Afghanistan: Vì sao liên tục bị Taliban tấn công khủng bố?

• Khủng bố tấn công văn phòng Cứu trợ Trẻ em ở Afghanistan
• Taliban nhận trách nhiệm vụ tấn công khách sạn làm chết 43 người ở Afghanistan
• Tiêu diệt toàn bộ nhóm tay súng tấn công khách sạn ở Afghanistan

Vụ khách sạn 5 sao Intercontinental ngay giữa thủ đô Kabul bị tấn công vào tối ngày 20-1 vừa qua là vụ mới nhất với cách thức tấn công táo bạo cho thấy Taliban chưa hề chùn tay chừng nào chưa đạt được mục tiêu của mình.

Cách thức tấn công táo bạo

Theo xác nhận của ông Najib Danish, người phát ngôn Bộ Nội vụ Afghanistan, khách sạn Intercontinental đã bị tấn công vào khoảng 21giờ ngày 20-1 (giờ địa phương). Intercontinental là một trong hai khách sạn 5 sao lớn nhất ở thủ đô Kabul.

Trong các ngày cuối tuần, khách sạn hạng sang này đón tiếp trên 100 nhà quản lý và kỹ sư công nghệ thông tin đến dự một hội thảo quốc tế về công nghệ thông tin. Ahmad Haris Nayab, quản lý khách sạn, cho biết 3 tay súng thâm nhập khách sạn qua khu vực bếp ăn, bắt đầu cho nổ lựu đạn và xả súng vào cả khách lưu trú lẫn nhân viên. Những kẻ tấn công đồng thời bắt giữ nhiều con tin, trong đó có nhiều người nước ngoài.

Lực lượng an ninh Afghanistan bên ngoài khu vực khách sạn Intercontinental

Sau 17 giờ vây ráp các đối tượng khủng bố, lực lượng đặc nhiệm Afghanistan đã kết thúc chiến dịch giải cứu 160 con tin, trong đó có 40 người nước ngoài. Bộ Nội vụ Afghanistan cho biết 19 người đã thiệt mạng, 14 nạn nhân là người nước ngoài, trong đó có 11 người làm việc cho KamAir - một hãng hàng không tư nhân ở Afghanistan.

Lực lượng Hồi giáo cực đoan Taliban cuối cùng đã lên tiếng thừa nhận là “tác giả” gây nên vụ tấn công. Một người phát ngôn Taliban đã gửi thư điện tử thông báo và cho biết Taliban ban đầu có kế hoạch tấn công khách sạn Intercontinental vào đêm 18-1 nhưng đã hoãn lại vì tại khách sạn hôm đó diễn ra một đám cưới.

Sự xác nhận này trùng hợp với thông tin cảnh báo được Bộ Ngoại giao Mỹ phát đi ngày 18-1 về “một cuộc tấn công có thể xảy ra ở Kabul”, sau khi bộ này nhận được thông tin về một nhóm cực đoan sẽ lên kế hoạch tấn công nhằm vào các khách sạn ở thủ đô Afghanistan.

Bộ Nội vụ Afghanistan cho biết, đã khẩn trương mở cuộc điều tra tìm hiểu nhóm khủng bố bằng cách nào lọt vào khách sạn hạng sang có nhiều khách nước ngoài được bảo vệ nghiêm ngặt trong khi cách đây 3 tuần, một công ty an ninh tư nhân đã nhận trách nhiệm bảo vệ khách sạn này. Đây là vụ tấn công thứ 2 vào khách sạn Intercontinental ở Kabul: vụ thứ nhất xảy ra vào năm 2011, làm chết 12 người, tất cả 9 tên khủng bố đều bị đặc nhiệm Afghanistan tiêu diệt.

Afghanistan trong hàng chục năm qua phải chịu đựng những vụ tấn công khủng bố lớn nhỏ của Taliban, nhóm quân phiến loạn được thành lập trong những năm 1990 nhằm mục đích siết chặt luật Hồi giáo Sharia ở Afghanistan và Pakistan. Theo số liệu của lực lượng Liên Hiệp Quốc đang làm nhiệm vụ tại Afghanistan, tính đến tháng 9-2017 đã có hơn 2.640 dân thường bị thiệt mạng và 5.370 người bị thương bởi các vụ tấn công tại đất nước này.

