Mỹ tấn công tên lửa vào Syria: Chiến sự leo thang và sự thật ẩn chứa

• Đồng minh Syria cảnh báo Mỹ đã vượt "vạch đỏ"
• Syria bắn rơi máy bay do thám của Mỹ ở tỉnh Hasaka1
• Sức mạnh khủng khiếp của tên lửa Tomahawk Mỹ dội xuống Syria

"Nói chuyện" bằng Tomahawk

Hãng tin NBC và Reuters đưa tin khoảng 60 tên lửa hành trình Tomahawk đã được quân đội Mỹ phóng nhằm vào một sân bay quân sự nằm gần TP Homs, tây Syria vào tối 6-4. Phát biểu tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở bang Floria, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã xác nhận thông tin này.

Ông Trump cáo buộc chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã dùng khí độc thần kinh trong cuộc không kích ở tỉnh Idlib đầu tuần này. Gọi đây là một "cuộc tấn công quân sự có chủ đích", ông Trump nói rằng sân bay quân sự Homs chính là nơi bắt nguồn của vụ tấn công hóa học trên. Trump mô tả cuộc tấn công bằng tên lửa Tomahawk là động thái để bảo vệ "lợi ích an ninh quốc gia cốt yếu" của Mỹ.

Tên lửa được phóng lên từ tàu USS Ross. Ảnh: AP.

Đây là vụ tấn công trực tiếp của Mỹ nhằm vào các lực lượng của Tổng thống Syria Bashar al- Assad kể từ khi cuộc nội chiến bùng phát 6 năm trước. Sự kiện này đánh dấu một bước leo thang quân sự lớn của Mỹ và có nguy cơ gây đối đầu trực tiếp với Nga và Iran.

Một nguồn tin quân đội Syria ngày 7/4 cho biết vụ tấn công bằng tên lửa của Mỹ nhằm vào một căn cứ không quân của Syria đã gây ra "nhiều thiệt hại", cho dù trước đó Syria khẳng định lại quân đội Syria không bao giờ dùng chất độc hóa học nhằm vào người dân và trẻ em.

Trao đổi với báo giới, người phát ngôn Lầu Năm Góc Jeff Davis khẳng định ,trước khi phát động tấn công, quân đội Mỹ đã có một số cuộc trao đổi với lực lượng quân đội Nga thông qua một đường dây liên lạc được thiết lập trước đó. Lầu Năm Góc cũng nhấn mạnh, Mỹ không nhằm mục tiêu vào những khu vực của căn cứ không quân được cho là đang có lực lượng Nga hiện diện ở đó.

Syria tuyên bố đây là hành động xâm lược

Vụ tấn công lập tức làm rúng động dư luận quan tâm đến tình hình Syria. Đây là lần đầu tiên Nhà Trắng có hành động quân sự nhắm vào lực lượng trung thành với Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Năm 2013, Tổng thống Barack Obama từng đe dọa về "lằn ranh đỏ" nếu Syria thực hiện tấn công hoá học lực lượng nổi dậy.

Kênh truyền hình quốc gia Syria dẫn lời nguồn tin trên nói: "Một trong những căn cứ không quân của chúng tôi ở khu vực miền Trung đã trở thành mục tiêu của vụ tấn công bằng tên lửa của Mỹ vào rạng sáng nay, dẫn đến nhiều thiệt hại".

Quân đội Mỹ cũng thông báo các dấu hiệu ban đầu cho thấy vụ tấn công nêu trên đã gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc phá hủy máy bay của Syria cũng như cơ sở hạ tầng và trang thiết bị hỗ trợ tại sân bay Shayrat của Syria. Trong cuộc trả lời qua điện thoại trên kênh truyền hình quốc gia Syria, Thị trưởng thành phố Homs của Syria tuyên bố: "Ban lãnh đạo Syria và chính sách của nước này sẽ không thay đổi".

Sự thật nào ở phía sau?

Tốc độ phản ứng của chính quyền Trump - cộng với thực tế là quan chức Mỹ mới tuyên bố cân nhắc phương án quân sự trước đó vài giờ - có vẻ là để tối đa hoá yếu tố bất ngờ. Điều này được coi là trái ngược hẳn với cách tiếp cận thận trọng của chính quyền Obama. Cuộc không kích diễn ra ngay giữa lúc Trump tiếp ông Tập Cận Bình ở Florida với trọng tâm là một vấn đề an ninh khác: chương trình hạt nhân của Triều Tiên. Hành động của ông Trump được cho là bắn tín hiệu cho Bắc Kinh rằng Washington không e ngại hành động quân sự đơn phương kể cả khi có các cường quốc lớn đứng đằng sau.

