Tranh cãi về việc Time chọn ông D.Trump là nhân vật của năm

Thứ Tư, 21/12/2016, 17:35

Việc tạp chí Time ra ngày 7-12 chọn Tổng thống Mỹ tân cử Donald Trump là “Nhân vật của năm 2016” đang gây tranh cãi lớn trong giới truyền thông phương Tây.

Theo Time, ông Trump được chọn là vì ông đã thắng cử ngoạn mục, một chiến thắng viết lại luật chơi chính trị và đưa ông lên làm người chèo lái một nước Mỹ chia rẽ. Nhưng nhật báo New York Times cho rằng, năm nay không ai ngạc nhiên với sự chọn lựa như thế.

Trong vòng 20 năm, trang bìa của Time đã 10 lần in hình ông Donald Trump. Năm 2016, tạp chí này có nhiều bài phóng sự, tích cực cũng như tiêu cực, viết về ông Trump. Tháng 1-2016, ông là người “có tiểu sử đặc sắc nhất”, tháng 8, khi cuộc tranh cử của ông đi tới một giai đoạn thảm hại nhất, tờ tạp chí này hình in nơi trang bìa biếm họa bộ mặt ông Trump.

Trong khi đó, tờ Independent nói rằng việc tờ Time phong ông Trump là nhân vật của năm làm rất nhiều người tức giận, trong khi những người ủng hộ ông Trump thì vui mừng coi đó như một thắng lợi lớn. Theo tờ báo này, những phản ứng ấy đều lạc hướng, vì cả hai phe ủng hộ và phản đối đều không hiểu rõ ý nghĩa việc bình chọn “Nhân vật của năm” của Time.

Tờ Independent giải thích rằng, tạp chí Time không vinh danh nhân vật họ chọn lựa mà chỉ “nhìn nhận rằng cá nhân ấy đã gây tác động lớn nhất về chính trị và (hoặc) văn hóa. Ðây là một người, một nhóm, một sự kiện hay một tư tưởng, “có ảnh hưởng lớn nhất trong năm, không phán đoán theo mẫu mực tốt nhất hay tệ nhất” mà chỉ theo thực tế.

Bà Nancy Gibbs, chủ bút tờ Time, viết: “Ðây là lần thứ 90 chúng tôi chọn “Nhân vật của năm”, người gây được ảnh hưởng lớn, tốt nhất hay xấu nhất, đối với những sự kiện trong năm. Vậy thì năm nay, đó là tốt nhất hay tệ nhất? Quốc gia chúng ta bất đồng ý kiến sâu sắc về câu trả lời. Nhưng năm 2016 là năm mà ông Trump nổi lên, năm 2017 là năm ông cầm quyền. Giống như các nhà lãnh đạo mới đắc cử, ông có cơ hội để thực hiện những lời hứa và thách thức sự mong đợi”.

Hình ảnh Donald Trump được tạp chí Time bầu chọn làm Nhân vật của năm 2016 với chữ M phía trên bị suy diễn là cách cho ông Trump mọc “hai cái sừng của ác quỷ”.

Hầu hết các Tổng thống Mỹ từng được tạp chí Time chọn lựa. Tổng thống Barack Obama 2 lần là “Nhân vật của năm”, năm 2008 khi ông thắng cử vẻ vang và năm 2012 khi ông tái đắc cử. Tổng thống Franklin Roosevelt là người duy nhất 3 lần được Time chọn. Những nhân vật nước ngoài như Mikhai Gorbachev, Ðặng Tiểu Bình, Vladimir Putin, Giáo chủ Ayatollah Khomeini của Iran từng được tờ Time chọn. Nhưng ngay cả Adolf Hitler cũng đã là “Nhân vật của năm” của Time.

Việc Time chọn ông Trump là nhân vật của năm không đồng nghĩa với việc tờ báo này “có cảm tình” với tân Tổng thống Mỹ. Bằng chứng là bên cạnh hình ông, Time chơi chữ khi viết tựa: “Donald Trump: President of the Divided States of America”. Tên chính thức của nước Mỹ là “United States of America”, ở đây được thay bằng “Divided States of America”, “united” có nghĩa liên hiệp, thống nhất, đoàn kết trái với “divided” là phân hóa, chia rẽ.

