Thiếu giáo dục nhân cách, con người thành ác quỷ

Khi con nợ biến thành đồ tể

Tất cả những người có mặt tại phiên tòa hôm 24/5 vừa qua do Tòa án nhân dân TP Hải Phòng mở xét xử Nguyễn Dũng Giang về tội giết người, cướp tài sản đều thấy kinh sợ khi nghe cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân TP Hải Phòng về hành vi giết người man rợ của bị cáo Giang. Và càng thấy kinh sợ hơn trước vẻ lạnh lùng đến vô cảm của Giang trước tòa.

Sinh năm 1980 ở xã Quyết Thắng, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. Ra Hải Phòng, Giang làm nhân viên bảo vệ tại Rạp chiếu bóng 1-5. Năm 2006, Nguyễn Dũng Giang lấy vợ cư trú tại quận Hải An, Hải Phòng. Năm 2010, sau khi ly hôn với vợ, Giang thuê nhà số 676, đường Trường Chinh, phường Quán Trữ, quận Kiến An để mở cửa hàng bán quần áo. Trong thời gian này Giang có quen biết với chị Nguyễn Thị Thu Hằng (SN 1973, trú tại đường Chợ Hàng, phường Dư Hàng Kênh, quận Lê Chân, Hải Phòng).

Do nợ chị Hằng một khoản tiền và bị đòi nợ, Giang đã lên kế hoạch hạ sát chị Hằng để trốn nợ và chiếm đoạt tài sản. 21h ngày 5/1/2011, khi chị Hằng một mình đi xe máy mang biển kiểm soát 16L-2964 đến gặp Giang tại cửa hàng quần áo số 676 đường Trường Chinh, thấy chị Hằng đến một mình, trên người lại đeo trang sức quý nên Giang quyết định xuống tay. Khi chị Hằng đang ngồi trên chiếu, mặt hướng ra ngoài đường, Giang bất ngờ từ phía sau dùng búa đinh đập vào đầu chị Hằng khiến chị bất tỉnh.

Sau khi sát hại chị Hằng, Giang lấy xe máy của chị đem đi gửi tại bãi xe gầm cầu vượt Lạch Tray.

Trên đường quay lại nhà 676 Trường Chinh, Giang đã nghĩ cách phi tang xác chị. Khi vào nhà, Giang đóng chặt cửa, dùng dao phân xác chị Hằng. Giang tháo chiếc nhẫn đeo ở ngón tay nạn nhân. Sau đó, y mang các phần thi thể của nạn nhân ra phía cửa hậu nhà 676 Trường Chinh để vứt đi hòng phi tang.

Làm xong cái việc khủng khiếp ấy, Giang quay lại nhà, đem giấu chiếc nhẫn cướp được của nạn nhân lên ô thoáng nhà vệ sinh, dọn dẹp nhà cửa để xóa dấu vết rồi... bình thản đi ngủ như chưa hề có chuyện gì xảy ra.

Cho tới hai ngày sau, ngày 7/1, người dân phường Quán Trữ phát hiện xác một phụ nữ không còn nguyên vẹn tại lô đất thuộc khu tái định cư chợ Đầm Triều, phường Quán Trữ, quận Kiến An. Ngày 9/1/2011, Cơ quan Công an có đủ chứng cứ bắt Nguyễn Dũng Giang. Khi bị công an bắt, Giang đã kịp mang 1 nhẫn vàng bán được 720 nghìn đồng. Chiếc nhẫn màu trắng còn lại, y chưa kịp tẩu tán đã bị công an thu giữ cùng chiếc xe máy, mũ bảo hiểm của chị Hằng mà Giang đã đem gửi.

