Đỉnh núi cao nhất Bắc Mỹ được lấy lại tên người đầu tiên chinh phục

Thứ Năm, 10/09/2015, 16:35

Trong chuyến công cán tới thành phố Anchorage, đô thị lớn nhất tiểu bang Alaska tham dự Hội nghị Các nhà lãnh đạo toàn cầu về Bắc Cực ngày 31/8 vừa qua, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã nhất trí đổi tên ngọn núi McKinley cao nhất Bắc Mỹ tại tiểu bang này, thành ngọn núi Denali theo tên gọi thông dụng bao đời nay.

Sử sách ghi nhận vào cuối tháng 3/1867, Ngoại trưởng William Henry Seward (1801-1872) thay mặt Chính phủ Mỹ, đã trao tờ séc ghi mệnh giá 7,2 triệu USD cho đại diện phía Nga Sa hoàng để "mua đứt" vùng đất Alaska rộng lớn phía tây bắc châu Mỹ, trở thành tiểu bang thứ 49 của nước Mỹ.

Đến năm 1896, thợ tìm vàng William Dickey ở tiểu bang Ohio là người Mỹ đầu tiên đặt chân lên ngọn núi Denali, rồi tự quyết định đặt tên mới là "núi McKinley" khi hay tin ứng viên đồng hương William McKinley (1843-1901) đắc cử tổng thống thứ 25 của nước Mỹ. Tháng 3/1917, đỉnh núi Denali được Hiệp hội Địa lý Mỹ chính thức đặt theo tên gọi mới, để tưởng nhớ 20 năm ngày Tổng thống W. McKinley bước chân vào Nhà Trắng rồi bị ám sát chết giữa nhiệm kỳ.

Đỉnh núi Denali nhìn từ phía bắc.

Suốt 40 năm qua kể từ năm 1975, các chính quyền kế tiếp nhau tại tiểu bang Alaska luôn yêu cầu Chính phủ trung ương phải trả lại tên cũ cho ngọn núi Denali, thể theo nguyện vọng của tuyệt đại đa số dân chúng trong vùng, nhưng đều vấp phải sự phản đối từ tiểu bang Ohio quê nhà của cố Tổng thống W. McKinley.

Theo luật Mỹ hiện hành, Bộ Nội vụ Liên bang là cơ quan duy nhất có thẩm quyền đặt tên các địa danh trên toàn quốc. Do vậy bà Sally Jewell, Bộ trưởng Bộ Nội vụ có mặt trong phái đoàn của Tổng thống B. Obama đã trịnh trọng công bố quyết định xóa bỏ tên gọi hiện nay, trả lại danh xưng cũ cho ngọn núi Denali.

"Thực tế cho thấy Tổng thống W. McKinley trong cuộc đời mình chưa bao giờ đặt chân tới Alaska, để ngọn núi cao nhất ở đây có vinh dự được mang tên ông. Trên tinh thần tôn trọng và bày tỏ sự ủng hộ ý nguyện của người dân Alaska, Chính phủ Mỹ quyết định trả lại tên gọi truyền đời cho đỉnh núi Danali', Bộ trưởng S. Jewell cho báo giới biết.

Được biết, "Denali" là danh từ phiên âm qua tiếng Anh từ tên gọi "Diinaalii", có nghĩa là "Người cao lớn" theo ngôn ngữ Athabaskan của tộc người bản địa sinh sống lâu đời ở Alaska. Với chiều cao 6.190m so với mực nước biển, đỉnh Denali là ngọn núi cao thứ 3 thế giới sau đỉnh Everest (8.848m) ở châu Á và ngọn núi Aconcagua (6.959m) ở Nam Mỹ.

Kim Dung (theo The New York Times)