“Chân dung cường hào nông thôn kiểu mới”: Sự thật được phơi bày

Bắt tạm giam ông Trần Tấn Phong

Sau phản ánh của Chuyên đề ANTG cùng các đơn vị truyền thông khác xung quanh việc ông Trần Tấn Phong ngược đãi lao động, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương Lê Thanh Cung đã có công văn chỉ đạo các ban ngành, cơ quan chức năng tỉnh Bình Dương cũng như huyện Dầu Tiếng và xã Thanh An, nhanh chóng vào cuộc để làm rõ những gì báo chí đã phản ánh và báo cáo với Chủ tịch UBND tỉnh toàn bộ vụ việc, chậm nhất là vào ngày 10/7/2013.

Nhận được chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh, UBND huyện Dầu Tiếng đã lập đoàn thanh tra kiểm tra đột xuất những sai phạm tại xưởng gỗ của ông Trần Tấn Phong. Làm việc song song với đoàn kiểm tra này, Cơ quan Công an huyện cũng đã tổ chức thu thập các hành vi sai phạm của ông Trần Tấn Phong.

Được sự phê chuẩn của Viện Kiểm sát nhân dân huyện Dầu Tiếng, trưa ngày 4/7, Cơ quan điều tra Công an huyện Dầu Tiếng đã tống đạt quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can Trần Tấn Phong. Đồng thời, thực hiện lệnh bắt tạm giam có thời hạn 3 tháng đối với ông Phong về hành vi "Giữ người trái pháp luật".

Trao đổi với PV Chuyên đề ANTG vào chiều cùng ngày, Thiếu tá Hồ Văn Dũng - Phó trưởng Công an huyện Dầu Tiếng cho biết: “Ông Trần Tấn Phong đã thừa nhận hành vi giữ người trái pháp luật. Chúng tôi đang tích cực điều tra, thu thập chứng cứ để làm rõ những sai phạm khác của ông Phong, nếu có. Quan điểm của phía Cơ quan điều tra là sẽ làm rõ bản chất của toàn bộ vấn đề để xử lý đúng người đúng tội".

Trả lời câu hỏi của PV, liệu phía Cơ quan điều tra có gặp sức ép từ dư luận lẫn truyền thông trong quá trình điều tra hay không? Thiếu tá Hồ Văn Dũng trả lời: “Chúng tôi hoàn toàn không gặp bất cứ sức ép nào". Thiếu tá Dũng cũng trả lời thêm rằng: “Hiện Cơ quan điều tra chưa phát hiện bất cứ sự bao che nào của các cán bộ thuộc chính quyền xã Thanh An cũng như huyện Dầu Tiếng liên quan đến ông Trần Tấn Phong".

Làm việc với Cơ quan điều tra, ông Trần Tấn Phong đã có những khai nhận ban đầu. Theo đó, xưởng gỗ của ông Phong đóng trên địa bàn xã Thanh An, huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương được ông mua lại từ năm 1999 và hoạt động cầm chừng. Đến năm 2002, có được giấy phép ông Phong mới đẩy mạnh hoạt động, công việc chủ yếu của các công nhân trong xưởng gỗ của ông là đóng gỗ pallet (một dạng khung để kê nâng hàng hóa, tạo thuận tiện cho việc bốc giỡ - PV).

Các lao động làm việc tại xưởng gỗ đều là lao động ngoại tỉnh, đa phần được ông Phong "mua" lại từ một cò lao động là xe ôm ở Bến xe Miền Tây (TP HCM). "Cò lao động" này phát hiện người ngoại tỉnh đang lang thang ở bến xe, sẽ tìm cách gạ chuyện, hỏi thăm. Khi biết người nào có nhu cầu tìm việc, "cò lao động" sẽ giới thiệu đến làm việc tại xưởng gỗ của ông Phong. Nếu người được giới thiệu đồng ý, "cò" sẽ dùng xe gắn máy chở thẳng đến xưởng gỗ của ông Phong và nhận được từ ông Phong 500.000 đồng cho một lao động.

Ông Trần Tấn Phong thỏa thuận với người lao động, nếu làm tại xưởng gỗ của ông Phong được 2 tháng, ông sẽ xóa số nợ 500.000 đã trả cho "cò lao động". Còn nếu làm không đến 2 tháng mà tự bỏ việc thì phải bồi thường cho ông Phong số tiền đó. Tuy nhiên, do sự hà khắc của ông Phong, tất cả các lao động đều bỏ trốn ngay khi nhận việc chưa đến một tháng. Người làm việc lâu nhất tại xưởng gỗ của ông Phong là chị Lưu Thị Đẹp  xã Lạc Hòa, thị xã Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng.

Điều tra viên đang làm việc với ông Trần Tấn Phong.

