Yulia Tymoshenko - “Nữ hoàng tóc bím” ở Ukraina

Yulia Tymoshenko hiện nay 47 tuổi, chào đời ngày 27/11/1960 ở thành phố công nghiệp Dnipropetrivsk, giữ chức Thủ tướng Ukraina từ tháng 1 đến tháng 9/2005. Bà lãnh đạo đảng All-Ukrainian "Fatherland" và Julia Tymoshenko Bloc.

Trước khi trở thành nữ Thủ tướng đầu tiên của Ukraina (dưới thời của Tổng thống Yushchenko), Yulia Tymoshenko là một trong những lãnh đạo chủ chốt của Cách mạng Cam, giai đoạn mà giới truyền thông phương Tây gọi bà là “Joan of Arc của cách mạng”.

Năm 2005, tờ Forbes bình chọn Tymoshenko vào vị trí phụ nữ quyền lực thứ 3 thế giới, chỉ đứng sau Condoleeza Rice, Mỹ và Wu Yi của Trung Quốc. Trước khi bước vào chính trường (năm 1996), Tymoshenko là một nữ doanh nhân thành đạt, song gây nhiều tranh cãi trong công nghiệp dầu khí, lãnh vực mang lại khối tài sản đồ sộ cho bà.

Yulia Tymoshenko còn được đánh giá là nữ ứng cử viên tiềm năng nhất cho chiếc ghế tổng thống Ukraina vào năm 2010. Tymoshenko còn được coi là "người chiến đấu cho công lý, lương tri của dân tộc, vị cứu tinh của Ukraina", và là người rất thành công trong vai trò đàm phán.

Yulia Tymoshenko nổi bật trước thế giới một phần cũng nhờ vào mái tóc thắt bím hết sức khéo léo đầy nghệ thuật của bà - đôi khi được gọi là “kiểu tóc Yulia”.

Kiểu tóc bím này đã được tái tạo trên các sàn trình diễn thời trang ở thành phố Milan, ItaliaÁ, trong một chương trình quảng cáo nước hoa quốc tế và - như chính Tymoshenko tự ca ngợi trong website của mình - người mẫu Kylie Minogue đã mô phỏng theo kiểu tóc trong sản phẩm lịch mới đây.

Tất cả những điều này đều có một thông điệp chính trị hệ trọng. Kiểu tóc gợi lên hình ảnh một cô gái nông dân Ukraina lý tưởng hóa phù hợp với những quan điểm dân tộc chủ nghĩa không thỏa hiệp của bà.

Cố vấn về hình ảnh trước đây của Tymoshenko là chuyên gia tâm lý học xã hội Oleh Pokalchuk giải thích rằng ý tưởng biến bà Tymoshenko thành một nguyên mẫu Ukraina. Ông nói: “Điều cần thiết phải làm là tạo ra một hình ảnh có thể phá bỏ hình ảnh được dựng nên bởi những người tuyên truyền cho Kuchma, một trong những hình ảnh của sự mạnh mẽ, ghen tị, căm ghét”.

Những cuộc tấn công gây nhức nhối của bà Tymoshenko nhằm vào giới đầu sỏ chính trị thành công dưới thời chính phủ của Tổng thống Leonid Kuchma đã đem lại tiếng tăm vang dội cho bà trong số nhiều người Ukraina bị thất bại vào những năm suy thoái kinh tế và tham nhũng.

Oleh Pokalchuk nói: “Tôi đã tạo hình ảnh một giáo viên làng khiêm tốn. Một kiểu người dễ nhìn, quần áo và kiểu tóc giản dị, một hình ảnh quá khứ gợi nhớ về tuổi thơ và những ngày cắp sách đến trường. Một nguyên mẫu Ukraina. Đó là hình ảnh của nữ thi sĩ Lesya Ukrainka, nhân vật có kiểu tóc tương tự và là hình ảnh tích cực cho mọi người Ukraina. Từ cửa sổ văn phòng mình, mỗi ngày tôi đều nhìn thấy tượng đài của Leslya, thế nên tôi không phải đi đâu xa xôi để tìm kiếm hình ảnh”.

Oleh Pokalchuk cho biết, hình ảnh của Yulia Tymoshenko được thay đổi thường xuyên. Ban đầu tóc của Tymoshenko màu ngăm đen và ăn mặc giản dị. Còn bây giờ, tóc bà sáng hơn - gần như màu vàng bắp - và trang phục thì “lộng lẫy”. Chính kiểu tóc bím của Tymoshenko đã thu hút sự chú ý của thế giới.

Trong một cuộc phỏng vấn của tờ Jerusalem Post vào đầu năm nay, Yulia Tymoshenko nói đến kiểu tóc của mình đang thu hút mọi sự chú ý: “Tôi nói rõ là tôi đã sáng chế ra kiểu tóc này, và tự tay tôi chuẩn bị nó hàng ngày. Kiểu tóc đã là đề tài của vô số sự chú ý trong đất nước tôi. Ai cũng có cái để nói về nó. Nhưng tôi xin lưu ý rằng kiểu tóc đang trở thành mốt trong mọi cuộc biểu diễn thời trang ở châu Âu. Điều đó khiến cho tôi thấy hạnh phúc - ít nhất mái tóc của tôi cũng khiến thế giới chú ý đến Ukraina”. Tymoshenko cũng tiết lộ bà chỉ mất vỏn vẹn 7 phút để sửa soạn mái tóc.

Mái tóc bím là chìa khóa thành công cho Tymoshenko trong mùa bầu cử. Trong cuộc tranh cử, Yulia Tymoshenko Bloc lấy màu trắng là màu lựa chọn, và trái tim màu đỏ là biểu tượng. 

Andrew Wilson, chuyên gia về Ukraina của Trường nghiên cứu về Đông Âu và Slave ở London, nói: “Sự sáng tạo hình ảnh của bà Tymoshenko rất ấn tượng và cân bằng một cách tế nhị. Bà là phụ nữ nhưng mạnh mẽ, đẹp quyến rũ nhưng mang tính dân tộc và luôn dễ nhận ra. Trái tim là thông điệp chính trị - chống đối sự thỏa hiệp bẩn thỉu. Nói cách khác, bà là trái tim - lương tri của dân tộc”.

Một số người nói dáng vẻ nông dân của Tymoshenko có phần nào đó sai lạc. Họ cho biết bà đã gây dựng được khối tài sản hàng tỉ USD từ sự tư hữu hóa công nghiệp dầu khí của Ukraina trong thập niên 90 của thế kỷ trước.

Wilson nói: “Chắc chắn là một mâu thuẫn. Tymoshenko là một kiểu hình ảnh Eva Peron - đứng về phía người nghèo, nhưng lại mặc áo lông thú”. Còn sự đam mê quần áo đắt tiền, được Pháp thiết kế, chỉ là truyền thuyết. Tuy nhiên, trong chiến dịch tranh cử, bà đã đưa những thiết kế trang phục Ukraina truyền thống vào bộ sưu tập chủ yếu là màu trắng của mình.

Hình ảnh rất quan trọng ở Ukraina, vì đó là một xã hội "đặt nền tảng" trên tivi, và tivi là phương tiện truyền thông cơ bản của mọi hoạt động bầu cử.

Những người đối lập thì chỉ trích gay gắt sự thay đổi hình ảnh của Tymoshenko, coi đó là kiểu tự cao - ví dụ, phần tóc bao trên đỉnh đầu trông giống như vầng hào quang, được bổ sung với bộ trang phục màu trắng bay dập dờn y như "thiên thần"