Sẽ xem xét, xử lý trách nhiệm những sai phạm trong cổ phần hóa, thoái vốn

• Chính phủ luôn đồng hành, hậu thuẫn người dân và doanh nghiệp
• Chính phủ họp phiên thường kỳ tháng 9
• Thủ tướng Chính phủ tiếp Phó Thủ tướng Cộng hòa Belarus

Tham dự có đồng chí Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương; đồng chí Vương Đình Huệ, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ  đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp; lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương, địa phương và đông đảo các Tập đoàn, Tổng công ty nhà nước.

Toàn cảnh Hội nghị.

Phát biểu khai mạc, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ cho biết, đối với công tác cổ phần hóa và thoái vốn Nhà nước, từ năm 2016 đến tháng 6-2019, cả nước đã cổ phần hóa được 162 doanh nghiệp với tổng quy mô vốn Nhà nước được xác định lại là 205.433,2 tỷ đồng, bằng 108% tổng giá trị vốn Nhà nước tại các doanh nghiệp cổ phần hoá của cả giai đoạn 2011-2015.

 Đặc biệt, số thu từ cổ phần hóa, thoái vốn đạt 218.255 tỷ đồng, gấp 2,8 lần tổng thu từ cổ phần hoá và thoái vốn giai đoạn 5 năm trước đây. Tuy nhiên, công tác cổ phần hóa, thoái vốn còn nhiều vướng mắc cả về thể chế và tình hình thực hiện, đến nay vẫn còn nhiều doanh nghiệp, tổng công ty “chậm đổi mới, ngại đổi mới” theo phê duyệt của Thủ tướng.

Tại Hội nghị, các bộ, ngành liên quan đã báo cáo cụ thể việc triển khai xây dựng, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật theo phân công tại Chỉ thị số 01 của Thủ tướng. Các đại biểu đã thảo luận về tình hình triển khai thực hiện phương án cơ cấu lại DNNN, trong đó có đánh giá cụ thể về tình hình cổ phần hóa, thoái vốn; những thuận lợi, khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện và kiến nghị, đề xuất…

Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ đề nghị Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp làm rõ thêm giá trị pháp lý, cơ sở pháp lý và hiệu lực của công văn 4544/BTC-TCDN ngày 18-4-2019 của Bộ Tài chính về phương án sử dụng đất khi cổ phần hoá doanh nghiệp. Trong đó nhấn mạnh về mặt pháp luật, Chính phủ, lãnh đạo Chính phủ đã chỉ đạo sửa đổi các vướng mắc tại Nghị định 167, Nghị định 132, Nghị định 126 nhưng đến nay vẫn rất chậm. Về việc sửa đổi Quyết định 22 của Thủ tướng Chính phủ về cổ phần hoá các đơn vị sự nghiệp công lập thành Nghị định, chỉ đạo 2 năm nay nhưng vẫn chưa hoàn thành, gây ách tắc rất nhiều trong cổ phần hóa...

Theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, những sai phạm, hành vi cố tình làm trái quy định trong cổ phần hóa, thoái vốn; né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, làm cho quá trình tổ chức thực hiện gặp nhiều khó khăn sẽ được báo cáo Thủ tướng xem xét, xử lý trách nhiệm liên quan đến những vụ việc này…

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã nhấn mạnh tới một số nội dung chính, trong đó quán triệt quan điểm chủ trương của Đảng, Nhà nước về cải cách doanh nghiệp Nhà nước để triển khai tốt hơn nhiệm vụ, bảo đảm đúng hướng, hiệu quả, bền vững và coi trọng vai trò doanh nghiệp Nhà nước. 

 Bên cạnh đó, đánh giá đúng thực trạng tình hình, kết quả đạt được, các hạn chế yếu kém; tìm ra nguyên nhân khách quan, chủ quan và rút kinh nghiệm. Đồng thời có giải pháp trong thời gian tới, để thúc đẩy cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước, nâng cao hiệu quả hoạt động doanh nghiệp Nhà nước… 

 Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ rõ, Đảng đã có chủ trương cơ cấu lại doanh nghiệp Nhà nước. Đặc biệt, Hội nghị Trung ương 5 đã ban hành Nghị quyết 12 ngày 3-6-2017 về tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Nhà nước. Năm 2018, Quốc hội ban hành Nghị quyết 60 nhằm tiếp tục hoàn thiện, đẩy mạnh thực hiện chính sách pháp luật quản lý sử dụng vốn cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước. 