Thế nhưng trước tòa, Giang vẫn quanh co chối tội rằng hôm đó chị Hằng cùng một nam giới đi xe máy đến cửa hàng của Giang. Giang nhờ chị Hằng và người đàn ông trông cửa hàng hộ, còn mình đi xe máy của chị Hằng tới phố Lạch Tray (quận Ngô Quyền) để uống bia. Chuyện vụ án xảy ra ở nhà Giang không biết. Trước tính chất, hành vi phạm tội man rợ của Giang, HĐXX đã tuyên phạt Giang án tử hình với tội danh giết người, 5 năm tù về tội cướp tài sản, tổng hợp hình phạt chung là tử hình…

Có một thực tế đáng báo động đó là thời gian vài năm trở lại đây, thủ phạm của các  vụ giết người kinh hoàng không phải là những kẻ phạm tội chuyên nghiệp mà lại là những người trước đó chưa một lần phạm tội. Nhưng khi giết người thì hành vi lại hết sức dã man như vụ Nguyễn Đức Nghĩa giết người yêu cũ là chị Nguyễn Phương Linh tại nhà G4 khu đô thị mới Trung Yên. Điều đáng nói là Nghĩa từng là "con ngoan trò giỏi" và từng là sinh viên Đại học Ngoại thương.

Đầu năm nay, ở Hà Nội cũng xảy ra một vụ giết người mà thủ phạm là nhân viên Cục Phát hành kho quỹ - Ngân hàng Nhà nước. Hắn đã giết chính đồng nghiệp của mình để xù món nợ… 500 ngàn đồng.

Cho tới bây giờ, chúng tôi vẫn không quên được vẻ mặt thẫn thờ của bố và chị gái Trương Mạnh Quân, kẻ đã sát hại đồng nghiệp rồi vứt xác xuống sông Hồng, khi chúng tôi đến gia đình Quân. Tất cả họ đều bàng hoàng khi biết chính con, em mình đã làm một cái việc rất khủng khiếp là giết người trên chính nóc nhà mình.

Trong suốt câu chuyện, ông Trương Ngọc Duẫn, bố đẻ Quân, năm nay 71 tuổi, thỉnh thoảng lại nhắc câu "tôi đã sinh ra đứa con bất hiếu".

Không chỉ ông mà cả gia đình đều không thể hiểu nổi tại sao con - em mình lại có thể làm cái việc khủng khiếp như vậy. Thậm chí ngay cả các điều tra viên kỳ cựu của Phòng Cảnh sát Hình sự Hà Nội, những người đã đối mặt với rất nhiều loại tội phạm sừng sỏ nhất cũng không lý giải được cặn kẽ căn nguyên của việc Quân giết người khi nghe Quân khai lại việc giết đồng nghiệp.

Trương Mạnh Quân.

Theo lời khai của Quân thì do Quân nợ anh Nguyễn Hữu Tài 500 nghìn đồng, gần tết, anh Tài yêu cầu Quân trả nợ tiền để về quê. 13h50’ ngày 28/1/2011, sau khi cơ quan liên hoan tất niên, Quân hẹn anh Tài lên sân thượng nhà mình để giải quyết việc vay nợ giữa hai người. Quân đề nghị trả trước cho anh Tài 200 nghìn đồng, số còn lại trả sau nhưng anh Tài không đồng ý, dẫn đến hai bên to tiếng với nhau. Quân đã dùng thanh xà cầy bằng sắt, dài 60cm, đập vào gáy anh Tài.

Thấy anh Tài định cầm thanh gỗ tấn công lại mình, Quân đã giằng lấy thanh gỗ đập liên tiếp vào đầu làm anh Tài chết tại chỗ. Vì ở cùng với những người thân trong gia đình, Quân sợ mọi người phát hiện vụ việc nên đã dùng dây điện trói tay, chân người đồng nghiệp đã tắt thở, rồi cho vào 2 lượt bao tải dứa màu trắng để ở một góc sân thượng. 23 giờ 15 phút cùng ngày, Quân dùng dây thừng thả xác anh Tài từ sân thượng tầng 3 nhà mình xuống đường, lấy xe máy chở bao tải đựng xác anh Tài lên cầu Vĩnh Tuy ném xuống sông Hồng. Sau đó Quân mang toàn bộ tài sản của anh Tài mang đi bán lấy tiền tiêu xài.

