Hàng loạt vụ sử dụng bằng cấp giả để lừa đảo của James Hogue

Suốt gần hai thập niên, James Hogue, công dân Mỹ, đã sử dụng lý lịch và bằng cấp giả để lừa đảo nhiều trường học, trong đó có nhiều trường danh tiếng ở Mỹ. Vào tháng 4/2006, khám xét nhà của Hogue, cảnh sát mới tá hỏa khi thu giữ được vô số lý lịch và bằng cấp giả.

James Hogue sinh ngày 22/10/1959 tại thành phố Kansas, bang Kansas, Mỹ trong một gia đình có cha và mẹ đều làm trong ngành giáo dục. Tuy có thành tích học tập ở mức trung bình nhưng Hogue lại rất nổi tiếng tại Trường trung học Washington của thành phố Kansas vì những thành tích thể thao nổi bật. Năm 1976, Trường Washington đoạt chức vô địch chạy việt dã các trường trung học toàn nước Mỹ.

Đến năm 1977, đội chạy việt dã của Trường Washington tiếp tục đoạt chức vô địch toàn quốc lần thứ hai, bản thân Hogue cũng trở thành người chiến thắng trong cuộc thi chạy việt dã của thành phố Kansas.

Với các thành tích này nên sau khi tốt nghiệp trung học, Hogue được nhận thẳng vào học tại Đại học Wyoming, nơi có phong trào chạy việt dã rất phát triển. Ở môi trường mới, do thiếu cố gắng trong học tập và cả trong tập luyện thi đấu nên đến năm 1979, Hogue bị loại ra khỏi đội tuyển chạy việt dã của Đại học Wyoming. Chán nản, Hogue bỏ học nửa chừng và quay về lại thành phố Kansas kiếm việc làm nuôi thân.

Trong thời gian về lại Kansas, Hogue giao du với nhiều bạn xấu, trong đó có Jeff Mitchell, một tay chuyên nghiệp làm giấy tờ giả. Theo học “nghề” của Mitchell được ít lâu, Hogue cũng cho ra lò nhiều sản phẩm giả như lý lịch, bằng cấp, giấy chứng nhận... Năm 1983, Hogue tạo ra một bộ hồ sơ giả gồm lý lịch và bằng tốt nghiệp trung học mang tên Alexi Santana để đăng ký theo học tại Đại học Texas ở thành phố Austin. Tuy nhiên, do thành tích học tập kém và phạm tội ăn cắp vặt nên đến năm 1984, Hogue bị đuổi học.

Năm 1985, Hogue lại “sản xuất” một bộ hồ sơ giả mang tên Jay Huntsman, tốt nghiệp Đại học Texas, để xin làm giáo viên tại Trường trung học Palo Alto ở bang California. Tại đây, Hogue, mang tên mới là Huntsman, đã gầy dựng đội chạy việt dã của Trường Palo Alto thành một đội chạy việt dã nổi tiếng nhất các trường trung học ở miền Tây nước Mỹ.

Chính vì thành tích này mà Đại học danh tiếng Stanford ở bang California dự định mời Hogue về gầy dựng đội chạy việt dã của trường. Thế nhưng, tháng 5/1986, Hogue bị Cảnh sát thành phố Palo Alto bắt giữ về tội sử dụng séc thanh toán tiền giả để mua hàng. Sau khi bị giam giữ 45 ngày, Hogue bị đuổi khỏi Trường Palo Alto.

Tháng 6/1987, với hồ sơ mang tên John Dass, tiến sĩ ngành cơ khí - sinh học của Đại học Stanford, Hogue đến bang Colorado xin vào làm việc tại Học viện Nông nghiệp của bang Colorado ở thành phố Weil. Thời gian làm việc tại đây, do mắc nhiều sai phạm trong chuyên môn và đạo đức nên đến năm 1988, Hogue bị cắt hợp đồng làm việc.

