Cảnh báo một Sinaloa không có El Chapo

• Trùm ma túy El Chapo hầu tòa tại Mỹ
• Ngày tàn của trùm ma túy Joaquin "El Chapo" Guzman
• Trùm ma túy El Chapo chịu án từ 300 đến 400 năm tù

Sinaloa mạnh hơn khi El Chapo bị bắt?

Thị tứ nhỏ El Ranchito de los Angulo, một nơi nằm không xa duyên hải Thái Bình Dương, là nơi khai sinh ra nghiệp đoàn Sinaloa mà El Chapo là “chúa tể”. Suốt hàng thập kỷ, tầng lớp dân nghèo khổ tại đây đã nhìn hắn ta và đám tâm phúc như là những vị cứu tinh, tạo việc làm cho họ trong khi chính phủ thì trễ nải, mất tín nhiệm với họ.

Joaquin ”El Chapo” Guzman được dẫn độ bằng trực thăng bởi lực lượng tuần duyên Mexico ở Mazatlan vào năm 2014. Ảnh: Getty Images.

Nhưng đó không chỉ là phần di sản duy nhất bỏ lại sau lưng Guzman “El Chapo”. Khi hắn ta đang đối mặt với những giai đoạn đầu của phiên tòa xét xử tại một nhà tù có chế độ an ninh cao nhất ở New York với các tội danh buôn lậu ma túy và giết người tàn bạo, thì hoạt động buôn ma túy có vẻ đang bùng nổ mạnh hơn tại “sào huyệt” Sinaloa.

Mặc dù không có cơ quan nào trực tiếp theo dõi khối lượng các giao dịch “hàng hóa” của nghiệp đoàn Sinaloa, nhưng hồi tháng 8-2018 vừa qua, giới chức Mexico đã khám phá ra 50 tấn Methamphetamine trị giá tới 5 tỷ USD được cất giấu bí mật trong phòng thí nghiệm của Sinaloa.

Tại thành phố New York, “cơn co giật” Fentanyl tăng gấp 10 lần chỉ trong giai đoạn 2016 và 2017, theo công bố của Cơ quan Kiểm soát thuốc Mỹ (FDA). Sau khi El Chapo bị dẫn độ sang Mỹ, giới chức nước này bắt đầu chuyển hướng sự quan tâm sang các kẻ thù của Sinaloa là nghiệp đoàn Tân thế hệ Jalisco mà hiện nay lọt vào tầm ngắm của Washington như là một trong những băng đảng giang hồ quyền lực nhất Mexico. Điều này vô tình khiến Sinaloa sống lại.

Các chuyên gia nhìn nhận rằng: “Các thành viên Sinaloa đang tự “tinh chỉnh” họ ngay trong thế giới của giang hồ Jalisco”. Chiến lược của Mỹ và Mexico là hy vọng các thành viên băng nhóm Sinaloa – và hoạt động kinh doanh của họ - sẽ bị tổn thương khi “bố già” El Chapo bị bắt. Nhưng thực tế không hẳn vậy. Ông Jaime Lopez, cựu nhân viên thi hành pháp luật Mexcico và hiện nay đã trở thành nhà phân tích an ninh, tuyên bố: “Ở Sinaloa, ma túy vẫn buôn bán rầm rộ như không có gì xảy ra trong vài tháng qua”.

Thứ bậc trong băng đảng Sinaloa

Có hay không có El Chapo, Sinaloa vẫn làm công tác hậu cần hoàn hảo trong buôn lậu ma túy. Những thửa đất miền sơn cước vốn màu mỡ của bang Sinaloa từ lâu đã được xem là một tam giác vàng: vùng sản xuất ma túy và thuốc phiện khổng lồ, và Sinaloa là một trung tâm vận chuyển ma túy quan trọng. Nói cách khác, việc Mỹ dẫn độ El Chapo ra xét xử chả xi nhê gì tới hoạt động buôn bán của băng giang hồ Sinaloa.

Và chỉ 1 năm sau đó trước khi El Chapo bị dẫn độ sang Mỹ thì xảy ra một cuộc chiến tranh giành quyền lực ngay trong băng đảng Sinaloa – lúc đó “bố già” vẫn đang ở Mexico, luôn có cơ hội cho gã “đào tẩu” lần nữa và trở lại lãnh địa của mình. Khi El Chapo bị chuyển lên miền Bắc Mexico, Sinaloa chìm trong cuộc xung đột làm thiệt mạng vài trăm người. Cuộc chiến buổi đầu đã chiến thắng và băng đảng rơi vào tay của Ismael “El Mayo” Zambada cùng các con trai của  Guzmán “El Chapo” và người em trai của hắn ta.

