từ những ảnh hưởng có thể của Nga đối với một số nước thuộc phe Xã hội chủ nghĩa cũ. Mà còn là vì thái độ hờ hững của cộng đồng châu Âu, trong việc quyết định không thành lập quỹ cứu trợ cho những thành viên tân binh. Bởi lẽ chính họ cũng đang loay hoay trong việc “tự cứu lấy mình”. Washington cho rằng, cách hành xử của cộng đồng châu Âu là tiền đề hết sức nguy hiểm, thậm chí nó có thể dẫn đến việc làm tan rã khối này trong tương lai.

Có thể dẫn ra một trường hợp cụ thể nhất chứng minh cho nhận định trên. Đó là việc mới đây Chính phủ Ukraina đã chính thức yêu cầu nước Nga dành cho họ một khoản tín dụng tương đương 5 tỉ USD. Về phía Nga vẫn chưa có một nguồn tin chính thức nào về vấn đề này.

Duy chỉ có một vài lời xác nhận của Phó thủ tướng, kiêm Bộ trưởng Bộ Tài chính Nga Alechxei Cudrin: “Hiện chúng tôi đang xem xét lời đề nghị của Thủ tướng Ukraina Xulia Tymoshenco và các đồng sự của mình. Chưa có một quyết định nào được thông qua. Vì việc xem xét mới chỉ được bắt đầu”.

Ngoài ra, theo lời tuyên bố của Thủ tướng Nga Vladimir Putin  “Nước Nga sẽ không muốn phạt Ukraina nữa vì những khoản thất thu trong việc cung cấp gas cho nước này. Rõ ràng, Ukraina đang đứng trên bờ vực của sự phá sản. Họ không còn khả năng mua đủ khối lượng gas như hợp đồng đã ký. Và dĩ nhiên chúng tôi phải bỏ qua cho họ về việc này. Bởi lẽ nếu  có phạt họ cũng chả lấy đâu ra tiền mà trả”.

Thực tế đang diễn ra đúng như lời Thủ tướng Nga. Hiện Ukraina chỉ có thể mua được 50% khối lượng gas so với nhu cầu cần thiết. Tương đương với 1 tỉ m3 gas với số tiền là 360 triệu USD.

Theo những điều khoản của hợp đồng Ukraina phải trả cho Nga số tiền mua của tháng trước vào ngày 7 của tháng kế tiếp. Trong trường hợp thời hạn thanh toán không đúng với thời gian đã quy định, hợp đồng sẽ được chuyển đổi sang hình thức trả trước.

Tháng 2 vừa qua, Ukraina đã kịp thanh toán cho Tập đoàn Năng lượng Gazprom của Nga đúng như thời hạn của hợp đồng. Nhưng các nhà kinh tế Nga đang lo ngại rằng chỉ mai này, không hiểu Ukraina sẽ kiếm đâu ra đủ tiền để trả cho 1 tỉ m3 gas hằng tháng. Và cái khả năng một cuộc khủng hoảng năng lượng mới rất có thể lại xảy ra, kéo theo cả một loạt các nước châu Âu cùng rơi vào một “cảnh ngộ” như Ukraina