Chuyến đi bí mật đến CHDCND Triều Tiên của Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ

Theo CNN, 2 công dân Mỹ được phóng thích vào khuya ngày 8/11 là Kenneth Bae và Matthew Todd Miller. Bae bị bắt giam từ năm 2012 vì tội "có hành động thù địch chống lại Chính phủ Triều Tiên" khi ông này dẫn một đoàn du khách đến tham quan đặc khu kinh tế trên núi Kim Cương của CHDCND Triều Tiên. Tháng 4/2013, Bae bị kết án 15 năm tù. Miller bị bắt hồi tháng 4/2014 khi anh ta cố tình xé thị thực nhập cảnh và xin tị nạn, đến tháng 9/2014 bị buộc tội "có hành động thù địch chống lại CHDCND Triều Tiên" và bị kết án 6 năm lao động khổ sai.

Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ James Clapper.

Ngoài Bae và Miller, một người Mỹ khác tên là Jeffrey Fowle cũng bị bắt giam vào khoảng tháng 5/2014 vì lỡ để quên một quyển Kinh thánh tại một hộp đêm ở miền Bắc CHDCND Triều Tiên trong chuyến du lịch nước này. Tháng 9/2014, cả 3 tù nhân Bae, Miller và Fowle đều được  phép trả lời phỏng vấn kênh truyền hình CNN tại Bình Nhưỡng, mỗi người được 5 phút, trong đó họ kêu gọi chính quyền Mỹ hãy làm gì đó để giải thoát họ, để họ được về nhà. Và lời kêu gọi đó đã được thực hiện.

Hành động trả tự do cho các tù nhân Mỹ của Bình Nhưỡng dường như đã được chuẩn bị từ trước bởi chính Bình Nhưỡng, và có sự trợ giúp về mặt ngoại giao của Trung Quốc. Theo CNN, thời gian gần đây, Bình Nhưỡng đã phát đi một vài tín hiệu cho thấy CHDCND Triều Tiên đang muốn đối thoại với nước Mỹ, cho nên nước này thực hiện một số động thái gây thiện cảm, trước hết là việc thả tù nhân Mỹ. Tháng 10/2014, tù nhân tên Jeffrey Fowle đã được trả tự do mà không cần bất cứ điều kiện trao đổi nào. Ngay sau khi thả Fowle, Bình Nhưỡng đã chủ động liên hệ với Washington Mỹ đề cập vấn đề thả Bae và Miller. Bình Nhưỡng đề nghị Washington cử một quan chức hàm bộ trưởng đến CHDCND Triều Tiên để nói chuyện thả người. Ngày 5/11, ông Clapper được Tổng thống Barack Obama chọn giao trọng trách thực hiện chuyến đi. Khi mọi chuyện được chuẩn bị xong xuôi, ngày 8/11, ông Clapper lên chiếc chuyên cơ tới CHDCND Triều Tiên.

Hai công dân Mỹ vừa được trả tự do: Kenneth Bae (trái) và Matthew Todd Miller.

Chiếc chuyên cơ chở ông Clapper đáp xuống sân bay quốc tế Bình Nhưỡng trong đêm tối, mở đầu cho hành trình "giải cứu" 2 tù nhân trên đất Triều Tiên của ông. Sau đó, ông được các nhân viên an ninh Triều Tiên đưa đến một nhà khách và được tiếp đón bằng một tiệc chiêu đãi nhỏ. Bữa ăn tối tiếp theo diễn ra trong không khí căng thẳng, với sự có mặt của vị tướng chỉ huy Cơ quan Thám báo quốc gia. Clapper không được gặp trực tiếp Chủ tịch Kim Jong-un, chỉ được tiếp xúc với một người đồng cấp bên phía CHDCND Triều Tiên.

Clapper kể: Các quan chức Triều Tiên có vẻ chờ đợi ở ông những lời nói mang tính xã giao, nhượng bộ. Nhưng Clapper không nói gì mà chỉ đưa ra một bức thư ngắn gọn của Tổng thống Obama viết gửi cho Chủ tịch CHDCND Triều Tiên Kim Jong-un. Các quan chức đi cùng ông Clapper mô tả lá thư của Tổng thống Obama ngắn gọn, súc tích, nói thẳng vào vấn đề cần giải quyết. Trong thư, ông Obama nhấn mạnh việc CHDCND Triều Tiên sẵn sàng thả các tù nhân Mỹ  là hành động tích cực. Nhưng Bình Nhưỡng dường như đòi hỏi nhiều hơn thế. Clapper kể lại trên CBS rằng các quan chức Triều Tiên có vẻ thất vọng vì không nhận được đề nghị mang tính nhượng bộ hay gợi ý nào mang tính đột phá về khả năng đối thoại, cải thiện quan hệ ngoại giao.

Clapper được yêu cầu phải ở lại nhà khách chờ đợi. Nhiều giờ trôi qua, và một cán bộ Triều Tiên đến thông báo ông có 20 phút để mang hành lý đến một khách sạn ở khu trung tâm Bình Nhưỡng. Đến đây thì Clapper biết chắc mình sẽ ra về cùng với Bae và Miller. Clapper được đưa đến một phòng khách sạn sang trọng, tại đó đang diễn ra một nghi lễ gọi là "lễ ân xá". Clapper được đón tiếp một cách thân thiện hơn. Ông chứng kiến những tù nhân Mỹ cởi bỏ bộ quần áo tù để mặc vào những bộ quần áo thông thường - một nghi thức chứng tỏ họ đã được trả tự do.

Sáng hôm sau, ngày 9/11, Chính phủ CHDCND Triều Tiên ra một tuyên bố về việc thả 2 tù nhân người Mỹ. Tuyên bố nêu rằng, Bình Nhưỡng đã nhận được "lời xin lỗi chân thành" từ Tổng thống Obama vì những hành động của những người bị bắt giam. Tuyên bố nêu rõ, đích thân Chủ tịch Ủy ban Phòng vệ Quốc gia Kim Jong-un đã ký lệnh trả tự do cho Bae và Miller.

Trên chương trình "Face the Nation" của kênh truyền hình CBS, Clapper bày tỏ: Ông đã nhìn thấy một "tia hy vọng" về tương lai quan hệ giữa Mỹ và CHDCND Triều Tiên. Clapper kể, trên đường tiễn ông ra sân bay để lên máy bay về Mỹ, một quan chức Triều Tiên khoảng ngoài 40 tuổi đã "bày tỏ mong muốn có thêm nhiều đối thoại", và hỏi Clapper ông có muốn quay trở lại Bình Nhưỡng lần nữa hay không. Clapper trả lời là "Có".