Nhật Bản: Bê bối đe dọa chiếc ghế quyền lực của Thủ tướng Abe
Vụ việc từng được công chúng Nhật Bản quan tâm hồi đầu năm 2017, đã tạm gác lại sau khi ông Shinzo Abe giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sớm năm ngoái, nhưng nay bỗng được xới lại. Hôm 12-3, Bộ Tài chính Nhật Bản đã công khai thừa nhận rằng Bộ này đã sửa đổi một số giấy tờ liên quan đến quyết định giảm đến 85% chiết khấu trên giá đất đã quy định khi bán một miếng đất công cho tập đoàn giáo dục Moritomo Gakuen theo phái chính trị hữu khuynh ở Osaka để xây một ngôi trường tiểu học.
Các tài liệu gốc được công bố có ghi lời nói của tập đoàn này rằng bà đệ nhất phu nhân Akie đã gợi ý nên để cho dự án trường tiểu học được xúc tiến bởi vì đó là một khu đất tốt. Tuy nhiên, phần trích dẫn phát biểu này đã bị xóa đi khi các tài liệu, giấy tờ được giao nộp cho các nghị sĩ để phục vụ điều tra. Kyodo News cho biết, các tài liệu nộp cho các nhà điều tra cũng bỏ sót một bài báo trong đó bà Akie được mô tả là “đã cảm động đến rơi nước mắt bởi chính sách giáo dục của trường”.
Theo Kyodo News, tại ngôi trường mẫu giáo đang hoạt động của Moritomo Gakuen, giáo trình của trường bắt buộc các học sinh nhỏ tuổi phải cúi đầu chào ảnh chân dung các hoàng đế và thành viên hoàng gia, hát quốc ca mỗi ngày, và buộc học sinh phải học thuộc bản huấn thị về giáo dục của Hoàng đế Nhật Bản viết từ năm 1890, trong đó nhấn mạnh tinh thần hy sinh vì tổ quốc.
Hoạt động ngoại khóa của trường bao gồm việc đưa học sinh đi tham quan doanh trại quân đội. Tinh thần yêu nước, chủ nghĩa dân tộc, tôn kính và trung thành với hoàng đế là quan điểm chính trị hữu khuynh mà tập đoàn giáo dục Moritomo Gakuen là một thành viên. Chủ tịch Moritomo Gakuen, ông Yasunori Kagoike là trưởng chi nhánh Osaka của Nippon Kaigi, một tổ chức vận động hành lang cực hữu.
Theo báo chí Nhật Bản, Moritomo Gakuen đã mua khu đất xây trường tiểu học có diện tích 8.770 mét vuông với giá chỉ bằng 14% mức giá đã niêm yết, tương đương 1,3 triệu USD. Chính phủ Nhật Bản đã tuyên bố việc giảm giá bán khu đất cho Moritomo Gakuen là để khấu trừ chi phí làm sạch môi trường do chất thải công nghiệp tại vị trí khu đất đó.
Tuy nhiên, báo chí tiếp tục đưa ra những thông tin nhạy cảm về mối quan hệ giữa đệ nhất phu nhân Akie với Moritomo Gakuen. Chẳng hạn, trong một lần đến thăm trường mầm non, bà Akie đã trao cho ông Moritomo một phong bì chứa số tiền tương đương 1 triệu yên (khoảng 9.419 USD). Tuy nhiên, Chính phủ Nhật Bản đã bác bỏ thông tin này. Cảm động vì chính sách giáo dục của Moritomo, bà Akie đã ghi vào sổ lưu niệm lời khích lệ, ủng hộ trường.
Thủ tướng Shinzo Abe và vợ, bà Akie. |
Trong lời ủng hộ, bà Akie ghi nhận và khích lệ nhà trường có những nỗ lực hun đúc tinh thần tự hào dân tộc thông qua việc giáo dục đạo đức cho học sinh. Lời ủng hộ của bà Akie đã được nhà trường đưa lên Website như một vinh dự lớn cho trường, đồng thời cho bà Akie làm hiệu trưởng danh dự của ngôi trường mới.
Tháng 2-2017, báo chí đã phát hiện và phanh phui vụ việc mua bán đất trong đó đưa ra những cáo buộc vợ chồng Thủ tướng Abe ưu ái cho bạn bè thân hữu, cáo buộc bà Akie có mối quan hệ với ngôi trường theo khuynh hướng cực hữu là điều không thể chấp nhận. Vụ việc lùm xùm trong dư luận đã trở thành vấn đề tranh luận trong quốc hội.
Các nghị sĩ đảng đối lập đã yêu cầu Thủ tướng Abe giải thích vì sao ngôi trường của Moritomo được ưu ái mua mảnh đất với giá rẻ như thế. Ngay lập tức, vợ chồng Thủ tướng Abe đã tìm cách cắt quan hệ với ngôi trường. Bà Akie đã từ chức Hiệu trưởng danh dự, đồng thời yêu cầu Moritomo Gakuen gỡ bỏ lời ủng hộ của bà khỏi Website.
Thủ tướng Abe cũng cho biết ông phản đối việc nhà trường lấy tên ông để đặt tên cho ngôi trường tiểu học, vì thế Moritomo đành phải đặt tên cho ngôi trường là Mizuho no Kuni, có nghĩa là “vùng đất lúa”.
Trong khi đó, dư luận công chúng cũng bắt đầu suy giảm niềm tin vào Thủ tướng Abe khi vụ việc được báo chí đưa tin dồn dập. Tỉ lệ ủng hộ Thủ tướng Abe đã giảm mạnh, xuống còn trên dưới 30%. Vụ việc đã đe dọa đến tương lai chính trị của ông Abe, có thể khiến ông mất cơ hội thắng cử nhiệm kỳ thứ ba lãnh đạo đảng LDP và tiếp tục làm Thủ tướng Nhật Bản. Rất may, ông Abe đã tiếp tục giành được sự tín nhiệm của đảng LDP, sau đó giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Hạ viện tháng 10-2017, tiếp tục làm Thủ tướng Nhật Bản.
Ngày 12-3, Thủ tướng Abe tiếp tục khẳng định ông và vợ không có mối quan hệ gì với ngôi trường theo khuynh hướng cực hữu của Moritomo. Việc Bộ Tài chính công khai thừa nhận đã sửa đổi hồ sơ liên quan vợ chồng Thủ tướng có thể khiến dư luận xét lại sự tín nhiệm đối với Thủ tướng Abe nếu những tài liệu được công khai còn chứa đựng những khuất tất nào khác, chẳng hạn như việc vợ chồng Thủ tướng Abe có thật sự là “thân hữu” của Moritomo hay không.
Ngoài ra, tất cả sự việc liên quan đến việc bán đất công giá rẻ cho Moritomo đã được báo chí Nhật Bản phanh phui khá rõ ràng cách đây một năm, và nếu có ảnh hưởng thật sự nghiêm trọng thì ông Abe đã không giành chiến thắng vào tháng 10-2017.