Giải pháp nào ngăn chặn tình trạng mua bán chất nổ?

• Dai dẳng nạn đánh bắt thủy hải sản bằng chất nổ
• Thiết bị phát hiện chất nổ mới
• Ôtô khách vận chuyển... nửa tạ chất nổ

Hoạt động này đã thực sự trở thành một vấn nạn của xã hội, vì vậy trong thời gian qua, cơ quan chức năng các địa phương đã tăng cường lực lượng, tập trung cao độ nhằm tấn công, triệt xóa những đường dây mua bán, vận chuyển thứ hàng hóa chết người này…

Có thể nói, hiện nay, trên địa bàn các tỉnh từ Nghệ An đến Quảng Ngãi có rất nhiều nơi, dân tìm vàng sa khoáng chọn để làm đất sống. Từng đoàn người từ nhiều miền quê kéo vào chốn rừng xanh, núi thẳm của miền Trung để đánh mìn, khoét núi, lấy đá về xay để tìm vàng. Trên biển, cũng có không ít người vẫn hàng  ngày đánh bắt hải sản bằng thuốc nổ. Vì thế mà chất nổ - thứ hàng hóa chết người này giá ngày một tăng cao.

Các cơ quan bảo vệ pháp luật xem đây là một mối nguy lớn cho sự an toàn của xã hội, nên thường xuyên triển khai lực lượng để phát hiện, bắt giữ. Và một khi việc mua bán, vận chuyển diễn ra khó khăn thì giá cả thường tăng vọt rất nhiều lần, lợi nhuận lớn từ những chuyến hàng trót lọt đã làm cho nhiều người bất chấp nguy hiểm, họ như những con thiêu thân lao mình vào cõi chết…

Hai đối tượng Công và Minh bị bắt quả tang mua bán thuốc nổ.

Theo thống kê tại công an các địa phương từ Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi, năm nào lực lượng công an cũng đã phát hiện và bắt giữ hàng chục vụ mua bán, vận chuyển chất nổ trái phép.

Có những vụ các đối tượng buôn bán, vận chuyển theo phương thức nhỏ lẻ vài ba chục kilôgam, nhưng có những vụ lực lượng công an đã phát hiện bắt giữ thuốc nổ với số lượng rất lớn, có khi đến vài trăm kilôgam. Thậm chí, có những đối tượng, những đường dây mua bán vận chuyển chất nổ liên tỉnh, các đơn vị nghiệp vụ của công an các tỉnh phải thiết lập chuyên án, cử trinh sát bám sát địa bàn trong thời gian dài để điều tra mới triệt phá thành công.

Ví như vụ lực lượng Cảnh sát Điều tra tội phạm về Trật tự xã hội (PC45) - Công an tỉnh Quảng Trị bắt quả tang 2 đối tượng là bố vợ và con rể gồm: Võ Văn Đạt (53 tuổi), trú tại Hải Thái, Gio Linh (Quảng Trị) và Trần Đình Tiến (32 tuổi), trú tại thị xã Hương Thủy (Thừa Thiên Huế).

Theo thông tin từ trinh sát cho biết, bố con Võ Văn Đạt sẽ có một chuyến giao hàng với số lượng lớn trên tuyến đường Hồ Chí Minh nhưng ngày giờ chưa nắm chính xác. Vì vậy, các tổ trinh sát của Phòng PC45 từ khi nhận tin đều luôn trong tư thế sẵn sàng giăng lưới để đón bắt đối tượng.

Hai đối tượng vận chuyển thuốc nổ trái phép bị Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Trị bắt giữ.

Khoảng 1 giờ ngày 12-6-2015, trinh sát phát hiện chiếc xe tải mang BKS 34C.07055 do tài xế Nguyễn Văn Tin (37 tuổi), trú tại Tứ Cường, Thanh Miện (Hải Dương) điều khiển, chạy theo hướng Bắc - Nam bỗng dưng giảm tốc độ rồi dừng lại bên vệ đường thuộc địa bàn xã Hải Thái, huyện Gio Linh (Quảng Trị) với nhiều dấu hiệu rất đáng ngờ. Sau đó vài phút, một tổ trinh sát khác phát hiện bố con Võ Văn Đạt điều khiển xe ôtô 7 chỗ mang BKS 74A.01335 rời nhà nhằm hướng đường Hồ Chí Minh thẳng tiến.

