Bố già mafia "mặt méo": Sa lưới sau 16 năm lẩn trốn

Tuy nhiên, việc bắt giữ Zagaria chưa thể là dấu chấm hết cho hoạt động mafia ở Italia, trái lại nhiều chuyên gia nhận định đó đơn giản chỉ là liều thuốc kích thích các mạng lưới khác trả thù cho "bố già" và châm ngòi cho chiến tranh bùng phát.

Cuộc vây bắt kẻ mang biệt danh "mặt méo"

Michele Zagaria được gọi bằng nhiều biệt danh, như "Mặt méo" vì những nét bất đối xứng trên khuôn mặt, hay "Capastorta" nghĩa là cái đầu sai trái, nổi tiếng vì sự dã man và là ông trùm, “bố già” của băng Casalesi thuộc tổ chức tội phạm Camorra tại tây bắc Naples, một trong những gia đình tội phạm đáng sợ và khát máu nhất Italia.

Zagaria tên thật là San Cipriano d'Aversa, sinh ngày 21/5/1958, trở thành nhân vật bị truy lùng gắt gao nhất tại Italia, nằm trong danh sách "đen" của Bộ Nội vụ từ năm 1995 tới năm 2011 với hàng loạt các tội danh như giết người, tống tiền, tham nhũng, hối lộ và trộm cắp. Do nhiều lần bị kết án chung thân vắng mặt, ngày 8/2/2000, lệnh truy nã quốc tế Zagaria được công bố, yêu cầu truy bắt “bố già” mafia và dẫn độ về nước chịu thi hành án.

Kẻ mang biệt danh "Mặt méo" đã trốn trong một boongke, với trần bằng bê tông cốt thép, bên dưới một ngôi nhà ở thị trấn Casapesenna, cách Naples khoảng 30 km về phía bắc. Hầm ngầm trú ẩn của Zagaria rộng khoảng 50m² và nằm sau một bức tường bêtông dày 5m, được điều khiển đóng và mở bằng điện. Cảnh sát đã cắt điện và nguồn cung cấp khí cho boongke này, sau đó khoan suốt 4 tiếng để xuyên qua bức tường, rồi bao vây, truy lùng Zagaria trong hầm trú ẩn.

"Bố già" mafia Michele Zagaria được cảnh sát dẫn ra ngoài boongke trú ẩn sau 4 tiếng vây bắt.

Theo nguồn tin cảnh sát, nơi trú ẩn của ông trùm mafia này chỉ có thể tiếp cận qua một sàn nhà di động tại một căn phòng trong nhà. Cảnh sát tìm thấy bên trong boongke nhiều cuốn sách có nội dung chống đối mafia, tượng thánh giá, nhiều tranh ảnh truyền giáo và di ảnh người thân được khéo léo xếp thành hình trái tim. Người ta nói Zagaria chỉ thích sưu tầm sách của điều tra viên từng truy tìm dấu vết hắn suốt 16 năm qua.

Trên thực tế, Zagaria tỏ ra là "con chiên ngoan đạo", từng nhiều lần tổ chức các cuộc gặp mặt bí mật tại nhà thờ với niềm tin đây là nơi an toàn nhất để "gột rửa tội lỗi". Chính Zagaria yêu cầu mọi đàn em phải theo đạo, và tuyệt đối tránh xa côcain trong khi bản thân hắn lại là một con nghiện ma túy nặng.

Zagaria được đàn em dưới quyền miêu tả là một thủ lĩnh kỳ lạ trước nhất của mạng lưới Casalesi hiện đang thống trị thế giới ngầm tại khu vực Naples. Zagaria từng tuyên bố với thuộc hạ rằng tất cả phải theo lệnh hắn và không được phép làm trái lời hay "bắt chước" cử chỉ của thủ lĩnh.

Người ta cho rằng Zagaria chưa từng kết hôn, không có con cái, không sử dụng điện thoại và không có niềm đam mê sự sang trọng. Ấy thế nhưng, “bố già” mafia tỏ ra rất hào phóng với đàn em tới mức "mạnh tay" chi phí cho các căn biệt thự xa xỉ, được hổ rừng canh giữ nghiêm ngặt.

Tự xưng là "vua của tội phạm", Zagaria có khả năng thâm nhập vào các tổ chức một cách dễ dàng, thậm chí sẵn sàng sai khiến đàn em làm mật thám tại một số cơ quan công quyền. Tầm ảnh hưởng của “bố già” mafia không chỉ bó hẹp ở Naples mà còn lan rộng ra nhiều vùng ngoại ô như Campania, Lazio, Tuscany, Umbria, Abruzzo, Lombardy và đặc biệt, Emilia-Romagna. Zagaria và mạng lưới của hắn cũng có quyền lợi trong lãnh địa của tổ chức Calabria, mang mối quan hệ rất tốt trong một thời gian dài với nhiều mạng lưới nhỏ khác.

