Nếu đền bù không nhất quán sẽ khiến dân so bì, khiếu kiện

Ngày 10/6, Quốc hội thảo luận 5 dự án giao thông gồm: Chủ trương đầu tư Dự án đường Vành đai 4 vùng Thủ đô Hà Nội và Dự án đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh; chủ trương đầu tư các dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (giai đoạn 1); Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột (giai đoạn 1); Biên Hòa - Vũng Tàu (giai đoạn 1). Một vấn đề được rất nhiều đại biểu quan tâm đó là công tác đền bù, giải phóng mặt bằng.

Ngăn chặn lấn chiếm, chờ dự án để bồi thường

Đó là ý kiến của đại biểu Nguyễn Đại Thắng (đoàn Hưng Yên). Đại biểu cho rằng, vì diện tích giải phóng mặt bằng rất lớn nên cần phải huy động cả hệ thống chính trị để thực hiện.  “Thực hiện tốt việc quản lý đất đai dọc tuyến đường ngay từ khi Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư dự án nhằm ngăn chặn tình trạng lấn chiếm, chờ dự án để đòi bồi thường hoặc xây dựng trên hành lang giao thông” – đại biểu Nguyễn Đại Thắng kiến nghị, đồng thời cho rằng cần có cơ chế phối hợp đồng bộ giữa các địa phương có dự án đi qua trong quá trình lập, thẩm định, phê duyệt dự án để địa phương chủ động trong việc bố trí vốn, bố trí địa điểm tái định cư ngay từ ban đầu khi đề án được phê duyệt. Làm tốt việc tuyên truyền, vận động nhân dân ở địa phương nơi có tuyến đường đi qua để nhân dân thấy được ý nghĩa, tầm quan trọng dự án để đồng thuận ủng hộ cho việc giải phóng mặt bằng, triển khai dự án. Quan tâm thực hiện tốt chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư theo quy định của pháp luật. Hỗ trợ chuyển đổi nghề, phục hồi sinh kế để ổn định cuộc sống cho người dân đã giành đất cho dự án.

Cũng quan tâm đến giải phóng mặt bằng, đại biểu Trần Văn Tiến (đoàn Vĩnh Phúc) bày tỏ đồng tình với đề xuất giải phóng mặt bằng toàn bộ một lần theo quy hoạch để quản lý, đồng thời tách phần giải phóng mặt bằng và tái định cư thành tiểu dự án để giao địa phương thực hiện. “Tuy nhiên, cần làm rõ việc giải phóng mặt bằng một lần đã bao gồm cả phần đường song hành 2 bên chưa, nếu chưa bao gồm thì cần phải bổ sung và giao phần này cho địa phương quản lý” – đại biểu Trần Văn Tiến kiến nghị.

Thống nhất giá đền bù giữa các địa phương

Quan tâm đến xác định đơn giá đền bù khi thực hiện dự án và cho rằng, đây là nguyên nhân của việc khiếu kiện, đại biểu cho rằng, việc xác định đơn giá bồi thường, hỗ trợ tái định cư của địa phương nào do địa phương đó thực hiện mà không xây dựng khung giá chung cho toàn dự án sẽ có nguy cơ gây ra tình trạng so bì giá đền bù, khiếu kiện, đặc biệt đối với các khu vực giáp ranh giữa các địa phương. “Vì vậy, tôi đề nghị Chính phủ cần lưu ý vấn đề này và tôi thống nhất với ý kiến thẩm tra của Ủy ban Kinh tế, cần cụ thể hóa trách nhiệm đầu mối của thành phố Hà Nội và Thành phố Chí Minh tại dự thảo nghị quyết của các dự án khi pháp luật hiện hành chưa có quy định về khái niệm cũng như trách nhiệm, quyền hạn cụ thể vai trò này để tổ chức thực hiện và quản lý dự án được thông suốt, hiệu quả” - đại biểu Trần Văn Tiến kiến nghị.

Cũng quan tâm đến chính sách đền bù khi giải phóng mặt bằng, đại biểu Phạm Văn Hoà (đoàn Đồng Tháp) kiến nghị, cần chủ động từ sớm, từ xa để khi vào thi công hạn chế đến mức thấp nhất sự khiếu nại, đền bù, dân không chịu di dời ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ thi công. “Thực tế đã không ít dự án bị tắc nghẽn do giải phóng mặt bằng không được sự đồng thuận của dân” – đại biểu Phạm Văn Hoà cho biết và cũng đề nghị Chính phủ chỉ đạo thống nhất chính sách đền bù, nhất là địa phương có đất liền kề nhau mà địa giới hành chính lại khác nhau.

Giải trình về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, giải phóng mặt bằng là một nút thắt rất lớn, ảnh hưởng không phải chỉ đến đầu tư công mà ảnh hưởng đến tất cả các nguồn vốn của xã hội. “Vấn đề này chúng ta cũng cần phải tập trung để đẩy nhanh tiến độ và có những giải pháp. Bởi vì, nếu nhanh thì hiệu quả cao, chúng ta không phải điều chỉnh dự án, không tăng tổng mức, không làm xáo trộn sự ổn định đối với người dân, nhưng làm chậm thì sẽ ngược lại” – Bộ trưởng cho biết và bày tỏ đồng tình với việc có chính sách nhất quán trong giải phóng mặt bằng; đồng thời phải quản lý chặt chẽ để không có sự tái lấn chiếm.