Hành vi “giữ người trái pháp luật”

Xưởng gỗ của ông Phong được xây dựng tường rào với kẽm gai bao kín xung quanh phần diện tích 3 hecta, lối duy nhất không có hàng rào kẽm gai là hồ Cần Nôm, nơi luôn có mực nước sâu từ 5 đến 7 mét. Lao động trốn khỏi xưởng gỗ của ông Phong có 2 cách, leo rào hoặc thoát theo hướng hồ Cần Nôm. Rất nhiều lao động đã bỏ trốn theo con đường bơi qua hồ Cần Nôm. Lao động Sơn Bồ Rót cũng chọn cách bỏ trốn này và gặp nạn.

Lao động của xưởng gỗ được bố trí nghỉ lại đêm tại căn nhà trong xưởng gỗ. Căn nhà này được chia làm 2 phần, phần trên như một cái "chuồng cu" làm bằng sắt, phần dưới là phòng nghỉ. Để giám sát lao động, ông Phong cho đặt nhiều camera để quan sát, theo dõi lao động trong quá trình họ nghỉ ngơi.

Theo lời khai của ông Phong tại Cơ quan điều tra thì "Lao động của xưởng gỗ bị đánh thức dậy lúc 4 giờ 30 phút sáng để dọn dẹp xưởng gỗ. Đến 5 giờ 30 phút thì được ăn sáng tự chọn (nghĩa là nếu người lao động có nhu cầu ăn, thì mua mì gói do ông Phong bán. Còn không có nhu cầu, cứ... nhịn đói - PV). Đúng 6 giờ, các lao động bắt đầu làm việc. Buổi làm việc sáng diễn ra đến 12 giờ trưa thì lao động được cho nghỉ 1 giờ đồng hồ. 13 giờ, lao động làm việc tiếp đến 17 giờ 30 phút. Hôm nào tăng ca, lao động làm đến 19 giờ". Sau giờ làm việc, độ khoảng từ 19 giờ 30, lao động sẽ bị lùa vào "chuồng cu" để ông Phong khóa trái cửa từ bên ngoài. Mọi nhu cầu tiểu tiện đêm của người lao động được giải quyết vào bô nhựa. 

Để “khóa” chân người lao động, ông Phong tịch thu toàn bộ giấy tờ, tiền bạc cũng như điện thoại di động của họ. Mục đích chính của ông Phong là cắt đứt hoàn toàn mối liên hệ giữa người lao động với bên ngoài. Quái đản hơn, ông Phong còn lục điện thoại của họ để xóa hết số điện thoại mà người lao động đang lưu trong danh bạ. Chính vì điều này, mà khi lao động  Sơn Bồ Rót gặp nạn, phải nhiều ngày sau chính quyền xã Thanh An mới có thể báo tin cho người nhà nạn nhân để họ lên Bình Dương đưa thi thể Rót về quê mai táng.

"Hiện tại, ông Phong chưa thừa nhận hành vi có đánh đập hay ngược đãi công nhân. Liên quan đến cái chết của nạn nhân Sơn Bồ Rót. Cơ quan điều tra khẳng định Sơn Bồ Rót tử vong là do đuối nước, trên thi thể không có dấu hiệu tác động bởi ngoại lực. Còn về chuyện ông Phong có hay không có hành vi ngăn cản người lao động khác cứu Sơn Bồ Rót khi họ phát hiện Sơn Bồ Rót có dấu hiệu chết đuối, chúng tôi đang tiếp tục đấu tranh làm rõ. Trên thực tế, ngay ngày Sơn Bồ Rốt tử vong, ngày 25/6/2013, Cơ quan Công an đã tiến hành điều tra những dấu hiệu bất minh tại xưởng gỗ của ông Trần Tấn Phong", Thiếu tá Hồ Văn Dũng cho biết.

Chính vì sự hà khắc của ông Phong mà nhiều lao động đã phải bỏ trốn để lại cả giấy tờ lẫn điện thoại đang bị ông Phong cất giữ. Tại sao người lao động đa phần là thanh niên, lại sợ hãi ông Trần Tấn Phong đến mức rúm ró như vậy(?!). Tất nhiên, mọi thứ đều có nguyên nhân của nó. Và Cơ quan điều tra đang làm sáng tỏ tất cả những nguyên nhân này.

Thêm một chi tiết nữa là vào chiều ngày 3/7 vừa qua, ông Trần Tấn Phong đã đến Cơ quan Công an huyện Dầu Tiếng để nộp đơn khiếu nại những phản ánh của báo chí là "sai sự thật". Trưa hôm sau, ngày 4/7, ông Phong đã bị bắt tạm giam.

Chiếc camera được gắn trực diện với chuồng cu nhốt lao động.

Những “bài báo” lạ

Sau khi Chuyên đề ANTG in bài đầu tiên của loạt điều tra này, thì tại khu vực xã Thanh An, huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương xảy ra tình trạng rất kỳ quái. Một vị trong chính quyền xã, photo những tờ giấy A4 có nội dung bảo vệ ông Trần Tấn Phong đến mức cực đoan, rồi phát cho những người dân. Những người dân đã nhận bản photo này và chuyển cho chúng tôi.