Những chiếc vòi bạch tuộc

Trước thời điểm bị bắt, Zagaria là ông trùm duy nhất còn sống "ngoài vòng pháp luật" của Casalesi, thâu tóm toàn bộ tài sản của mạng lưới, các công ty "đen" và nguồn vốn bất chính. Dư luận cho rằng, quyền lãnh đạo mạng lưới Casalesi được ngầm trao cho Zagaria trước khi “bố già” Francesco Schiavone, bí danh Sandokan, bị bắt năm 1998 và kết án chung thân.

Tưởng như quyền lực của Zagaria sẽ suy giảm khi Peppe Setola, rồi đến Antonia "Ngây thơ", hai chỉ huy thân cận nhất của hắn lần lượt sa lưới pháp luật, thế nhưng Zagaria vẫn khuấy động thế giới ngầm bằng hàng loạt các phi vụ làm ăn và bôi nhọ chính phủ, trở thành tâm điểm truy lùng của cảnh sát và truyền thông.

Trong khi chạy trốn, Zagaria không ngừng gia tăng khối tài sản của mình thông qua nhiều bản hợp đồng béo bở, lên tới 400.000 bảng chỉ với nhiệm vụ thầu công trình và còn được hỗ trợ "ngoài luồng" bằng nhiều vali chứa séc. Hoạt động cùng với anh trai Pasquale, Zagaria trở thành "vua thầu" mọi công trình xây dựng, thu lãi từ các hợp đồng thi công hệ thống đường sắt cao tốc tại Tav (Italia) và một căn cứ trinh sát của NATO.

Các điều tra viên còn chỉ ra những sai phạm trong công việc làm ăn mờ ám "bỏ hầu bao gần 2 tỉ bảng" khi vận chuyển và chôn vùi hàng tấn rác thải độc hại. Nhiều bằng chứng cho thấy Zagaria cùng mạng lưới của hắn đã thâm nhập sâu vào thị trường kinh doanh bất động sản khiến nhiều "ông lớn" cũng phải kính nể.

Trong cuốn sách viết về “bố già” mafia này năm 2006, nhà báo Roberto Saviano cho biết Zagaria có sự nhạy bén kinh doanh đáng nể tới mức các công ty của hắn ngày càng phát triển và hưng thịnh trên đất Italia. Tuy nhiên, Zagaria cũng rất tàn nhẫn khi sẵn sàng "thẳng tay" với các công ty yếu thế, khẳng định vị thế độc tôn trong kinh doanh đất của giới tư bản Italia.

Có thể nói con người Michele Zagaria có những yếu tố đại diện cho tổ chức tội phạm hoạt động ngầm trên lãnh thổ Italia, để nó tự kiểm soát và đặt nền móng cho việc mở rộng ra khỏi biên giới. Zagaria được mệnh danh là "vua cướp phá", nhưng dĩ nhiên không thể thay thế tất cả hình ảnh của những chỉ huy đi trước trong vai trò “bố già” mafia. Zagaria sẵn sàng làm tất cả để có cuộc sống tự do và xa xỉ của chính mình, thậm chí là chà đạp lên đau khổ của người lương thiện để tồn tại và ép buộc đàn em phải lệ thuộc vào hắn như nguồn sống duy nhất.

Quyền lực trong tay bố già Zagaria chính là quả bom châm ngòi cho mọi hành động phạm pháp của một bộ phận thanh niên Italia, số đông là dân nghèo sẵn sàng bất chấp tính mạng để sinh tồn. Zagaria "thân quen" hầu hết các khu phố kinh doanh ma túy, tiếp tay cho trộm cắp và giết người ở thế giới ngầm. Sức mạnh của mafia cần im lặng và thờ ơ của dư luận để phát triển mạnh, bởi nhiều năm trước, người ta chưa hề có khái niệm mafia và “bố già” Zagaria.

Việc cuốn sách của Saviano ra đời là bước phản ánh đầu tiên về một góc xã hội thế giới ngầm ở Italia, với vai trò nổi bật của Zagaria chà đạp lên nhân quyền khi đưa nền kinh tế ngầm "ra ngoài trời hoạt động" bằng cách thức vô cùng tinh vi. Zagaria không ngừng mở rộng phạm vi kinh doanh ra nước ngoài, dù cho không hề có kinh nghiệm và "thẩm quyền chuyên nghiệp", tiếp tục tạo nên "màn chắn" an toàn cho hoạt động làm ăn phi pháp với chiến lược ngày càng tinh vi, gây khó khăn xác định nguồn gốc tội phạm của các công ty con.

Chưa hết, Zagaria còn thao túng các cuộc bầu cử chính trị, thông đồng với nhiều mạng lưới mafia khác tạo thành một "kênh" luân chuyển các nguồn quỹ tín dụng đen, từ đó thao túng nhiều hoạt động của nền kinh tế Italia. Đơn cử như ở tỉnh Trapani, hoạt động của Casalesi mạnh tới mức Zagaria cho đàn em tham gia thi công, đấu thầu xây dựng hệ thống đường sá và kiểm soát tình hình chính trị địa phương.

