Bầu cử Quốc hội New Zealand: Lợi thế lớn cho Công đảng
Đại dịch COVID-19 là đề tài bao trùm cuộc bầu cử, trong đó, 3 vấn đề lớn được đặt ra cho các ứng cử viên, các đảng phái nào tìm ra giải pháp tốt nhất, căn cơ nhất. Đó là việc triển khai thực hiện chính sách kiểm soát nhập cảnh; công tác cách ly tại biên giới sẽ do chính phủ quản lý hay tư nhân hóa một phần; và công thức nào tốt nhất để phục hồi kinh tế sau đại dịch.
Hiện tại, Công đảng cầm quyền đang nắm lợi thế lớn trong cuộc đua. Niềm tin của người dân New Zealand đặt vào Công đảng đang rất lớn và khó có đảng nào có thể soán đổi vị trí. Ưu thế đó chủ yếu là nhờ thành công của đất nước New Zealand trong cuộc chiến chống COVID-19, xóa sạch ca nhiễm COVID-19 trong đợt đầu, duy trì không ca nhiễm trong khoảng hơn 100 ngày và kiểm soát tốt làn sóng thứ hai. Thành tích của New Zealand đã nhận được nhiều lời khen ngợi từ cộng đồng quốc tế.
Giới phân tích cho rẳng, với ưu thế quá mạnh của Công đảng, việc các đảng phái khác cạnh tranh lá phiếu với đảng này là nhiệm vụ quá khó. Thăm dò do News Colmar Brunton thực hiện công bố hôm 22-9 cho kết quả Công đảng dẫn đầu với 48% cử tri ủng hộ, đảng Quốc gia (National) của bà Collins xếp thứ hai với 31%, còn lại là các đảng phái nhỏ.
Thành công của đất nước New Zealand gắn liền với nhiệm kỳ điều hành của Thủ tướng trẻ tuổi Jacinda Adern. Giới phân tích cho rằng, bà Adern hiện đang nhận được sự ưu ái đặc biệt của cử tri. Một nhà phân tích cho biết, sự ưu ái đó được thể hiện qua việc, "nếu bà Adern ra một quyết định chưa hoàn toàn phù hợp, gây tranh cãi, thì người ta sẽ cho rằng đó là bởi "khoa học nó bảo phải như thế", còn nếu quyết định được nhiều người ủng hộ thì đó là do bà ấy làm tốt".
 |
| Thủ tướng Jacinda Adern và bà Judith Collins. |
Mặc dù gặp nhiều khó khăn khi đối đầu với Công đảng và vị Thủ tướng trẻ đang được ưa chuộng nhưng đối thủ đối lập, bà Collins, không nản chí mà vẫn kiên trì cố gắng trong cuộc đua. Cùng nhắm đến mục tiêu chung trong cuộc chiến chống COVID-19 như Công đảng của bà Adern, bà Collins có quan điểm và cách làm hơi khác so với bà Adern. Collins kịch liệt phản đối kéo dài việc đóng cửa biên giới nhằn ngăn chặn nguồn lây xâm nhập New Zealand.
Chính sách đóng cửa biên giới được triển khai vào tháng 3 và 4 vừa qua được xem là một thành công vì đã giúp New Zealand xóa sạch SARS-CoV-2 và duy trì không ca nhiễm hơn 100 ngày. Đây là biện pháp phòng ngừa dịch bệnh nghiêm ngặt nhất được áp dụng tại nhiều nước trên thế giới, trong đó có New Zealand. Nhờ áp dụng biện pháp này, New Zealand hiện duy trì số ca nhiễm và tử vong thấp, khoảng hơn 1.500 ca nhiễm và 25 người chết.
Thay vì áp dụng chính sách kiểm soát xã hội, đảng của bà Collins hứa hẹn sẽ ngăn chặn COVID-19 xâm nhập qua biên giới. Đảng Quốc gia đề xuất thành lập một cơ quan mới, độc lập, chuyên trách việc kiểm soát biên giới. Còn hiện tại, công việc kiểm soát biên giới phòng chống dịch được thực hiện bởi nhiều cơ quan chính phủ phối hợp. Đồng thời, đảng Quốc gia cũng đề xuất "xã hội hóa" cho phép các nhà cung cấp dịch vụ tư nhân tham gia việc quản lý cách ly người nhập cảnh.
Bà Collins cũng đề xuất nới lỏng thêm việc mở cửa biên giới, cho phép các chuyên gia và công nhân từ những quốc gia ít nguy cơ hoặc không lây nhiễm SARS-CoV-2 trong khu vực Nam Thái Bình Dương và sinh viên quốc tế, với điều kiện người nhập cảnh phải xét nghiệm COVID-19 âm tính trước khi lên máy bay.
Tuy chính sách chống đại dịch tương đối giống nhau nhưng Công đảng đang chứng tỏ sự thành công với các biện pháp đang triển khai. Đảng này hứa hẹn quyết tâm duy trì hệ thống cách ly được đánh giá là nghiêm ngặt nhất thế giới, cải thiện công tác xét nghiệm và củng cố việc truy vết người tiếp xúc với người nhiễm.
Ứng phó với tác động tiêu cực về kinh tế của đại dịch là một trong những vấn đề các đảng phái đều cần quan tâm. Các chỉ số kinh tế mới công bố cho thấy GDP của New Zealand trong quý 2 đã giảm 12,2%, lần tụt giảm đầu tiên kể từ khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008. Quý 2 cũng là khoảng thời gian New Zealand triển khai các biện pháp kiểm soát dịch bệnh nghiêm ngặt nhất.
Tuy nhiên, Thủ tướng Adern không vì sự tụt giảm ấy mà thay đổi chính sách. Bà Thủ tướng quyết thúc đẩy việc duy trì sự ổn định đất nước hơn là chi tiêu lớn để phục hồi kinh tế. Quan điểm của bà và Công đảng là "ứng phó khỏe mạnh là cách ứng phó tốt nhất". Và người dân New Zealand có vẻ đồng tình với quan đểm này.
Nói như thế không có nghĩa Thủ tướng Adern bỏ qua việc phục hồi kinh tế sau đại dịch. Công đảng của bà đã hứa hẹn sẽ đưa ra kế hoạch khôi phục việc làm cho người dân, bao gồm việc đầu tư mạnh cho sản xuất công nghiệp và cơ sở hạ tầng. Chính phủ cũng sẽ thu thuế những người thu nhập cao để có tiền trang trải nợ công. Trong khi đó, đảng Quốc gia của bà Collins lại hứa hẹn sẽ cắt giảm thuế trong 16 tháng, giúp mọi người được lợi khoảng 50 USD/tuần.
Khai trương chiến dịch tranh cử vào ngày 6-9 vừa qua, Thủ tướng Adern đã chứng minh cho giới chính trị thấy khả năng tiếp cận cử tri của bà là cực tốt, dù bà và Công đảng đang nhận được sự ủng hộ cao của cử tri. Adern đả chọn khu chợ của người Kiwi ở Auckland để mở màn chiến dịch và đã tạo ấn tượng gần gũi với người dân.