Và những vụ giết người vì nguyên nhân… lãng xẹt

Trong số hàng trăm vụ giết người xảy ra trong thời gian gần đây, có nhiều vụ trọng án mà nguyên nhân chỉ vì những lý do rất… vớ vẩn.

Rạng sáng 17/3/2011, Phòng CSĐT tội phạm về TTXH (PC45), Công an TP.Cần Thơ nhận được tin báo của Công an huyện Thới Lai, tại ấp Thới Thanh, xã Trường Xuân, xảy ra vụ giết người chưa rõ đối tượng gây án. Nạn nhân là bà Cao Thị Út bị chém vào mặt và cổ.

Tuy nhiên, điều đáng nói là khi làm rõ được thủ phạm và nguyên nhân gây án, các điều tra viên đều không khỏi ngạc nhiên vì lý do hung thủ  Nguyễn Văn Trí (SN 1994, ở ấp Phú Thọ, xã Trường Xuân, huyện Thới Lai, TP Cần Thơ) chém chết một người chỉ để cho… bõ tức.

Nguyên do là chiều ngày 16/3, Trí đến uống rượu tại quán Huỳnh Giao. Rượu vào lời ra, Trí đã cãi nhau với anh Nguyễn Thanh Hải là cháu ngoại của bà Út.

Tức tối vì bị "mất mặt" nơi đông người, Trí về nhà lấy một con dao đến nhà tìm Hải nhưng không gặp mà chỉ thấy bà Út ở nhà một mình. Vậy là "giận cá chém thớt" sẵn có dao trong tay, Trí đã chém vào đầu và mặt của bà Út làm bà chết tại chỗ.

Giữa tháng 5 này, ở huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An xảy ra một vụ trọng án hy hữu. Trưa 12/5, Đặng Công Long (SN 1988, ở khối 4, thị trấn Hoàng Mai, huyện Quỳnh Lưu) đến chơi nhà anh Nguyễn Đức Thịnh (SN 1987, ở xã Quỳnh Lộc, huyện Quỳnh Lưu), là bạn thân từ thời học phổ thông. Tại nhà anh Thịnh, vì lâu ngày bạn bè mới gặp nhau nên 2 người đã rủ thêm một số người bạn khác đến cùng uống rượu.

Đến khoảng 17h cùng ngày, sau khi cuộc rượu tàn, do Long không có xe nên anh Thịnh đã dùng xe máy của mình đưa Long về nhà. Trước khi anh Thịnh ra về thì có điện thoại gọi đến, anh Thịnh khoe với Long đó là người yêu của mình. Để Long tin, anh Thịnh đã mở điện thoại cho Long xem ảnh người yêu rồi cất nhanh vào túi quần. Vì chưa được xem rõ ảnh nên Long đã giật lại chiếc điện thoại để xem tiếp nhưng không may điện thoại văng xuống đất. Bực mình, anh Thịnh đã cảnh cáo Long bằng một bạt tai. Sẵn có "ma men" trong người, Long chạy vào nhà lấy con dao gọt hoa quả đâm vào cổ anh Thịnh. Nhát đâm chí mạng của gã bạn thân khiến anh Thịnh bị đứt động mạch nên đã chết sau đó…

Nguyễn Đức Nghĩa.

Những điều trăn trở còn lại

Hậu quả từ những vụ án này không chỉ khiến thân nhân của cả nạn nhân và hung thủ cũng phải mang nỗi đau mất người thân mà ngay cả với những người trực tiếp làm án cũng có nhiều điều trăn trở.

Từ phân tích nguyên nhân hàng ngàn vụ án giết người vì nguyên nhân xã hội xảy ra trong những năm gần đây, Đại tá Phạm Văn Tám, Trưởng phòng 8 - Cục CSĐT tội phạm về TTXH cho rằng loại tội phạm xuất phát từ mâu thuẫn tình ái, nợ nần tiền bạc, mâu thuẫn bột phát, nhất thời đang có xu hướng gia tăng và điều đáng báo động là đối tượng gây án chủ yếu là thanh, thiếu niên.