Các mafia tồn tại trong nền kinh tế thực là mối đe dọa với nền thương mại chính quốc, có nguy cơ trở thành "dây chuyền độc quyền" buộc các công ty lớn tại Italia giải thể. Như Zagaria từng tuyên bố: "Mafia sẽ lây nhiễm sang nền kinh tế bằng thế cạnh tranh không công bằng, mài mòn lợi nhuận trong sạch bằng rửa tiền và thu tiền bất chính thông qua phá vỡ các mạch máu pháp lý nhà nước".

Zagaria hướng tới mục tiêu kiểm soát lãnh thổ nhằm tạo ra hai hiệu ứng chính: thứ nhất, tạo nên "môi trường sống" cho các “bố già” mafia khác cùng đàn em, các mạng lưới tội phạm bên trong Camorra ẩn mình dưới lớp vỏ bọc của dân thường; thứ hai, kiểm soát tài chính thông qua lũng đoạn thị trường hàng hóa.

Nhiều nhà phân tích tin rằng Zagaria sở hữu thứ quyền lực có khả năng "đổi trắng thay đen", sẵn sàng khiến kết quả của cuộc bầu cử chính trị thay đổi, đưa tội phạm vào chính quyền thâu tóm quyền lực. Thông qua việc bổ nhiệm cán bộ quản lý cao cấp, quyền kiểm soát của Camorra được mở rộng, và rất có thể bên trong nội các, Zagaria đã có đàn em làm nội gián.

Chưa thể có hồi kết cho cuộc chiến chống mafia

Zagaria không đơn thuần là thủ lĩnh tối cao của Camorra hay Casalesi, hắn cầm đầu mọi tổ chức tội phạm ở đất Italia này. Zagaria bị phát hiện là nhờ sự sụp đổ của chính quyền Berlusconi khiến một người vô danh đã lên tiếng hợp tác với Cơ quan điều tra.

Hoạt động của nhóm Casalesi từng là chất liệu trung tâm để phóng viên điều tra Roberto Saviano viết nên cuốn sách "Gomorrah", miêu tả chân thực nhiều góc khuất của thế giới ngầm Italia, sau đó được chuyển thành phim đoạt giải trong Liên hoan phim Cannes với tựa đề "Scarface" (Mặt sẹo).

Trong khi đó, Bộ trưởng Nội vụ Italia Anna Maria cho rằng việc bắt giữ Zagaria là một thành công lớn của quốc gia Nam Âu, và khẳng định đây là một đòn giáng mạnh vào không chỉ băng nhóm mafia ở Casalesi mà còn với toàn bộ mạng lưới Camorra. Còn nhớ, Cảnh sát Italia năm ngoái bắt được Antonio Lovine "thỏ non", thủ lĩnh của nhóm chân rết Casalesi sau 14 năm truy lùng.

Lovine, kẻ từng trốn thoát nhiều lần trước đó, bị tóm khi cố gắng nhảy khỏi một ban công, sau đó xuất hiện trên các mặt báo với vẻ ngoài lịch lãm và nụ cười đầy khiêu khích dành cho những người bắt hắn.

Raffaele Cantone, cựu quan tòa ở Naples hiện sống dưới sự bảo vệ của cảnh sát từ năm 2003 sau khi biết được băng Casalesi hạ lệnh ám sát ông, đã so sánh vụ bắt giữ Zagaria với vụ bắt giữ "ông trùm của các ông trùm" mafia Scicilia là Bernardo Provenzano vào năm 2006, tạo nên một bước đột phá trong công tác điều tra tội phạm và đồng thời là động lực cần thiết để răn đe các loại tội phạm, đưa chúng vào khuôn khổ pháp luật.

Niềm vui của cảnh sát sau khi Zagaria sa lưới.

Tuy nhiên, Cơ quan điều tra cho biết, Zagaria có thể nhận được sự hỗ trợ từ nội các chính phủ, do đó tòa án gửi tới Nghị viện Italia yêu cầu bắt tạm giam một nghị sĩ thuộc đảng của ông Silvio Berlusconi vì có liên quan tới mạng lưới Casalesi. Người ta từng nhìn thấy nụ cười tự đắc cùng lời tuyên bố "Các ông đã thắng, đất nước này đã thắng" của Zagaria sau khi sa lưới, nhưng rõ ràng cuộc chiến chống mafia ở Italia chưa thể đi đến hồi kết.

Băng Casalesi, không giống như những nhóm khác trong gia đình tội phạm Camorra ở thành phố Naples, đã củng cố quyền lực ở một khu vực địa lý rất lớn. Sự nhúng tay của Zagaria vào nền kinh tế gây ảnh hưởng không hề nhỏ, "bóp méo" thị trường, phá vỡ nhiều rào cản pháp lý quan trọng để minh bạch hóa tài chính và giám sát hiệu quả nguồn lao động thực chất ở Italia.

Các mạng lưới như Casalesi sẽ không vì thế mà ngừng hoạt động, mà sẽ tạm lắng xuống để cân bằng thế lực trước khi trở lại vị thế "lũng đoạn" vốn có của giới mafia. Nguy cơ gia tăng bạo loạn đẫm máu ở trước mắt, song nhiều người lạc quan rằng giới chức trách Italia đang dần tìm ra cách thức tăng cường trấn áp các băng đảng tội phạm và củng cố pháp luật nhằm bảo vệ người dân