Xác định đúng đây là thời điểm bố con Võ Văn Đạt đến điểm hẹn để giao hàng, ngay lập tức lệnh đột kích được ban hành. Các tổ trinh sát nhanh chóng khép chặt vòng vây, áp sát và bắt quả tang bố con Võ Văn Đạt đang vận chuyển 11 bao tải, bên trong có chứa 445kg thuốc nổ từ xe ôtô của mình sang xe của Tin để Tin tiếp tục vận chuyển vào giao cho một mối mua hàng ở Quảng Ngãi.

Tại Cơ quan Công an, bố con Võ Văn Đạt cùng khai nhận: Do những người đánh bắt hải sản ở Quảng Ngãi có nhu cầu mua thuốc nổ thông qua một bạn hàng, nên bố con ông đã đi thu mua thuốc nổ từ những người làm nghề rà tìm phế liệu chiến tranh, rồi gom lại cho đến khi có số lượng lớn thì đưa vào Quảng Ngãi tiêu thụ.

Xét xử các đối tượng trong một đường dây mua bán thuốc nổ trái phép.

Ngày 19-9-2015, từ nguồn tin báo của người dân, tổ tuần tra biên giới của Đồn Biên phòng Pa Lin, huyện Đakrông (Quảng Trị) đã theo dõi và phát hiện 2 đối tượng đi xe gắn máy có chở theo 3 bao tải với nhiều dấu hiệu rất khả nghi. Khi tổ tuần tra chặn bắt, 2 đối tượng này đã lợi dụng đêm tối vứt lại phương tiện và tang vật để tẩu thoát. Qua kiểm tra, lực lượng tuần tra phát hiện bên trong 3 bao tải có hơn 80kg thuốc nổ. Một trong hai đối tượng bỏ chạy là Hồ Văn Khơi, trú tại bản A Leng, huyện Đakrông sau đó đã đến Đồn Biên phòng Pa Lin tự thú và khai nhận đã vận chuyển số lượng thuốc nổ trên từ Lào về Việt Nam tiêu thụ.

Hà Tĩnh từ nhiều năm qua vẫn được xem là địa bàn có nhiều điểm bị khai thác vàng và đá núi trái phép. Đây là địa phương có số lượng người hành nghề đánh bắt hải sản trên biển khá đông, vì vậy đây cũng là mảnh đất mà dân buôn lậu thuốc nổ thường xuyên hoạt động. Vụ lực lượng An ninh điều tra - Công an tỉnh Hà Tĩnh phối hợp với Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Đội Đặc nhiệm cảnh sát biển và Công an phường Đại Nài tổ chức vây bắt 2 đối tượng vận chuyển, mua bán hơn 300kg thuốc nổ trên núi Nài vào chiều ngày 1-8-2015 được xem là một vụ án lớn.

Từ nguồn tin báo của nhân dân, lực lượng chức năng đã tổ chức đón lõng, rồi bắt quả tang Nguyễn Trọng Công (43 tuổi), trú xã Cẩm Vịnh, huyện Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh) và Đặng Thanh Minh (40 tuổi), trú phường Trần Phú (TP. Hà Tĩnh), khi hai đối tượng này dùng xe ôtô mang BKS 30F.0739 vận chuyển số thuốc nổ trên đi tiêu thụ. Qua đấu tranh, cả hai khai rằng, do việc mua bán thuốc nổ mang lại lợi nhuận lớn, nên chúng rủ nhau đánh xe vào địa bàn tỉnh Quảng Bình tìm mối mua thuốc nổ mang về Hà Tĩnh để bán…

Sau khi bị Công an tỉnh Hà Tĩnh ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, Công tiếp tục khai nhận là đã mua bán thuốc nổ trong thời gian dài và không chỉ mua bán trên địa bàn Quảng Bình, Hà Tĩnh mà Công còn mua bán thuốc nổ với nhiều đầu mối khác ở Quảng Nam và Quảng Ngãi…

Các đối tượng không chỉ thu mua thuốc nổ từ những người rà tìm phế liệu sau chiến tranh mà chúng còn tìm cách móc nối với những cán bộ biến chất đang công tác ở các công ty, đơn vị được cấp giấy phép sử dụng chất nổ để tuồn ra ngoài.

Minh chứng cho điều này là việc thời gian gần đây, lực lượng chức năng tỉnh Quảng Nam đã xác lập chuyên án và bắt giữ nhiều đối tượng mua bán chất nổ trái phép như vụ: Bắt quả tang đối tượng Trương Bá Trí (40 tuổi), trú tại xã Trà Đông, huyện Bắc Trà My có hành vi tàng trữ, mua bán trái phép vật liệu nổ; thu giữ 800 kíp nổ, 400m dây cháy chậm và một số vật chứng liên quan. Vụ bắt quả tang đối tượng Ninh Trọng Linh (30 tuổi), trú tại thị trấn Trà My, huyện Bắc Trà My về hành vi tàng trữ, mua bán trái phép vật liệu nổ. Tang vật thu giữ gồm 326kg thuốc nổ, 1.223 kíp nổ và 49 triệu đồng tiền mua bán trái phép vật liệu nổ. Và vụ bắt khẩn cấp đối tượng Võ Văn Vân (21 tuổi) và Huỳnh Văn Tý (26 tuổi), cùng trú tại xã Trà Kót, huyện Bắc Trà My. Các đối tượng đã tự nguyện giao nộp 52kg thuốc nổ, 150 kíp nổ và 150m dây cháy chậm…

Trao đổi với PV Chuyên đề An ninh thế giới về thực trạng mua bán, vận chuyển chất nổ trái phép hiện nay, Đại tá Trần Đức Việt - Phó giám đốc Công an tỉnh Quảng Trị cho biết: Do nhu cầu sử dụng thuốc nổ của dân khai thác khoáng sản (vàng) và đánh bắt hải sản trên biển là có thật, vì vậy không riêng gì trên địa bàn tỉnh Quảng Trị mà ở nhiều địa bàn khác trong khu vực miền Trung tình trạng mua bán, vận chuyển thuốc nổ và vật liệu nổ trái phép vẫn là một thực trạng đáng báo động. Chúng tôi vẫn luôn xem việc tấn công mạnh vào loại đối tượng này là nhiệm vụ trọng tâm trong công tác bảo đảm an ninh trật tự xã hội trên địa bàn của mình quản lý.

Tuy nhiên, cũng phải nói thêm rằng, loại đối tượng tội phạm này hoạt động rất tinh vi, thường vận chuyển trên những phương tiện giao thông cá nhân và ở những địa bàn phức tạp, đặc biệt là vùng rừng núi, biên giới. Thuốc nổ được các đối tượng ngụy trang rất cẩn thận và thậm chí họ còn lợi dụng sự nhận thức, hiểu biết pháp luật một cách chưa đầy đủ của bà con đồng bào dân tộc thiểu số, để thuê những người này gùi cõng bằng đường rừng rồi mang vào tiêu thụ ở các bãi vàng nằm sâu trong núi…Tất cả các đối tượng mua bán, vận chuyển chất nổ sau khi sa lưới pháp luật đều bị khởi tố, bắt giam và bị đề nghị xử lý với mức hình phạt đủ tính răn đe.

Có thể nói rằng, việc tồn tại hoạt động của các đối tượng mua bán, vận chuyển thuốc nổ và các loại vật liệu nổ trái phép như hiện nay là một mối hiểm họa lớn cho tình hình an ninh trật tự và an toàn của xã hội. Nhiều bản án thích đáng đã được Tòa án nhân dân các cấp tuyên xử dành cho những đối tượng của các đường dây mua bán thuốc nổ trái phép, nhưng xem ra lợi nhuận từ việc kinh doanh mặt hàng chết người này vẫn chưa làm cho những kẻ liều lĩnh chùn bước.

Hy vọng rằng với sự quyết tâm tấn công tội phạm mua bán chất nổ trái phép đến cùng của các lực lượng hữu trách, thêm vào đó là sự tuyên truyền rộng rãi trong cộng đồng dân cư về tác hại của chất nổ. Sự kiểm tra chặt chẽ từ các đơn vị, công ty được phép sử dụng chất nổ trong hoạt động khai thác của mình cùng với tinh thần cảnh giác cao độ của mọi công dân trong toàn xã hội…sẽ ngày một góp phần làm giảm thiểu thực trạng mua bán, vận chuyển thuốc nổ trái phép đã nêu trên…