Nội dung của bản photo được phát cho dân khá dài, chủ yếu là "mắng" các nhà báo viết "bịa đặt, bôi nhọ" ông Trần Tấn Phong. Khiến gia đình của ông lâm vào cảnh khốn khó, nguy cơ ly tan, bị xóm giềng xa lánh. Trong tờ rơi này có đoạn: "Nói chung thông tin mỗi người nói một kiểu, báo Pháp Luật thấy không đủ chứng cứ nên không có làm. Ấy vậy mà mấy báo khác bôi lên, tô lên... biến một ông chủ "nông dân" thành một tên đồ tể… Báo viết cứ viết, mình không liên quan gì, nhưng người ta gọi điện cho mình khóc trước ngày 21/6. Mình buồn".

Cuối tờ rơi, được ký tên là Hàn Giang - Báo Pháp Luật TP HCM, cùng địa chỉ của báo, số điện thoại của tác giả… Chúng tôi chỉ trích đăng đoạn này, bởi những đoạn khác là tác giả mạt sát đồng nghiệp, chúng tôi không tiện nêu.

Sau khi bài viết này xuất hiện, đã tạo nên làn sóng phẫn nộ của người dân xã Thanh An đến độ, Công an huyện Dầu Tiếng phải phối hợp cùng chính quyền xã Thanh An để có buổi nói chuyện cùng người dân để lắng nghe ý kiến, phản ánh của người dân.

Tại buổi làm việc này, đại diện Công an huyện Dầu Tiếng cho biết, sẽ điều tra, làm rõ tác giả cùng người in và phát tán bài viết gây hoang mang dư luận, làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự tại địa phương. Tại buổi làm việc với PV Chuyên đề ANTG, Thiếu tá Hồ Văn Dũng cũng tái khẳng định "Sẽ làm rõ động cơ của người viết  lẫn người phát tờ rơi này".

Tiếp đến, Báo Pháp Luật TP HCM có bài viết: "Sự thật về địa ngục trần gian tại Bình Dương" (ra ngày 3/7/2013) và bài ở trang bạn đọc "Viết báo một chiều, định kiến sẽ gây tai họa" (ra ngày 4/7/2013).

Bởi tác giả của bài viết: "Sự thật về địa ngục trần gian tại Bình Dương" ký Nhóm PV, nên chúng tôi không biết chính xác đó là đồng nghiệp nào để tiện trao đổi. Thêm đó, đồng nghiệp "mắng" chúng tôi là tác nghiệp một chiều, trích dẫn băng ghi âm giả... nên chúng tôi nghĩ mình có trách nhiệm phải nói lại cho rõ.

Thứ nhất, Thiếu tá Hồ Văn Dũng khẳng định, Cơ quan điều tra không nhận được bất cứ đoạn băng ghi âm nào. Theo như báo Pháp Luật TP HCM, thì chiều 2/7/2013, ông Trần Tấn Phong đã đến Cơ quan Công an giao nộp đoạn băng này.

Thứ đến, đồng nghiệp trích dẫn trả lời của ông Ngô Văn Long, Trưởng ấp khiến ông Long mấy hôm nay ăn ngủ không yên vì sự phản đối của người dân. Vợ ông Long hoảng quá, gọi điện thoại phản ánh: "Ông Long không nói gì hết chú ơi, mà giờ ông nhà báo trích dẫn, phải làm sao đây chú?”.

Quan trọng nhất, đồng nghiệp hoàn toàn không tiếp xúc với người dân địa phương, gia đình nạn nhân… để nắm rõ tình hình trước khi thực hiện bài viết phản biện để bênh vực cho ông Trần Tấn Phong. Chúng tôi hoàn toàn không có ý định cho rằng, đồng nghiệp ấy có động cơ trong bài viết này (cũng như bài viết ở trang Bạn đọc), dẫu là người cùng làng báo chúng tôi có biết được đồng nghiệp thế này, thế khác (nhưng nguyên tắc báo chí, không có chứng cứ thì không nói). Chúng tôi chỉ tin sự thật sẽ luôn thuộc về sự thật bất chấp thái độ trâng tráo hay những bài viết nhằm mục đích đổi trắng thay đen.

Thiếu tá Hồ Văn Dũng cho biết thêm, chiều ngày 3/7, trước hôm bắt tạm giam ông Phong một ngày, Thiếu tá Dũng liên tiếp nhận được điện thoại của một người tự xưng là PV báo Pháp Luật TP HCM, hỏi "Có bắt ông Phong không?”. Thiếu tá Dũng đã từ chối trả lời câu hỏi này.

Cuối cùng, ông Trần Tấn Phong đã bị bắt tạm giam về hành vi "Giữ người trái pháp luật"