 “Chăm chỉ” tiến hành các vụ tấn công như Taliban!

Ngày 10-1-2017, khoảng 50 người thiệt mạng và hơn 100 người bị thương trong các vụ đánh bom xảy ra tại 3 thành phố của Afghanistan trong đó có thủ đô Kabul. Theo truyền thông Afghanistan, 11 người thiệt mạng trong đó có 5 nhà ngoại giao từ Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) và gần 20 người bị thương trong vụ đánh bom xảy ra bên trong nhà khách của chính quyền tỉnh miền nam Kandahar.

Lực lượng an ninh Afghanistan tuần tra ở huyện Nad Ali, tỉnh Helmand.

Vụ đánh bom xảy ra khi các nhà ngoại giao của UAE có chuyến thăm tới Kandahar để dự lễ khánh thành một bệnh viện. Cùng lúc đó, hai vụ nổ liên tiếp xảy ra gần tòa nhà Quốc hội ở thủ đô Kabul khiến 30 người thiệt mạng và 80 người bị thương. Phiến quân Taliban nhanh chóng lên tiếng thừa nhận đã tiến hành các vụ đánh bom. Đến ngày 20-1, 16 cảnh sát thiệt mạng và một số người bị thương khi phiến quân Taliban tấn công vào những chốt kiểm soát an ninh tại huyện Miwand, cũng tại tỉnh Kandahar.

Ngày 7-2, một vụ đánh bom liều chết xảy ra do phiến quân Taliban tiến hành tại trụ sở Tòa án tối cao ở trung tâm thủ đô Kabul khiến 19 người thiệt mạng và 41 người bị thương.

Trong vụ đánh bom này, một đối tượng kích hoạt khối chất nổ mang theo mình khi các nhân viên Tòa án tối cao đang lên xe buýt tại bãi đỗ xe của khu tòa án, nằm trên con đường dẫn từ sân bay quốc tế đến Đại sứ quán Mỹ. Ngày 28-2, các tay súng Taliban dùng súng giảm thanh tấn công viên cảnh sát đứng gác, xông vào một trạm kiểm soát tại thủ phủ Lashkar Gah, sát hại 12 cảnh sát trong trạm và cướp đi vũ khí và đạn dược.

Ngày 1-3, xảy ra vụ đánh bom kép liều chết do phiến quân Taliban tiến hành nhằm vào 2 trụ sở an ninh tại thủ đô Kabul khiến 17 người thiệt mạng và 119 người bị thương. Các tay súng tiến hành đánh bom xe liều chết gần một trụ sở cảnh sát tại phía Tây Kabul, cùng lúc tiến hành một vụ đánh bom liều chết khác ở một văn phòng của cơ quan tình báo quốc gia tại phía Đông Kabul.

Ngày 21-4, 10 tay súng Taliban mặc quân phục cải trang binh sĩ quân đội Afghanistan lái xe quân sự đi vào một căn cứ quân đội tại tỉnh Balkh, nổ súng vào các binh sĩ đang ăn tối và các binh sĩ rời đền thờ bên trong căn cứ sau lễ cầu nguyện tối thứ Sáu. Những kẻ tấn công sử dụng súng trường và súng phóng rốc két khiến 140 người thiệt mạng và nhiều người khác bị thương.

Ngày 21-5, 20 cảnh sát Afghanistan thiệt mạng khi các tay súng Taliban tấn công ồ ạt vào các trạm kiểm soát an ninh ở tỉnh Zabul, miền Nam nước này. Hàng trăm phiến quân Taliban trang bị nhiều loại vũ khí hạng nặng và nhẹ tiến hành các cuộc tấn công phối hợp vào một số trạm kiểm soát của cảnh sát ở huyện Shah Joi và Deh Chopan.

