Vụ "bắt cóc" tổng thống Bolivia là nhục mạ các nước Nam Mỹ

Hành động này của Pháp và Bồ Đào Nha đã gây ra sự giận dữ tại Nam Mỹ. Theo Đại sứ Bolivia Sacha Llorenti Ortiz tại Liên Hiệp Quốc (LHQ), chính quyền Áo đã lục soát máy bay theo yêu cầu của Mỹ. Bolivia lên án sự “can thiệp thô bạo” và vi phạm luật quốc tế, tuy nhiên Mỹ đã không có phản ứng.

"Đây là một sự bắt cóc Tổng thống trong chuyến công cán sau một cuộc họp thượng đỉnh. Hiển nhiên đây là lệnh từ Nhà Trắng. Trong bất kỳ trường hợp nào, một phi cơ ngoại giao có tổng thống trên đó cũng không thể bị chuyển hướng và buộc phải hạ cánh tại một nước thứ 3" - ông Sacha Llorenti Ortiz nói với báo chí tại Geneva và nhấn mạnh rằng Bolivia sẽ phản đối với LHQ.

Chiếc phi cơ chở Tổng thống Evo Morales từ cuộc họp tại Moskva trở về nước đêm 2/7 nhưng bị chặn lại nhiều giờ ở sân bay Vienne. Pháp và Bồ Đào Nha đã đột ngột đóng cửa không phận vì nghi ngờ trên máy bay có Edward Snowden, cựu nhân viên NSA của Mỹ.

Theo Phó Thủ tướng Áo, Michael Spindelegger, Tổng thống Morales đã chấp thuận cho khám xét máy bay để cho thấy không hề có hành khách lậu. Phi cơ của ông tiếp tục lên đường về Bolivia vào trưa hôm sau nhưng có ghé lại quần đảo Canaries.

Người dân Bolivia biểu tình trước đại sứ quán Pháp ở Lapaz.

Đại sứ Bolivia tại LHQ nhấn mạnh rằng sự tức giận của họ không nhắm vào nước Áo mà vào Mỹ và các quốc gia đã đóng cửa không phận. "Không có vấn đề gì với nước Áo. Ngược lại, chúng tôi phải mang ơn Chính phủ Áo vì chúng tôi đã có thể hạ cánh tại Vienne". Sáu thành viên trong Liên hiệp Các quốc gia Nam Mỹ (Unasur) đã đòi hỏi phải có một sự giải thích từ phía Pháp và Bồ Đào Nha "về hành động bất thân thiện và không thể biện minh" đó. Đồng thời, các nước này cũng xác nhận đã triệu tập một cuộc họp khẩn vào ngày 4/7 tại Cochabamba (Bolivia) để bàn về cách đối xử với Tổng thống Evo Morales mà họ cho là "bắt cóc ảo".

Tổng thống Pháp Francois Hollande đã bênh vực cho quyết định của Pháp: "Đã có những thông tin mâu thuẫn về hành khách trên máy bay. Ngay lúc được biết rằng đó là chuyên cơ của Tổng thống Bolivia, tôi đã lập tức ra lệnh mở cửa không phận". Tối 3/7 qua điện thoại, Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius đã bày tỏ sự hối tiếc của Pháp với người đồng nhiệm Bolivia là David Choquehuanca và thông báo "những điều sáng tỏ cần thiết" về sự cố này.

Nhưng những sự hối tiếc và giải thích đó không làm nguôi ngoai cơn giận của một số nguyên thủ các nước Mỹ - Latinh. "Tất cả bọn họ đều điên rồi" - bà Tổng thống Argentina Cristina Fernandez nhấn mạnh và nói thêm rằng việc đóng cửa không phận của Pháp, Bồ Đào Nha và cả Tây Ban Nha cũng như Italia là một "vết tích của thời thuộc địa" và là "một sự nhục mạ cho cả Nam Mỹ"