Colombia: Đình chiến càng khiến sản xuất và buôn bán ma túy gia tăng

• Cảnh sát Colombia "bội thu" ma túy
• Colombia sử dụng thông tin tình báo chống lại các băng nhóm tội phạm
• Bê bối của cảnh sát Mexico và Colombia

Lệnh ngừng bắn giúp phiến quân đẩy mạnh buôn ma túy

Quốc gia Nam Mỹ đang "nóng" lên bởi hoạt động của các lực lượng du kích và bán quân sự, nhất là Lực lượng vũ trang FARC. Đơn vị này cũng là tổ chức buôn bán ma túy lớn nhất Colombia. Đội quân này kiểm soát khoảng 70% thị trường cocaine của cả nước, thu về mỗi năm khoảng 500 triệu USD.

Cảnh sát thu giữ lượng ma túy khủng ở Colombia.

Cuộc chống đối của lực lượng FARC với Chính phủ Colombia đã kéo dài dai dẳng hơn 50 năm, khiến ít nhất 220.000 người thiệt mạng. Thời hạn chót cho cuộc đàm phán hòa bình giữa Chính phủ Colombia và nhóm du kích thuộc FARC đã được đặt ra hồi tháng 4-2016. Chuẩn bị cho việc thiết lập lại hòa bình, Tổng thống Colombia Juan Manuel Santos ký kết một thỏa thuận mang tính nhượng bộ đối với FARC.

"Do lệnh ngừng bắn nên hiện giờ chúng tôi không thể mở chiến dịch nhằm vào các khu điều chế, sản xuất ma túy của quân nổi dậy. Tất cả những điều này làm hiệu quả hoạt động của quân đội trở nên hạn chế" - Carlos Armando, nhà phân tích tình báo quân đội Colombia nhận định.

Theo ông Armando, chính lệnh ngừng bắn tạo cơ hội cho FARC tăng cường mạng lưới buôn bán ma túy. Một tập đoàn buôn lậu ma túy khét tiếng ở Mexico đang cấu kết chặt với FARC dọc theo bờ biển Colombia. Đó là tổ hợp buôn lậu ma túy toàn cầu hoạt động dưới sự điều hành của ông trùm Chapo Guzman với vụ vượt ngục gây chấn động Mexico năm vừa qua. Chúng thường cung cấp cho FARC các lô hàng vũ khí, đồng phục và những nhu cầu thiết yếu khác để đổi lấy ma túy.

Một nội dung quan trọng trong thỏa thuận với Chính phủ Colombia là FARC công khai tuyên bố sẽ từ bỏ việc buôn bán ma túy trong thời gian đình chiến. Về phần mình, đoàn đàm phán của Tổng thống Santos đã đưa ra các chương trình phát triển nông thôn nhằm thay cây coca bằng các loại cây trồng đem lại hiệu quả kinh tế. Tuy nhiên gần đây, sự tăng vọt trong sản xuất, vận chuyển và thu lời từ cocaine cho thấy các thủ lĩnh của FARC không muốn hoặc khó thực hiện được lời hứa của mình.

Vì lợi nhuận, các bộ lạc quyết bám lấy ma túy

Quốc gia Nam Mỹ hiện đã vượt qua Peru trở thành nước xuất khẩu cocaine hàng đầu thế giới. Colombia đang có sản lượng lá coca cao hơn 2 nước láng giềng cộng lại, chưa kể diện tích trồng loại cây này dự kiến tiếp tục tăng trong năm nay.

Hồi tháng 1-2016, ở thung lũng miền Trung Cordillera xa xôi, các thành viên bộ lạc Nasa họp bàn với nhau về cách đối phó những cuộc tuần tra của quân đội Chính phủ Colombia. Ông Carlos, một vị tộc trưởng Nasa, tuyên bố: "Chúng ta đã phát triển thung lũng này suốt 6 năm qua, nhưng binh lính có thể phá tan mọi thứ chỉ trong một vài giờ. Vì thế, chúng ta phải ngăn cản họ".

Chính phủ Colombia đã mở nhiều chiến dịch nhằm triệt phá cây coca ở bang Cauca, miền Tây Nam nước này. Điều đó dẫn đến một số vụ đụng độ giữa binh lính và người dân bản địa khi cư dân dựng chướng ngại vật trên đường nhằm ngăn cản xe quân sự tiến vào. Mới đây, ở khu vực Argelia, 1 người trồng coca đã thiệt mạng và 5 người khác bị thương khi binh sỹ chính phủ xông vào nông trại của họ. Trước đó, vào giữa tháng 11-2015, 2 vị chức sắc của bộ tộc Nasa đã bị quân đội bắn chết trên mảnh đất của họ ở Cauca. "Đó là nguồn sống duy nhất của chúng tôi" - tộc trưởng Carlos nói.

Trải qua một thời gian dài xung đột, cơ sở hạ tầng ở các vùng nông thôn cao nguyên Colombia chưa được quan tâm phát triển, đời sống của cư dân gặp nhiều khó khăn. Cùng với đó, bất ổn kéo dài khiến các cộng đồng cư dân nhỏ ở Colombia phải thay đổi chỗ ở thường xuyên. Hiện có ít nhất 6 triệu người Colombia từng phải chuyển đổi nơi ở, vì thế họ kiếm sống chủ yếu trong những trang trại nhỏ quy mô hộ gia đình. Trong hoàn cảnh đó, bán lá coca là cách tốt nhất để tồn tại. "Không có sự lựa chọn nào khác, bởi chúng tôi đã từng trồng chuối và nhiều loại cây khác nhưng giá trị kinh tế không thể bằng cây coca. Hơn nữa, chúng tôi cũng quen với tính kích thích nhẹ của nó" - một người dân cho biết.

Thu giữ lượng ma túy kỷ lục

Trang tin BBC hôm 18/5 cho hay, cảnh sát Colombia vừa thu giữ gần 8 tấn cocaine. Đây là lượng ma túy trái phép bị tịch thu lớn nhất trong lịch sử nước này.

Số ma túy nói trên được cất giấu tại một trang trại trồng chuối ở Turbo, thị trấn duyên hải ở khu vực Tây Bắc đất nước, được cho là thuộc về băng nhóm tội phạm Clan Usuga. Băng nhóm này thường liên quan tới các vụ buôn bán ma túy, khai mỏ trái phép, bắt cóc và giết người.

Phần lớn các nghi phạm đã bị bắt giữ nhưng có 3 kẻ trốn thoát. Cảnh sát ước tính, nhóm này bao gồm khoảng 2.000 thành viên đang hoạt động.

Theo Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Luis Carlos Villegas, trong số ma túy bị thu giữ, khoảng 1,5 tấn đã được đóng gói và sẵn sàng đưa ra tiêu thụ trên thị trường.

Trên trang mạng xã hội Twitter, Tổng thống Colombia Juan Manuel Santos đã chúc mừng thành tích của các sỹ quan cảnh sát.

Trong 5 năm qua, các lực lượng an ninh đã bắt giữ khoảng 6.700 tội phạm ma túy. Hồi đầu tháng 5, Chính phủ Colombia tuyên bố sẽ tiến hành các đợt truy quét tội phạm buôn bán thuốc phiện và khai mỏ trái phép.