Ngày 31-5, xảy ra vụ đánh bom liều chết khi một xe tải chở 1.500 kg thuốc nổ nhằm vào khu ngoại giao đoàn ở thủ đô Kabul, khiến 150 người thiệt mạng và hàng trăm người bị thương, trong đó phần lớn là dân thường. Cơ quan An ninh quốc gia Afghanistan (NDS) cáo buộc mạng lưới Haqqani có căn cứ ở Pakistan đứng đằng sau vụ việc. Tuy nhiên, phía Pakistan đã kêu gọi Afghanistan ngừng những cáo buộc thiếu căn cứ xác thực.

Ngày 15-6, nhiều đối tượng đánh bom liều chết tấn công một thánh đường đông người Hồi giáo dòng Shiite tại thủ đô Kabul khiến 4 người thiệt mạng và 8 người bị thương. Vụ việc xảy ra tại thời điểm thánh đường Al Zahra đang chuẩn bị cho sự kiện Lailatul Qadr (được gọi là Đêm Định mệnh, khi người Hồi giáo tập trung tại thánh đường cầu nguyện suốt đêm) vốn được xem là đêm tốt nhất trong tháng lễ Ramadan và là thời điểm có ý nghĩa quan trọng đối với các tín đồ Hồi giáo dòng Shiite. Lần này, tổ chức IS thừa nhận đã tiến hành vụ việc.

Ngày 24-7, xảy ra vụ đánh bom xe tại phía Tây thủ đô Kabul vào giờ cao điểm khi chiếc xe buýt chở các nhân viên của Bộ Khai thác mỏ Afghanistan, khiến 35 người thiệt mạng và 42 người bị thương. Taliban nhận là thủ phạm đứng sau vụ việc. 2 ngày sau, các tay súng Taliban tấn công một căn cứ quân sự tại khu vực Karzali, huyện Khakrez thuộc tỉnh Kandahar khiến 26 binh sĩ thiệt mạng và 13 người bị thương. Các binh sĩ Afghanistan đã đáp trả và tiêu diệt hơn 80 đối tượng tấn công.

Đối tượng thường được nhắm đến là cảnh sát

Ngày 1-8, một kẻ đánh bom liều chết và một tay súng thuộc IS tấn công đền thờ Hồi giáo dòng Shiite Jawadya ở thành phố Herat, gần biên giới với Iran, khiến 33 người thiệt mạng và 66 người bị thương.

Ngày 23-8, một vụ đánh bom xe xảy ra tại thành phố Lashkar Gah, thủ phủ tỉnh Helmand khiến 5 người thiệt mạng và hơn 40 người bị thương. Theo giới chức địa phương, kẻ đánh bom liều chết đã cho nổ tung chiếc xe chứa đầy thuốc nổ trong bãi đỗ xe gần trụ sở cảnh sát Lashkar Gah. Trong số những người thương vong có cả phụ nữ và trẻ em. Taliban thừa nhận tiến hành vụ tấn công.

Ngày 25-8, IS nhận gây ra vụ tấn công nhằm vào đền thờ của người Hồi giáo dòng Shiite Imam-e-Zaman tại khu vực Khair Khana, phía Bắc thủ đô Kabul khiến 20 người thiệt mạng và 50 người bị thương. Vụ tấn công xảy ra vào thời điểm các tín đồ tập trung tại thánh đường của đền thờ Hồi giáo Imam-e-Zaman để chuẩn bị cho lễ cầu nguyện trong ngày cử hành một lễ hội tôn giáo. Các đối tượng tấn công ném nhiều lựu đạn sau đó xông vào đền thờ Hồi giáo này. Cảnh sát tiêu diệt 2 đối tượng và 2 tên bỏ mạng do kích nổ khối bom đeo trên mình.

Ngày 28-9, 3 người thiệt mạng và 16 người bị thương sau khi một quả bom được gắn vào một xe cảnh sát phát nổ ở trung tâm thủ đô Kabul. Những người bị thiệt mạng bao gồm 2 cảnh sát và 1 dân thường, trong khi đó có 14 dân thường và 2 cảnh sát bị thương. Vụ việc xảy ra khi chiếc xe của cảnh sát đang tuần tra trên một con đường đông đúc. Taliban thừa nhận tiến hành vụ việc. Sang ngày hôm sau tiếp tục xảy ra một vụ đánh bom liều chết xảy ra gần đền thờ Hussainia - một đền thờ lớn của người Hồi giáo dòng Shiite ở thủ đô Kabul khiến 6 người thiệt mạng và 16 người bị thương.