Đến tháng 10/1988, tiếp tục sử dụng bộ hồ sơ mang tên John Dass, Hogue xin vào làm việc tại Công ty Dave Tesch, chuyên sản xuất xe đạp lớn nhất miền Tây nước Mỹ, có nhà máy đặt tại thành phố San Marcos, bang California. Thế nhưng, mới làm việc được vài tháng, Hogue đã trộm 20.000 USD và nhiều phụ tùng xe đạp của công ty rồi bỏ trốn. Vì hành vi này, Hogue bị Cảnh sát thành phố San Marcos phát lệnh truy nã.

Tháng 4/1990, trong khi đang trốn tránh tại bang Utah, Hogue làm một bộ hồ sơ giả mang tên Matt Jacobson, đã tốt nghiệp Đại học St-George của bang Utah rồi gửi đến Đại học Princeton ở bang New Jersey xin làm nghiên cứu sinh. Tháng 6/1990, Đại học Princeton chấp thuận cho Hogue/Jacobson làm nghiên cứu sinh với mức trợ cấp 15.000 USD/năm.

Trong thời gian học tập tại Đại học Princeton, Hogue có công huấn luyện đội chạy việt dã của trường trở thành một trong những đội chạy việt dã có nhiều thành tích nhất trong các trường đại học ở Mỹ nên đã được cấp thẻ hội viên của câu lạc bộ Ivy. Đây là câu lạc bộ ẩm thực đầu tiên của nước Mỹ được thành lập vào năm 1879 mà hội viên đều là những nhân vật tiếng tăm từng học tại Đại học Princeton.

Tháng 10/1994, John Reading, một giáo viên của Trường trung học Palo Alto có dịp đến Đại học Princeton đã phát hiện ra Hogue nên liền báo cho Ban giám hiệu trường biết về “thành tích” lừa đảo của Hogue khi còn làm việc tại Trường Palo Alto. Phát hiện này được xác minh, Hogue bị bắt giữ về tội lừa đảo, giả mạo bằng cấp và lý lịch, nhưng được cho tại ngoại sau khi đã đóng 25.000 USD tiền thế chân.

Trong thời gian tại ngoại, Hogue bỏ đến thành phố Aspen, bang Colorado và sử dụng một bộ hồ sơ giả mang tên Jim Marc Heiss, tốt nghiệp ngành khảo cổ của Đại học Aspen để xin làm việc tại Đại học Harvard. Năm 1996, Hogue được nhận vào làm việc tại Khoa Khảo cổ của Đại học Harvard. Trong thời gian làm việc tại đây, Hogue đã đánh cắp nhiều mẫu vật có giá trị rồi thế vào đó là những mẫu vật giả.

Năm 1997, Hogue bị cho thôi việc tại Đại học Harvard và bị cảnh sát tạm giữ nhưng sau đó được tạm tha để tiếp tục điều tra. Đến năm 1999, xâu chuỗi các hành vi làm giả bằng cấp và lý lịch để lừa đảo hàng loạt trường học của Hogue, cảnh sát quyết định bắt giữ Hogue nhưng y đã kịp bỏ trốn. Vì vậy cảnh sát quyết định phát lệnh truy nã đối với James Hogue.

Ngày 4/4/2006, Hogue bị bắt giữ khi đang hành nghề  dạy học tại một trường học ở hạt Pima, bang Arizona. Lục soát căn nhà của y, cảnh sát thu giữ vô số hồ sơ, lý lịch, bằng cấp giả cùng hàng trăm mẫu vật có giá trị mà y đã đánh cắp khi còn làm việc tại Đại học Harvard.

Ngày 12/3/2007, Hogue bị tuyên án 15 năm tù giam và nộp 150.000 USD tiền phạt về các tội làm giả bằng cấp, lý lịch để lừa đảo và ăn cắp mẫu vật cổ. Chưa hết, sau khi mãn hạn tù, Hogue sẽ bị di lý về thành phố San Marcos để xét xử về tội trộm cắp trong thời gian còn làm việc tại Công ty sản xuất xe đạp Dave Tesch vào năm 1988