Tạp chí Time cố ý viết tựa đề ấy không có gì lạ. Cuộc tranh cử tổng thống năm 2016 được coi là tồi tệ nhất trong lịch sử Mỹ, trong đó ông Trump đặt ra những tên lóng xấu xa, để hạ trực tiếp đối thủ. Ông cũng liên tiếp gây nên nhiều tranh luận bằng những phát biểu chống di dân, đả kích người Hồi giáo và tỏ lộ sự thân thiện, gần gũi với những phần tử kỳ thị chủng tộc. Sự thắng cử của ông đưa đến một loạt phong trào biểu tình phản đối trên toàn nước Mỹ.

Thăm dò dư luận mới nhất và nghiên cứu của Pew Research Center sau bầu cử cho biết, ông chỉ được 34% tín nhiệm so với 60% chống, một mức tín nhiệm thấp nhất của các tổng thống từ trước đến nay khi bước vào Nhà Trắng.

Tờ Time nói rằng việc chọn ông Trump làm “Nhân vật của năm” năm nay là kết quả của những sự thảo luận thẳng thắn và cởi mở, đồng thời là đơn giản nhất từ trước đến nay. Tuy nhiên, khi đề ra tựa đề như trên, chắc chắn tờ báo đã có sự cân nhắc trên mọi bình diện.

Chủ bút Nancy Gibbs không che giấu mối hoài nghi về sự chia rẽ của nước Mỹ qua cuộc bầu cử. Bà viết: “Thành công trong sự thu hút cử tri ủng hộ bằng đường lối mị dân, dựa vào nỗi bất bình và sự sợ hãi của họ để vạch ra một văn hóa chính trị mới đánh đổ cái cũ. Ông Trump là Nhân vật của năm 2016 của Time như thế”.

Theo tờ Business, cộng đồng mạng không ngạc nhiên với việc tờ Time chọn ông Trump, nhưng lại hoài nghi ý đồ của tờ tạp chí này khi in hình ông trên trang bìa. Cũng không phải tựa đề “President of the Divided America” mà là hình ông Trump ngồi trên chiếc ghế bành trong tư thất ở tòa tháp Trump. Cộng đồng người sử dụng Twitter ở Mỹ nhận ra là chữ M của TIME nằm ngay trên đầu ông Trump có vẻ như “hai cái sừng của ác quỷ”. Tờ Time nhanh chóng phủ nhận có sự cố ý như thế.

Trong một bản thông cáo đưa lên mạng, tạp chí này nói rằng đây chỉ là sự tình cờ không có ẩn ý gì khác: “Trong những số báo trước kia, chữ M và cái nhìn ra như cặp sừng hay đôi tai như thế đã thấy nhiều lần. Có thể hai lần thấy hình bà Hillary Clinton trong trường hợp đó, Tổng thống Bill Clinton và Tổng thống George W. Bush cũng vậy. Tổng cộng từ trước đến nay, ít nhất chúng tôi có thể tìm thấy 35 lần trang bìa của Time đã có các hình tương tự”.

Sau khi Time xuất bản số ngày 7-12, ông Trump tuyên bố trên chương trình “Today” của truyền hình NBC là “cảm thấy rất vinh dự được Time, tờ tạp chí có uy tín, phong tặng danh vị này”. Tuy nhiên, khi nói chuyện với những người ủng hộ tại Iowa trong khuôn khổ các chuyến đi “cảm ơn cử tri”, ông tỏ ra không thích cụm từ “Nhân vật của năm”.

Theo lời ông nói: “Họ nên dùng cụm từ “Người đàn ông của năm” thì đúng hơn. Bây giờ Time dùng Person một từ chỉ con người chung chung, không xác định giới tính. Ðó là lối gọi có điều chỉnh về chính trị phải không?”. Ông cũng phàn nàn về hàng chữ trên trang bìa tờ báo. Ông tuyên bố tại Baton Rouge, bang Louisiana rằng: “Tôi chưa là tổng thống. Tôi không chia rẽ đất nước này. Tôi sẽ tạo ra đoàn kết”.

Giờ đây, trong hệ thống chính trị phương Tây, ông Trump như cơn gió ngược chiều và chẳng ai hình dung nổi ông sẽ thổi tung được những gì. Nhiều người cho rằng Trump là “sự cứu rỗi” cho thế giới, bởi Trump đã ra tay ngăn chặn một hệ thống đang đi vào con đường... thế chiến thứ 3. Trump rõ ràng là... số 1 ở Mỹ. Nhưng trên bình diện quốc tế, Tổng thống Nga Putin vẫn là nhân vật có sức ảnh hưởng lớn nhất. Tạp chí Forbes của Mỹ ngày 14-12 đã bình chọn Tổng thống Putin là người có tầm ảnh hưởng nhất thế giới, tiếp đến là Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump.

Đan Kô (tổng hợp)