Năm ngoái, sau khi bắt được Nguyễn Đức Nghĩa, trong một cuộc trả lời phỏng vấn, Đại tá Nguyễn Đức Chung, Phó giám đốc, Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an Hà Nội, người đã rất nhiều năm trực tiếp đấu tranh với các loại tội phạm hình sự, đã rất trăn trở bởi là người trực tiếp hỏi cung Nguyễn Đức Nghĩa ngay sau khi bắt, Đại tá Chung cũng cảm thấy bất ngờ trước thái độ bình thản, lạnh lùng đến vô cảm của kẻ thủ ác đã từng là con ngoan trò giỏi.

Lý giải nguyên nhân dẫn tới hành vi mất hết nhân tính của Nghĩa, Đại tá Nguyễn Đức Chung cho rằng hoàn toàn không "bỗng dưng" mà Nghĩa trở thành kẻ sát nhân máu lạnh. Đó là cả một quá trình, gia đình Nghĩa là một gia đình tốt nhưng việc quản lý Nghĩa không sát sao. Nghĩa học đại học xa nhà, ở Hà Nội Nghĩa sống thế nào, gia đình không hay biết. Nghĩa học xong, làm gì gia đình cũng không biết.  Nghĩa nghiện game, từng một lần vi phạm pháp luật về tội cố ý gây thương tích, Nghĩa không có việc làm ổn định. Nghĩa sống buông thả, cần tiền, nhiều lần cầm cố tài sản của bạn bè, người quen… tất cả những cái đó đã biến một trí thức thành kẻ sát nhân.

Đại tá Nguyễn Đức Chung cho rằng, hiện tượng đó cho thấy sự xuống cấp có phần nghiêm trọng của đạo đức xã hội. Theo Đại tá Nguyễn Đức Chung thì sự vô cảm là ngọn nguồn của tội ác. Khi con người sống mà thiếu đi tình yêu thương đồng loại thì tội ác rất dễ nảy sinh. Hàng loạt các vụ án đau lòng đã xảy ra trong thời gian qua, thêm một lần nữa cho thấy bài học đau xót về hậu quả của những lỗ hổng trong giáo dục nhân cách con người. Vì vậy, theo Đại tá Nguyễn Đức Chung thì phòng ngừa và ngăn chặn tội ác, để bớt đi những vụ án đau lòng, suy cho đến cùng, phải bắt đầu từ việc giáo dục nhân cách.

Còn theo Thượng tá Lê Văn Lương - Trưởng phòng CSĐT tội phạm về TTXH, Công an TP Cần Thơ, thời gian qua, tỷ lệ trọng án do những mâu thuẫn rất nhỏ, nhất thời xảy ra chiếm tỷ lệ khá cao, gây phẫn nộ, bức xúc trong xã hội. Đối tượng có liên quan phần lớn là trong độ tuổi thanh thiếu niên thích ăn chơi, tiêm nhiễm thói hư tật xấu. Số khác là con gia đình khá giả, cha mẹ nuông chiều.

Vì thế, cùng với công tác phòng ngừa của lực lượng Công an, rất cần đề cao vai trò trách nhiệm của gia đình, nhà trường, xã hội trong giáo dục quản lý tốt con em mình. Cần có biện pháp ngăn chặn, quản lý chặt phim ảnh, trò chơi kích động bạo lực, hình thành thói côn đồ hung hãn cũng như tác hại của rượu làm ảnh hưởng đến an ninh trật tự… Rõ ràng, để ngăn ngừa hiệu quả thực trạng này thì việc giáo dục, rèn luyện nhân cách, nâng cao hiểu biết, ý thức tôn trọng pháp luật của tầng lớp thanh thiếu niên, học sinh là điều hết sức cần thiết