 Cùng với đó, từ đầu nhiệm kỳ đến nay đã có 4 hội nghị về nâng cao hiệu quả của doanh nghiệp Nhà nước. Chính phủ cũng đã và ban hành nhiều cơ chế chính sách tập trung quyết liệt chỉ đạo các ngành đổi mới cơ cấu và nâng cao hiệu quả thành phần kinh tế đặc biệt quan trọng này. Tuy nhiên, hiện mới có 29% tổng số các doanh nghiệp Nhà nước được cơ cấu lại, dù tỷ lệ này chưa cao nhưng cần phải đảm bảo tránh thất thoát trong quá trình tái cơ cấu… 

Phương án sử dụng đất, xác định giá trị doanh nghiệp, sở hữu trí tuệ, giá trị văn hóa lịch sử gặp nhiều khó khăn, có nơi chậm, có nơi thiếu quyết tâm tháo gỡ. Nhiều doanh nghiệp sau cổ phần hóa chưa tuân thủ quy định về quản lý giao dịch, niêm yết trên thị trường chứng khoán, đặc biệt là những tồn tại về tái cơ cấu, thoái vốn. Công tác đào tạo cán bộ có năng lực còn bất cập, người tài ít vào DNNN.

 Theo Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, nguyên nhân có nhiều, cả chủ quan và khách quan và mỗi người phải tự liên hệ để thấy nguyên nhân chủ quan là chủ yếu. Nhiều bộ, ngành, nhiều địa phương, một số tập đoàn, tổng công ty Nhà nước còn chưa thực sự nghiêm túc triển khai kế hoạch cổ phần hóa, thoái vốn, cơ cấu lại DNNN theo quy định của pháp luật và chỉ đạo của Thủ tướng. Vẫn còn tư tưởng ngại thay đổi, không muốn đổi mới vì lợi ích cá nhân, đặc quyền, đặc lợi, lợi ích cục bộ của ngành, lĩnh vực, thậm chí có trường hợp tham nhũng, che giấu sai phạm, cố tình làm chậm, không thúc đẩy thực hiện nhiệm vụ quan trọng này. 

 Hiện tượng tham nhũng trong doanh nghiệp Nhà nước là còn, sân trước, sân sau, thậm chí vườn sau là có; đồng thời chỉ ra, đây là một trong những vấn đề cần chú ý khắc phục, để DNNN cùng với hệ thống chính trị đóng góp quan trọng vào công cuộc phòng, chống tham nhũng mà Đảng, Nhà nước ta đang lãnh đạo quyết liệt… 

Đề cập đến những nhiệm vụ, giải pháp thời gian tới, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị các Tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước cần khẩn trương nâng cao năng lực quản trị; nâng cao hiệu quả của bộ máy điều hành, bồi dưỡng nguồn nhân lực, tăng năng lực cạnh tranh. Đi đầu trong nghiên cứu, phát triển đổi mới công nghệ, mỗi Tập đoàn, Tổng Công ty Nhà nước phải là trung tâm đổi mới sáng tạo. Đào tạo nguồn nhân lực bài bản, chất lượng cao, đi tiên phong trong đổi mới công nghệ, hình thành chuỗi giá trị trong nâng cao năng lực cạnh tranh. Đi liền với đó là chủ động hơn nữa trong hội nhập, lấy thị trường nội địa làm trọng tâm để vươn lên, hội nhập toàn cầu. 

Trao quyền tự chủ trong điều hành nhưng có cơ chế kiểm soát quyền lực; đồng thời nhấn mạnh đến sự lớn mạnh của các Tập đoàn, Tổng Công ty Nhà nước luôn có vai trò quan trọng, là ngọn cờ bảo vệ đường lối kinh tế trong quá trình phát triển đất nước… 

Cùng với đó, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị các Tập đoàn, Tổng Công ty Nhà nước khắc phục thất bại của thị trường, quan tâm đầu tư các lĩnh vực tư nhân không muốn đầu tư, các lĩnh vực nhạy cảm liên quan đến an ninh quốc phòng. Góp phần tích cực trong cơ cấu lại nền kinh tế, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an ninh quốc gia; yêu cầu các cơ quan quản lý Nhà nước phải rà lại hệ thống các văn bản pháp luật để tạo quyền lớn hơn và trách nhiệm rõ ràng hơn cho các Tập đoàn, Tổng Công ty Nhà nước… Phải khắc phục các mặt yếu kém này để tạo ra môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi.