Phải học cách chấp nhận biến động của thế giới

Hai lần dở dang việc học ở trường Yale danh tiếng

"Tôi đã làm những gì nên làm. Tất cả đều được lưu trên hồ sơ công khai, và tôi cảm thấy rất tốt. Nếu tôi có thể làm lại một lần nữa, tôi vẫn làm như vậy," Dick Cheney bằng giọng nói chậm rãi và chắc nịch mở đầu như thế trong những thước phim đầu tiên của "Thế giới theo như Dick Cheney" (World According to Dick Cheney) được trình chiếu vào lúc 21h trên kênh Showtime của Hãng truyền hình CBS.

Bộ phim tài liệu dài 2h kể về câu chuyện cuộc đời của Cheney thông qua ý kiến bình luận của riêng ông, người viết tiểu sử, phụ tá và một người bạn đồng thời là cố vấn lâu năm của ông -  Donald Rumsfeld, cựu thư ký Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ.

Nửa đầu của bộ phim khiến khán giả phải ngạc nhiên xen lẫn thích thú dõi theo bước đường hoạn lộ của một người hai lần bỏ học ở Trường đại học danh tiếng Yale với hai lần bị bắt giữ vì tội lái xe trong tình trạng say xỉn đến một người đàn ông quyền lực “dưới một người và trên vạn người”.

Tuy vậy, những chi tiết về cuộc sống của Cheney ở Nhà Trắng hầu như không có trong phim tài liệu. Không có ghi nhận nào về ca cấy ghép tim của ông vào năm ngoái hay quyết định đột ngột “quay ngoắt” ủng hộ hôn nhân đồng tính.

"Vào ban đêm sau giờ làm việc, bạn sẽ đi tới quán bar và nốc bia Coors", ông phân bua cho chuyện hai lần bị bắt vì tội uống rượu và lái xe ở tiểu bang Wyoming. Mô tả về thời gian ông lớn lên ở Wyoming trong những năm 1950, Cheney cho rằng, đó là quãng thời gian đơn điệu, Ông đã gặp Lynne ở trường trung học và kết hôn với bà.  Vợ ông là một nhà vô địch chạy tiếp sức của bang.

Khi giành được một suất học bổng tại Đại học Yale, Cheney rời khỏi khu vực êm đềm của mình để tìm một "môi trường hoàn toàn khác" ở New Haven. Ông đã bị đuổi học vì thi trượt hai lần và không bao giờ hoàn thành xong năm thứ hai của mình.

Ông trở về nhà làm việc như một người lao động tay chân bằng cách đi lắp đặt các loại dây cáp điện. Sau vụ bắt giữ ông cảm thấy cuộc sống không có định hướng và nhận được một tối hậu thư từ Lynne với nội dung là: bà sẽ không kết hôn với một người nào đó trong tình trạng tệ hại như ông - một lời nói khích nhưng đã mang lại hiệu quả. Ông quyết định quay trở lại  nghiên cứu khoa học chính trị tại Đại học Wyoming, và 12 năm sau ở tuổi 34, Cheney đã trở thành người trẻ nhất giữ vị trí Tham mưu trưởng Nhà Trắng trong chính quyền của Tổng thống Gerald Ford.

Sau vụ "Watergate" hạ bệ Richard Nixon, trong khi D.Rumsfeld trở thành Thư ký Bộ Quốc phòng thì Dick Cheney trở thành Tham mưu trưởng Quân đội Hoa Kỳ.

Mặc dù là người gây quỹ và thành lập một ủy ban hành động chính trị nhưng ông không bao giờ vượt qua 3% trong các cuộc thăm dò trước bầu cử. Cheney từ bỏ ý định ứng cử tổng thống và ông lui về cuộc sống thường nhật với tư cách là Giám đốc điều hành của Công ty Dịch vụ năng lượng Haliburton trong 5 năm. Nhưng ông cảm thấy một sự thôi thúc mới khi Thống đốc bang Texas George W. Bush yêu cầu ông lãnh đạo cuộc tìm kiếm một ứng cử viên phó tổng thống.

"Trong Cheney thực sự không bao giờ tắt tham vọng chính trị", nhà báo và biên tập viên kỳ cựu Bob Woodward nói trong phim. "Ông ấy luôn nói rằng ông đã làm được, có lẽ chỉ làm được trong tâm trí của ông thôi. Khi bạn là một người hoạt động chính trị, bạn biết chiếc ghế giá trị nhất nằm ở đâu, đó chính là ghế tổng thống Hoa Kỳ".

Bài toán Libby đã chia rẽ Bush và Cheney.

Tổng thống Bush đã âm thầm dõi theo từng bước đi của  Cheney và cuối cùng kết thúc bằng một yêu cầu: Ông ấy muốn chính Cheney làm bạn đồng hành của mình trong cuộc bầu cử năm 2000.

Không lâu sau đó, Cheney đã trở lại số 1600, Pennsylvania Ave, nơi mà tất cả mọi thứ đều quá quen thuộc. "Khi tôi lần đầu tiên đến Nhà Trắng vào năm 1968, tôi là một trong những người trẻ nhất trong khu Cánh Tây", Cheney nói. "Và khoảng thời gian này, tôi là người làm ở đây lâu nhất".

Phần chính của bộ phim bắt đầu với các cuộc tấn công khủng bố ngày 11/9 cùng bối cảnh cuộc chiến tranh Iraq.

"Đây là trong tình huống chiến tranh, yêu cầu phải có các chương trình, chính sách cứng rắn, nếu muốn đạt được thành công", Cheney nói. “Cheney cũng biện hộ hùng hồn cho hình thức tra tấn trấn nước nổi tiếng nghiêm khắc đã từng được sử dụng, hào hứng mô phỏng cảm giác bị chết đuối của các tù nhân bị thẩm vấn và điềm nhiên kết luận: Chuyện đó đã mang đến những thông tin giá trị cho cuộc chiến chống khủng bố. "Tôi không suy nghĩ quẩn quanh kiểu tôi muốn chúng tôi đã làm điều này hoặc muốn chúng tôi đã làm điều đó. Thế giới là chính nó, và bạn phải học cách chấp nhận biến động. "Bạn chỉ được làm một lần, không có cơ hội thứ hai. Vì vậy, bạn không nên dành quá nhiều thời gian chỉ để suy nghĩ".

Khi còn đương nhiệm (2001-2009), ông Dick Cheney đã ủng hộ Tổng thống G.W. Bush trong việc ghi thêm một điều luật vào hiến pháp, qua đó cấm kết hôn đồng tính. Nhưng sau khi rời nhiệm sở, cựu Phó tổng thống không những bênh vực hôn nhân đồng giới, mà còn gặp các nghị sĩ đảng Cộng hòa ở bang Maryland (tháng 2/2012) để kêu gọi họ ủng hộ dự luật hôn nhân đồng tính ở bang này.

Sở dĩ ông Cheney có sự thay đổi quan điểm của mình một cách đột ngột như thế là do cô con gái út của ông là Mary Cheney (44 tuổi) đã kết hôn với người bạn lâu năm là bà Heather Poe (52 tuổi). Theo tờ Washington Post, mối tình này bắt đầu khi hai người gặp nhau trong lúc chơi môn khúc côn cầu trên băng vào năm 1988. Khoảng thời gian đó bà Mary Cheney là cố vấn chính trị, còn bà Heather Poe từng là một  kiểm lâm viên (park ranger).

Buổi hôn lễ này được tổ chức tại Washington D.C - nơi cho phép kết hôn đồng tính. Gia đình Cheney cho biết: "Mary và Heather đã gắn bó trong nhiều năm và chúng tôi rất vui khi cả hai có cơ hội để mối quan hệ được chính thức ghi nhận. Mary và Heather cùng các con là những thành viên rất quan trọng và được gia đình chúng tôi yêu quý. Chúng tôi chúc họ hạnh phúc trong cuộc sống".

Mary (phải) - cô con gái út của Dick Cheney, kết hôn với người tình lâu năm của cô là Heather Poe (trái) vào tháng 6/2012.

Việc ân xá không dành cho kẻ xem hệ thống pháp lý đã bị chính trị hoá

Việc tha tội cho cựu Chánh Văn phòng Lewish (Scooter) Libby đã phủ một đám mây đen lên mối quan hệ giữa ông Dick Cheney và Tổng thống G.W.Bush.

Cựu trợ lý cấp cao của Cheney về chính sách đối ngoại và các vấn đề trong nước bị buộc tội cản trở một cuộc điều tra liên bang việc lộ danh tính của Valeria Plame, một điệp viên CIA tiết lộ cho báo giới. Chồng điệp viên này là Josehph Wilson, từng là nhà ngoại giao, sau này chuyên viết bài cho mục bình luận của tờ The New York Times, vào tháng 7/2003 tuyên bố có bằng chứng cho thấy chính quyền đã nói dối để tiến đánh Iraq. Việc xin tha tội cho Libby đã trở thành một chiến dịch đối với Cheney, người dường như đã sẵn sàng phá hỏng mối quan hệ kéo dài 9 năm với Bush chỉ vì số phận người trợ lý cũ.

Trước đó, chính Cheney còn thuyết phục Tổng thống giải tội cho Libby thông qua một phát ngôn viên.  Sau phiên tòa kéo dài 7 tuần, vào ngày 6/3/2007, Libby bị quy là có tội. Đó là cản trở thực thi công lý, khai man và nói dối cơ quan điều tra. Phán quyết này như “bôi tro trát trấu” vào thanh danh của một người vốn là bạn thân thiết của Phó Tổng thống, một cựu luật sư danh tiếng tại một công ty hàng đầu ở Washington.

Libby đã kháng án và số tiền mà ông này phải trả cho những chi phí pháp lý lên tới 5 triệu USD. Tuy nhiên, một tòa án phúc thẩm liên bang  phán quyết vẫn giữ nguyên án với Libby.

Tháng 7/2007, với sự thuyết phục của Cheney, Tổng thống Bush đã tuyên bố miễn án tù 30 tháng cho Libby. Nhưng ông Bush cũng nói: "Tôi tôn trọng lời phán quyết của thẩm phán". Các hình phạt khác đối với ông Libby vẫn giữ nguyên, gồm khoản tiền phạt 250.000 USD và 2 năm án treo, trong đó có 400 giờ lao động công ích. Do bị kết án trọng tội, ông Libby bị cấm hành nghề luật pháp và không được quyền bỏ phiếu.

Đã từ lâu, Bush luôn xem xét tha tội với sự nghi ngờ. Khi còn là thống đốc Texas, ông đã rất dè xẻn khi đưa ra lệnh ân xá. Sự ngần ngại này không phải bắt nguồn từ sự thiếu khoan dung mà ông Bush luôn cho rằng, tha hay miễn tội là một trò gian trá, có lợi cho những người phạm tội có quan hệ chính trị. "Bush nghĩ rằng cả một hệ thống ân xá là hoàn toàn thối nát", một cố vấn hàng đầu của Bush cho hay.

"Ân xá chỉ dành cho những người biết hối lỗi chứ không phải dành cho người nghĩ rằng hệ thống pháp lý đã bị chính trị hóa hay họ bị xét xử không công bằng", một quan chức cấp cao trong chính quyền nắm được thông tin về việc xem xét lệnh ân xá cho Libby vào năm 2007 cho biết.

Ngày 23/12/2008, Bush công bố 19 quyết định tha tội. Không có một cái tên lớn nào, không có một nhà tài trợ chính trị nào. Theo thông lệ, đơn xin tha, giảm án được gửi bằng văn bản tới Văn phòng luật sư của Nhà Trắng hoặc tới luật sư đặc biệt được chỉ định của Bộ Tư pháp. Tuy nhiên, với trường hợp của Libby, Cheney đích thân mang đơn tới gặp Bush như hàng loạt vụ việc trước đây và ép Tổng thống gặp tay đôi. Một nguồn tin thân cận với gia đình Bush cho biết Cheney “dai như đỉa!”.

Ngày 17/1/2009, chưa đầy 72 tiếng nữa Bush sẽ kết thúc nhiệm kỳ và rời Nhà Trắng, Libby và Fielding cùng một người nữa dùng bữa tại nhà hàng hải sản cách Nhà Trắng khoảng ba khu nhà.

Vài nguồn tin xác nhận rằng ông Cheney đã không bỏ cuộc đến phút chót. "Ông Cheney đã đến gặp Bush nhiều lần. Ông ấy thậm chí vẫn thuyết phục Tổng thống chỉ 1 ngày trước khi Obama nhậm chức". "Ông ấy đã cố gắng để điều đó xảy ra cho tới phút chót", một trợ lý của ông Cheney tiết lộ.

Kể từ sau khi rời Nhà Trắng, mỗi người lại đi theo các hướng khác nhau. Bush về lại Texas, nơi ông quyên góp hàng triệu USD cho thư viện tổng thống và viết một cuốn sách về những quyết định sống còn của ông khi đương nhiệm.

Về phần Cheney, cuộc chiến đấu vẫn tiếp tục. Làm việc tại một văn phòng ở McLean - Virginia, Cheney ngay lập tức tái tham gia các cuộc tranh luận. Ông tham gia hàng loạt cuộc trả lời phỏng vấn trên truyền hình trong đó phản đối việc đóng cửa nhà tù trên vịnh Guantanamo, bao biện cho các biện pháp thẩm vấn, gồm cả dìm đầu tù binh xuống nước cho ngạt. Cheney còn cảnh báo nếu các chính sách của Obama không được rà soát kỹ càng, nước Mỹ có nguy cơ hứng chịu một cuộc tấn công khủng bố thứ hai