Chi tiêu quân sự toàn cầu tăng lên mức cao chưa từng có

Trong báo cáo thường niên được công bố ngày 24/4, SIPRI cho biết chi tiêu quân sự của các nước trên thế giới đã tăng trong năm thứ 8 liên tiếp, đạt mức cao chưa từng có trong lịch sử. 

Theo đó, chi tiêu quân sự của các nước châu Âu đã tăng khoảng 13%, mức tăng đáng chú ý nhất trong vòng 30 năm qua. SIPRI cho biết hầu hết những nước tăng chi tiêu quân sự tại châu Âu đều liên quan đến chiến sự tại Ukraine.

Nan Tian, nhà nghiên cứu cấp cao của Chương trình sản xuất vũ khí và chi tiêu quân sự của SIPRI cho biết, sự gia tăng liên tục trong chi tiêu quân sự toàn cầu trong những năm gần đây là dấu hiệu cho thấy chúng ta đang sống trong một thế giới ngày càng bất an. Các quốc gia đang củng cố sức mạnh quân sự để đối phó với môi trường an ninh đang xấu đi và ít có dấu hiệu cho thấy sẽ sớm cải thiện trong tương lai.

Năm 2014, Nga sáp nhập bán đảo Crimea, 8 năm sau, chính thức bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. Theo SIPRI, các động thái này đã “báo động” nhiều quốc gia khác láng giềng với Nga. Điển hình như chi tiêu của Phần Lan tăng tới 36% và của Litva tăng tới 27%.

Phần Lan, nước có đường biên giới kéo dài khoảng 1.340 km với Nga, đã trở thành thành viên thứ 31 của NATO trong tháng 4/2023. Thụy Điển, quốc gia đã không tham gia liên minh quân sự trong hơn 200 năm qua, cũng mong muốn gia nhập NATO.

Lorenzo Scarazzato, nhà nghiên cứu thuộc Chương trình sản xuất vũ khí và chi tiêu quân sự của SIPRI cho biết từ trước khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, các nước khu vực Đông Âu đã tăng hơn gấp đôi chi tiêu quân sự hồi năm 2014.

SIPRI cho biết chi tiêu quân sự ở Ukraine vào năm 2022 đã tăng hơn 6 lần lên 44 tỷ USD, mức tăng chi tiêu quân sự trong một năm cao nhất của một quốc gia từng được ghi nhận trong dữ liệu SIPRI. Con số này tương đương 34% GDP vào năm 2022, so với 3,2% năm trước đó.

Trong khi đó, chi tiêu quân sự của Nga ước tính tăng 9,2% vào năm 2022, lên khoảng 86,4 tỷ USD, tương đương với 4,1% GDP năm 2022, tăng từ 3,7% vào năm 2021.

Mỹ vẫn là quốc gia chi tiêu quân sự lớn nhất thế giới, tăng 0,7% lên 877 tỷ USD vào năm 2022, chiếm 39% tổng chi tiêu quân sự toàn cầu. Sự gia tăng này chủ yếu do “viện trợ quân sự chưa từng có mà nước này cung cấp cho Ukraine”, tính đến nay đã gần 20 tỷ USD, theo SIPRI.

Trung Quốc là nước chi tiêu quân sự lớn thứ hai thế giới, ước tính 292 tỷ USD, cao hơn 4,2% so với năm 2021 và là mức tăng năm thứ 28 liên tiếp.

Trong khi đó, Nhật Bản đã chi 46 tỷ USD cho quân đội vào năm 2022, tăng 5,9% so với năm trước. SIPRI cho biết đây là mức chi tiêu quân sự cao nhất của Nhật Bản kể từ năm 1960.