El Mayo là một padrino (bố già) khét tiếng. Hắn là một trong những tay trùm ban đầu của nghiệp đoàn Sinaloa và là một cái tên huyền thoại trong thế giới ngầm tội phạm. Hầu hết các băng đảng giang hồ Mexico đều nể trọng “El Mayo”. 

Quyền lực ngay trong băng đảng Sinaloa còn mở rộng tới Aureliano “El Guano” Guzmán Loera, hắn là em trai của El Chapo và còn một nhân vật ít biết tiếng là Rafael Caro Quintero, một kẻ buôn lậu ma túy lỗi thời. Hắn ta được phóng thích khỏi một nhà tù ở Mexico vào năm 2013 và đang cố gắng tái tạo mạng lưới của mình. El Mayo là “keo dính” của băng đảng – hắn ta lọc lõi, ranh ma, dày dạn kinh nghiệm, cái đầu lạnh nhất và điềm tĩnh nhất trong số các tay trùm khác.

Sự phân mảnh trong các năm qua – do sự đeo đuổi chiến lược thanh trừng do Mỹ hậu thuẫn đã đánh chìm nhiều “bố già” của các tổ chức giang hồ - đã dẫn đến sự phân tán quyền lực nội bộ. Kết quả là nổ ra các hành vi bạo lực và hình thành các nhóm tội phạm nhỏ hay trong trường hợp này thì Sinaloa chỉ là cái tên để ngụy trang. 

Giờ đây, Los Chapitos đang kiểm soát Culiacán (thủ phủ của Sinaloa) mà theo ông Miguel Angel Vega (cư dân cố cựu ở Culiacán và là nhà báo người từng theo dõi các nghiệp đoàn giang hồ trong hàng thế kỷ) thì El Mayo đang tập trung vào hậu cần quốc tế và điều hành hoạt động ở các vùng núi non. 

Nhà báo Miguel Angel Vega quả quyết: “Nghiệp đoàn Sinaloa không chỉ có 1 lãnh chúa. Thực sự có nhiều tổ chức tội phạm cùng chia sẻ lãnh địa và tất cả bọn chúng đều mạnh như nhau”. Ban đầu, sau vụ dẫn độ của El Chapo, sự bành trướng của nghiệp đoàn Tân thế hệ Jalisco đã tạo ra một mối đe dọa cho Sinaloa.

Nhất bên trọng, nhất bên khinh

Băng Sinaloa từng cát cứ ở một địa bàn rộng lớn tại các bang của Mexico thông qua những cuộc đàn áp đẫm máu. Nhưng theo ông Mike Vigil, cựu Giám đốc các chiến dịch quốc tế của FDA, người từng có gần 2 thập niên làm việc ở Mexico, nghĩ rằng sau rốt sự bành trướng của băng Jalisco cũng tạo thuận lợi cho Sinaloa. 

Chính quyền của Tổng thống Donald Trump thông báo sẽ có một sự tập trung mới vào nghiệp đoàn Jalisco để bắt giữ “bố già” của nó là Nemesio Oseguera Cervantes biệt danh “El Mencho”. Và lạ chưa, Mỹ đổ nhiều quân chống lại Jalisco thì có vẻ làm ngơ với Sinaloa. “Bố già” Oseguera đang vật lộn không chỉ với giới chức thi hành luật pháp Mỹ, Mexico mà còn là cả các thành viên từ một thế lực giang hồ nổi dậy bởi một gã tên là Carlos Enrique Sánchez, biệt danh “El Cholo” – một đồng minh cũ của “bố già”.

Ông Mike Vigil giải thích: “Nghiệp đoàn Sinaloa đã hỗ trợ cho El Cholo, nhằm cho phép băng này mở rộng địa bàn sang các bang và hải cảng khác của Mexico. Sinaloa đang ủng hộ kẻ thách đấu bằng cách cung cấp cho họ tiền và sicarios (tay sai)”. Ông Mike Vigil chỉ rõ: “Người ta không thể phát động chiến tranh khi mải mê đi trốn”. El Chapo sẽ đi xuống, nhưng nghiệp đoàn Sinaloa đi lên và không có dấu hiệu dừng lại.