Ông Lula Da Silva chuẩn bị “giải cứu" Brazil?

• Tổng thống Brazil bị kiện vì không đeo khẩu trang
• Xử lý đại dịch quá tệ, Tổng thống Brazil đối mặt với cuộc điều tra quy mô lớn

Dư luận báo chí Brazil cũng như quốc tế đều cho rằng ông Lula Da Silva là người duy nhất có thể thách thức và đánh bại đương kim Tổng thống Jair Bolsonaro. Nhưng, bản thân ông Lula Da Silva thì chưa lên tiếng xác nhận việc mình sẽ ra tranh cử. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, ông đang chuẩn bị thật kỹ những điều kiện cần thiết nhất cho một cuộc “tái xuất” thực hiện sứ mệnh chính trị mà ông đang ôm ấp.

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn báo The Guardian của Anh hồi trung tuần tháng 5, ông Lula Da Silva đã thể hiện rõ ý định của mình về việc chuẩn bị thể chất cho một cuộc vận động tranh cử khắp đất nước bằng cách chạy bộ 8 km để rèn đôi chân khỏe. Đồng thời, so sánh độ tuổi với Tổng thống Mỹ Joe Biden khi lên nắm quyền. “Tôi sẽ 77 tuổi vào cuộc bầu cử năm sau. Tôi cứ nghĩ rằng như thế là già lắm. Nhưng, khi thấy ông Biden giành chiến thắng trong cuộc bầu cử ở tuổi 78 thì nghĩ rằng mình còn trẻ chán so với ông Biden nên có lẽ sẽ ổn thôi” - ông Lula Da Silva nói.

Cựu Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva.

Ông Lula cho biết COVID vẫn đang hoành hành ở Brazil và cuộc khủng hoảng kinh tế - xã hội mà nó tạo ra cho thấy còn quá sớm để khởi động chiến dịch tranh cử tổng thống lần thứ sáu của ông kể từ năm 1989. Nhưng, ông khẳng định có kinh nghiệm và mong muốn lãnh đạo Brazil “phục hồi” sau thiệt hại do ông Bolsonaro gây ra. Ông sẽ làm như vậy nếu đảng của ông và cử tri muốn. “Tôi không cần phải cam kết, vì tôi đã làm cho mọi thứ xảy ra ở đất nước này”, ông Lula Da Silva nói. 

“Khi đảng của chúng tôi đăng ký ứng cử viên và vận động tranh cử, tôi muốn đi khắp Brazil, thăm mọi bang, tổ chức các cuộc tranh luận, nói chuyện với người dân, thăm các khu ổ chuột, những người lao công, những người đồng tính, người yếu thế,... Tôi muốn nói chuyện với xã hội Brazil để có thể nói với họ: “Chúng ta có thể xây dựng một đất nước mới... Có thể làm cho đất nước này hạnh phúc trở lại”.

“Mầm mống” cho sự trở lại của ông Lula Da Silva bắt đầu xuất hiện vào tháng 3-2021, khi đó Tòa án Tối cao Brazil bác bỏ cáo buộc tham nhũng đã buộc ông rời khỏi cuộc bầu cử năm 2018, qua đó giúp ông Bolsonaro giành chiến thắng. Kể từ đó, ông Lula đã tự đặt mình vào vị trí sẽ là sự thay thế đáng tin cậy, ôn hòa và lạc quan cho chủ nghĩa cực đoan “đáng xấu hổ” của ông Bolsonaro và bắt đầu gặp gỡ những người “môi giới quyền lực”, những người sẽ hỗ trợ rất quan trọng nếu ông quyết định tái tranh cử tổng thống vào tháng 10 năm sau.

Ông Lula Da Silva có quyền lạc quan tin vào điều mình sẽ làm được. Các cuộc thăm dò gần đây đều cho thấy phe cánh tả có ưu thế để đánh bại ông Bolsonaro, người bị cáo buộc đã tàn phá môi trường và nền kinh tế của Brazil và xử lý sai đại dịch COVID-19 khiến hậu quả của nó thật thảm khốc. Datafolha, nhà thăm dò ý kiến hàng đầu của Brazil, gần đây dự đoán ông  Lula Da Silva sẽ đánh bại ông Bolsonaro ở lần tái đấu với tỷ lệ chênh lệch hơn 20%. Christian Lynch, một nhà khoa học chính trị tại Rio cho biết: “Ông Lula là người được yêu thích nhất hiện nay”. 

Lynch cho biết nhiều thành viên quyền lực trong giới kinh tế và chính trị cũng thích làm việc với một người thực hiện thỏa thuận thực dụng như Lula hơn là một người không kiên định như ông Bolsonaro. Điều đó có nghĩa là một sự hồi sinh ngoạn mục đang chờ sẵn ông Lula Da Silva. “Ông ấy là phượng hoàng sinh ra từ đống tro tàn. Đó là một cái gì đó hoành tráng”, Lynch nói.

Các cuộc khảo sát cho thấy sự thăng tiến của ông Lula dường như đã khiến ông Bolsonaro, 66 tuổi, người có xếp hạng đã giảm xuống mức thấp kỷ lục khi một cuộc điều tra của quốc hội điều tra phản ứng COVID của ông.

Nhóm đại diện cánh tả lại tỏ ra gay gắt về việc ông Bolsonaro quản lý "vụ diệt chủng" đối với người dân Brazil trước dịch bệnh COVID, đã giết chết gần 450.000 người. “Tôi chắc chắn rằng ông ấy sẽ không thoát khỏi việc bị người dân Brazil phán xét vào năm 2022”, ông Lula nói.

Lula năm nay 76 tuổi, là một chính khách năng nổ, người đã nâng hình ảnh Brazil trên trường quốc tế như một nước đang phát triển và là nhà lãnh đạo về các vấn đề môi trường và khí hậu. Ông là nhà lãnh đạo chính trị kỳ cựu của đảng Công nhân cũng như trong chính trường Brazil từ thập niên 1980. Ông trở thành Tổng thống Brazil từ tháng 1-2003 và tại vị 2 nhiệm kỳ. Cáo buộc tham nhũng năm 2018 đã khiến ông mất cơ hội quay trở lại nắm quyền nhưng không thể làm lu mờ hình ảnh nhà lãnh đạo thiên tả được đa số dân chúng Brazil quý mến.