Anh: Dùng tiền mua sự im lặng từ nghi can khủng bố

Để đổi lấy tiền mặt, các cựu tù Guantanamo phải ngưng kiện cáo dân sự có nguy cơ phơi bày những hoạt động tình báo của Anh sau ngày 11/9/2001. Tổng số tiền chi ra để mua sự im lặng là bao nhiêu vẫn còn trong vòng bí mật, nhưng theo tiết lộ của ITV News trong ngày 15/11 vừa qua thì con số đó phải đến hàng triệu bảng Anh.

Các bộ trưởng Anh quyết định vào đầu năm 2010 rằng, hơn 500.000 tài liệu mật về sự đối xử với các tù nhân là nghi can khủng bố phải được công bố nếu như những vụ án liên quan đến tra tấn được đưa ra trước tòa án để xét xử.

Theo các nguồn tin an ninh của Anh, việc công bố những tài liệu nhạy cảm này sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đến quan hệ tình báo của Anh với Mỹ - vấn đề vốn từng hết sức rối rắm sau sự tiết lộ những chi tiết về sự đối xử với tù nhân Mohamed được đưa ra Tòa án tối cao Anh vào đầu năm 2010.

Thủ tướng Anh David Cameron nói trong tháng 7/2010 rằng, ông đã cố gắng tìm cách thương lượng với các tù nhân để tránh việc số tài liệu mật khổng lồ bị phơi bày ở bất cứ phiên tòa xét xử nào, bởi vì việc xem xét những tài liệu này rất tốn thời gian cho MI-5 và MI-6. Ông nói: "Một năm có thể sẽ tiêu tốn 10 triệu bảng Anh và hơn 100 nhân viên an ninh phải làm việc cật lực với số tài liệu mật".

Trong khi đó, các lãnh đạo an ninh cũng lo ngại nếu như họ thua kiện trước những cựu tù Guantanamo. Qua đó, số tiền đền bù và chi phí cho các phiên tòa sẽ lớn hơn gấp nhiều lần số tiền bỏ ra mua sự im lặng của các tù nhân Guantanamo.

Các cựu tù nhân ở Guantanamo được thương lượng nhận tiền để "im lặng" là các công dân Anh và những cư dân nhập cư vào Anh để xin tị nạn chính trị - trong đó bao gồm: Bisher Al Rawi, Jamil El Banna, Richard Belmar, Omar Deghayes, Moazzam Begg và Martin Mubanga. Có một ám chỉ cho rằng chính quyền Anh biết họ bị chuyển bất hợp pháp đến Guantanamo nhưng đã không ngăn chặn được điều đó.

Tòa án tối cao Anh cũng từng được thông tin về thỏa thuận trả tiền cho cựu tù. Nguồn của chính quyền cho biết Ủy ban An ninh và Tình báo Nghị viện đã có cơ hội nghiên cứu những điều khoản trong thỏa thuận. Cơ quan Kiểm toán quốc gia (NAO) cũng được chỉ dẫn về tình huống để có thể xem xét tiền của người dân (tiền thuế) được chi ra đúng hay không.

Mọi hồ sơ có liên quan đã đến tay thẩm phán, nhưng các tài liệu từ những cơ quan tình báo nước ngoài chưa nằm trong cuộc điều tra. Những người chỉ trích tin rằng, bất cứ cuộc điều tra nào cũng sẽ được giữ kín trước công chúng bởi vì có nguy cơ sự thật bị tiết lộ.

Đề nghị điều đình của Thủ tướng Cameron đối với các cựu tù nhằm ngăn chặn những vụ kiện dân sự càng khiến người ta nghi ngờ chính quyền Anh muốn khép lại các vụ án trước khi những cáo buộc tra tấn nhằm đến hệ thống an ninh của nước này gây tổn hại nhiều hơn. Các quan chức chính quyền lập luận rằng quyết định trả một khoản tiền cho các cựu tù là dũng cảm về mặt chính trị và đúng đắn!

Các cựu tù ở Guantanamo, từ trái qua: Omar Deghayes, Binyam Mohamed và Martin Mubanga. Họ được dàn xếp nhận tiền để im lặng.

Các nguồn tin an ninh cũng tranh cãi về những tuyên bố cho rằng khoản tiền chi trả cho cựu tù nhân là "tiền lo lót". Vừa qua, cựu Tổng thống Mỹ George W. Bush tiết lộ trong cuốn hồi ký của ông là thông tin thu thập được bằng biện pháp tra tấn dội nước (waterboarding) số can phạm Al-Qaeda đã giúp ngăn chặn được các vụ tấn công khủng bố vào Canary Wharf và Heathrow của nước Anh. Sau đó Thủ tướng David Cameron đã ra lệnh cho một thẩm phán tiến hành cuộc điều tra về các cáo buộc tình báo Anh dính líu đến việc tra tấn những nghi can khủng bố.

Cuộc điều tra - đã thông báo trong tháng 7/2010 - nằm dưới sự chỉ đạo của Sir Peter Gibson, cựu thẩm phán Tòa phúc thẩm và người quan sát MI-5 theo dõi những nghi can như thế nào. David Cameron cũng yêu cầu cuộc điều tra tập trung chủ yếu vào các sự kiện sau ngày 11/9/2001 và một số vụ việc khiến Anh dính líu đến những tù nhân ở Guantanamo.

Cuộc điều tra cũng hướng đến các cáo buộc xa hơn về sự dính líu của tình báo Anh trong đối xử với những tù nhân bị giam giữ tại các quốc gia khác, như là Pakistan. Và cuộc điều tra được lệnh tiến hành sau khi mối lo sợ tăng lên về việc tài liệu tình báo mật có nguy cơ bị phơi bày trước các tòa án ở Anh, khi mà một nhóm những cựu tù bắt đầu mở chiến dịch pháp lý chống hệ thống tình báo và chính quyền nước Anh.

Các bộ trưởng tin rằng họ bắt buộc phải can thiệp và điều đình, nếu không thông tin tình báo tuyệt mật có nguy cơ bị tiết lộ cho kẻ thù của nước Anh. Ngoài ra, sự kiện cáo của các cựu tù cũng có nguy cơ bôi nhọ hình ảnh của nước Anh trên thế giới. Thủ tướng David Cameron đã ra lệnh lập báo cáo nhưng hiện chưa rõ nó có được công bố hay không. Tuy nhiên, các sĩ quan tình báo được hưởng quyền miễn truy tố.

Cũng có mối hoài nghi cho rằng căn cứ quân sự Diego Garcia của Anh ở vùng Ấn Độ Dương từng được sử dụng làm nơi giam giữ các nghi can khủng bố