Nga cảnh báo Mỹ rằng có thể sẽ có những hậu quả tiêu cực nếu Washington áp dụng hành động quân sự nhằm vào Syria do vụ tấn công bị nghi là bằng vũ khí hóa học tại quốc gia Trung Đông này. Phát biểu với phóng viên sau một cuộc họp kín của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) về Syria, khi được hỏi về khả năng Mỹ tấn công Syria, phó Đại sứ Nga tại LHQ Vladimir Safronkov cảnh báo "những người khởi xướng hành động thảm kịch (tấn công Syria) như vậy sẽ phải gánh mọi trách nhiệm".

Vậy đâu là sự thật đằng sau hành động Mỹ tấn công quân sự Syria? Có vẻ như vũ khí hóa học luôn là lý do cấp thiết nhất để tiến hành một hành động quân sự chống lại một quốc gia nào đó, và Syria cũng không phải một trường hợp ngoại lệ. Tại Iraq năm 2003, Mỹ đã xâm lược quốc gia này với cái cớ là Iraq có sở hữu vũ khí hủy diệt hàng loạt, và thông tin này sau đó được chứng minh là vô căn cứ. Như vậy, một nguồn tin tình báo sai lệch đã đem tai họa đến với Iraq, đất nước đã chìm trong bất ổn kể từ năm 2003, với sự nổi lên của chủ nghĩa cực đoan, bè phái và một nền kinh tế kiệt quệ.

Theo Tân Hoa Xã, giới quan sát lấy làm ngạc nhiên bởi một vụ tấn công nghiêm trọng như vậy lại có thể lập tức kéo theo một cuộc chiến tranh mà không có sự điều tra kỹ lưỡng. Giới phân tích cho rằng thật không hợp lý khi cáo buộc chính phủ tiến hành vụ tấn công hóa học vào thời điểm mà quân đội Syria ở trong tình trạng rất tốt, và không có lý do gì phải dùng đến phương sách cuối cùng là tiến hành một vụ tấn công như vậy để đạt được các mục đích của mình. Osama Danura, một chuyên gia phân tích chính trị người Syria, nói với Tân Hoa Xã rằng chiến dịch chống Chính phủ Syria dường như đã được các thế lực Mỹ và phương Tây chuẩn bị từ trước.

Mục tiêu thứ hai, đó là gây áp lực lên Nga, và nó sẽ thất bại bởi Moskva cho biết vẫn sẽ tiếp tục hỗ trợ quân đội Syria trong cuộc chiến chống "các nhóm khủng bố". Mục tiêu thứ ba là gây áp lực lên Damascus. Tuy nhiên, mục tiêu này cũng không thành công bởi chính phủ Syria cho biết sẽ không thay đổi cách tiếp cận trong cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố và trong cách xử lý vấn đề chính trị.

Hiện các nguồn tin báo chí từ phía Mỹ cho rằng chính quyền nước này đang tính đến việc tiến hành hoạt động quân sự, mà bản chất của nó là gì thì vẫn chưa ai biết.

Giới phân tích cho rằng tình hình hiện nay gợi nhớ đến những gì đã diễn ra vào năm 2013, khi Tổng thống Mỹ lúc đó là Barack Obama đã đe dọa áp dụng biện pháp quân sự chống Damascus vì đã sử dụng nguyên liệu hóa học trong cuộc chiến ở Syria. Chiến dịch quân sự đó đã không xảy ra do Nga và Mỹ đã đạt được một thỏa thuận vào phút chót, theo đó tiêu hủy hết kho vũ khí của Chính phủ Syria dưới sự giám sát của Tổ chức cấm vũ khí hóa học.

Theo thỏa thuận này, vũ khí hóa học của Syria đã bị tiêu hủy hết, và các quan chức Chính phủ Syria, trong đó có ông al-Moallem và Thứ trưởng Ngoại giao Faisal Mekdad, cũng khẳng định chính phủ đã không còn sở hữu loại vũ khí này nữa. Như vậy, tiêu hủy kho vũ khí của Syria chính là sự trao đổi để Mỹ không tiến hành chiến dịch quân sự vào năm 2013, còn bây giờ, đâu là cái giá, hay mục tiêu, đằng sau sự leo thang này?