Vụ nổ xảy ra khi các tín đồ bắt đầu rời khỏi đền thờ Hussainia. Những kẻ tấn công giả trang làm người chăn cừu và một trong 3 tên kích hoạt khối thuốc nổ mang trong người khi đứng cách đền thờ Hussainia 140m. Hai tên đã thiệt mạng trong vụ tấn công. Đối tượng còn lại đã bị cảnh sát bắt giữ. Taliban thừa nhận chủ mưu vụ đánh bom liều chết này

Ngày 19-10-2017, phiến quân Taliban đã dùng bom xe và nhiều loại vũ khí tiến hành một vụ tấn công nhằm vào một căn cứ quân sự của Afghanistan ở huyện Maywand thuộc tỉnh Kandahar. Nhiều nguồn thông tin xác nhận có 43 binh sĩ đã thiệt mạng và nhiều người khác bị thương, trong khi đó, kênh truyền hình Arina News đưa tin có khoảng 70 binh sĩ đã thiệt mạng trong vụ tấn công này. Mới 2 ngày trước đó, lực lượng an ninh địa phương tại một trung tâm huấn luyện cảnh sát ở tỉnh Paktia và tỉnh Ghazni thiệt hại 70 người và hơn 170 người khác bị thương.

Phiến quân Taliban đã thừa nhận là thủ phạm gây ra các vụ tấn công. Tình hình an ninh thêm căng thẳng vì trong khoảng thời gian này, lực lượng an ninh Afghanistan liên tiếp thu giữ nhiều xe ôtô chứa chất nổ. Ngày 14-10, cảnh sát thủ đô Kabul phát hiện một xe tải chở 2.700 kg chất nổ giấu trong các thùng chứa cà chua. Chưa đầy 2 ngày sau đó, lực lượng chức năng tiếp tục bắt giữ 1 xe ô tô chở 300 kg chất nổ đang hướng về Kabul.

Vào nửa cuối tháng 12-2017 vừa qua đã xảy ra 2 vụ tấn công cũng do tổ chức khủng bố Taliban thực hiện. Vụ thứ nhất xảy ra ở tỉnh Helmand vào khoảng 2 giờ sáng (giờ địa phương), hàng chục chiến binh Taliban đột kích vào một trạm kiểm soát an ninh của cảnh sát ở thành phố Lashkar Gah.

11 nhân viên cảnh sát bị thiệt mạng trong vụ tấn công này, nhưng các phương tiện truyền thông và người dân địa phương cho biết số người chết có thể cao hơn. Một người dân sống gần khu xảy ra vụ tấn công, cho hay có đến 14 cảnh sát bị giết và 3 người bị thương. Do bị lực lượng Taliban kiểm soát phần lớn lãnh thổ, Helmand là một trong những tỉnh bạo động nhất Afghanistan.

Có khoảng 300 thủy quân lục chiến Mỹ đang đóng tại đây, chịu trách nhiệm huấn luyện và cố vấn cho binh sĩ quân đội và cảnh sát Afghanistan với hy vọng giành lại những nơi bị Taliban chiếm đóng.

Ngoài ra, Helmand cũng được xem là khu vực sản xuất thuốc phiện lớn nhất của Afghanistan, nhiều vụ giao tranh tại đây đôi lúc liên quan đến hoạt động buôn bán ma túy. Vụ tấn công thứ hai là một chiếc xe bom nhắm vào đoàn xe của lực NATO ở quận Daman, thành phố Kandahar, thành phố trung tâm của tỉnh Kandahar. Tướng Tom Gresback, người phát ngôn của lực lượng NATO đang làm nhiệm vụ tại Afghanistan cho biết, không có người nào trong đoàn xe bị thương vong.