Những “nhân viên an ninh mang họ Laika”

Sau vụ tấn công sân bay Domodedovo, dư luận nước Nga quan tâm đặc biệt hơn đến những biện pháp có thể ngăn chặn những tên khủng bố. Nhiều hình thức tăng cường an ninh từ trước đó - như bổ sung máy dò kim loại, tăng cường lực lượng bảo vệ - vẫn được những tên tội phạm chứng minh cho thấy, chúng có thể dễ dàng vượt qua những rào cản trên. Trên thực tế, trong thành phần biên chế Hãng Hàng không Aeroflot của Nga từ 10 năm qua có một lực lượng những "chiếc máy dò thuốc nổ sống" vẫn làm việc cần mẫn liên tục mà gần như không thể bị đánh lừa hay mua chuộc…

Theo các chuyên gia của Aeroflot, những chú chó nghiệp vụ từ lâu đã trở thành lực lượng dò tìm chất nổ chính trên các máy bay của hãng ngay trước mỗi lần xuất phát. Chúng được ví như những "chiến binh của mặt trận vô hình" hoạt động suốt ngày đêm cũng như không có ngày nghỉ để đảm bảo an ninh cho mọi hành khách. Việc thành lập đơn vị đặc biệt này được bắt đầu từ cuối những năm 90 thế kỷ trước, sau khi một loạt các vụ khủng bố đã xảy ra tại Moskva. Khi đó, Aeroflot đã quyết định rà soát lại kỹ càng hệ thống an ninh của mình và giới chức của hãng đưa ra nhận định: Để có thể kịp thời phát hiện được loại tội phạm không biết sợ hãi gì chắc chắn không thể là một phương tiện kỹ thuật vô tri vô giác mà phải là một cơ thể sống.

Quyết định thành lập bộ phận chó nghiệp vụ được chính thức thông qua. Vào thời điểm đó, chó cũng đã được sử dụng khá rộng rãi tại các sân bay nước ngoài - tại Mỹ là giống Labrado, tại Đức là chó becgiê, còn tại Anh, những chú chó Spaniel được dùng để tìm kiếm bom. Chó nghiệp vụ trước đó cũng được sử dụng tại nhiều cơ quan hành pháp của Nga. Tuy nhiên, do đặc thù của mình, Aeroflot cần phải tìm một giống chó hoàn toàn khác.

"Điều quan trọng đối với chúng tôi không chỉ là phải đảm bảo 100% an toàn cho khách hàng mà còn phải tạo sự thoải mái cho họ - các quan chức tại Aeroflot nhấn mạnh - Không được để những người dân lương thiện phải lo sợ. Mọi người phải không cảm nhận được công việc của chúng tôi. Đó là lý do chúng tôi phải tìm kiếm một giống chó hoàn toàn đặc biệt - hiền lành, nhỏ nhắn nhưng lại có khứu giác nhạy bén nhất".

Đơn đặt hàng tìm kiếm loại chó thích hợp được giao cho nhà sinh vật học Klim Sulimov. Kết quả nhận được còn vượt cả mong đợi - đó là giống chó núi Laika với khả năng độc nhất vô nhị tìm kiếm thuốc nổ tại những chỗ đông người. Giống chó này khi đó đang trên đà tuyệt chủng, chỉ còn vài con cho đến cuối những năm 90. Chuyên gia Sulimov không những có công tìm kiếm cho Aeroflot giống chó quý mà còn thành công trong việc gây giống phát triển thêm chúng.

Giống chó núi Laika trên có thể chịu đựng được những điều kiện khí hậu đa dạng, từ rất nóng tới rất lạnh. Hơn nữa, chúng lại còn hội tụ đầy đủ những đặc điểm cần thiết: thuần tính, thân thiện và tầm vóc nhỏ. Nhờ đó mỗi khi tác nghiệp nơi đông người, chúng cũng không cần phải đeo rọ mõm. Tầm vóc nhỏ - cao không quá 45cm và nặng dưới 12kg - giúp cho chúng có thể dễ dàng xâm nhập vào những nơi chật hẹp nhất như gầm ghế máy bay.

Bỏ qua không ít những dị nghị và nghi ngại ban đầu, những “chiến sĩ 4 chân” đã nhanh chóng thể hiện được khả năng tuyệt vời của mình. Số liệu thống kê cho thấy, chúng đã giúp phát hiện được tới 95% số trường hợp hành khách có mang chất nổ hay chất độc. Trong khi những vụ báo động giả do chúng gây ra chỉ là 0,5%, hoàn toàn có thể coi là một sai số về thống kê. Hiện chưa một phương tiện kỹ thuật hiện đại nào có thể đạt được kết quả như vậy.

Vượt trên tất cả các loại máy móc, giống chó trên có thể đánh hơi được tất cả các dạng chất nổ, cũng như phát hiện được những nồng độ chất nổ rất nhỏ trong không khí. Còn phải kể tới một ưu điểm quan trọng nữa của loài chó là chúng luôn có tính khách quan và không định kiến. Nói đơn giản là loài chó không quan tâm tới giới tính, chủng tộc, quốc tịch hay chuyện tín ngưỡng của mỗi con người. Điều này giúp loại bỏ hoàn toàn cái gọi là "yếu tố con người" trong quá trình kiểm tra an ninh.

Những “nhân viên an ninh 4 chân” tại sân bay của Nga.

Những “chiến sĩ an ninh” trên được bố trí trong một khu trại nuôi đặc biệt nằm ngay trong sân bay - một cách để chúng làm quen với tiếng gầm rú của động cơ máy bay cũng như mùi quen thuộc của các đường băng. Hiện Aeroflot đang có trong tay một nhóm 40 chú chó nghiệp vụ, tất cả đều được huấn luyện để có thể hoạt động theo nhóm, cũng như nghe theo lệnh của bất kỳ người chỉ huy nào.

Thông thường, mỗi chú chó nghiệp vụ chỉ nghe theo lời người trực tiếp huấn luyện chúng. Trong trường hợp người này nghỉ phép, con chó sẽ được cho nghỉ vì chúng không chịu nghe theo lệnh người khác. Nhưng với điều kiện làm việc căng thẳng 24/24 giờ như tại sân bay, thực tế trên là điều khó có thể chấp nhận. Chính vì vậy, những chú chó của Aeroflot được huấn luyện để luôn tuân theo lệnh của bất kỳ người chỉ huy nào, qua đó giúp giảm bớt chi phí và nâng cao khả năng linh hoạt của đội khi tác nghiệp.

Sau khi được chọn lựa, tất cả những chú chó sẽ trải qua một khóa huấn luyện từ 12 - 18 tháng. Aeroflot dành riêng cho chúng nguyên một chiếc thân máy bay TU-154 nhằm đảm bảo điều kiện huấn luyện gần sát với điều kiện thực tế. Tham gia hỗ trợ cho hoạt động của nhóm chó còn có một số những trang bị kỹ thuật đặc thù khác. Chẳng hạn như để có thể đẩy nhanh thủ tục kiểm tra an ninh, người ta đã chế tạo ra một thiết bị gọi là "Pchela" (Ong mật). Thiết bị có hình dạng giống một chiếc xilanh hoạt động tương tự như một máy hút bụi - có thể hút không khí vào và lọc ra những phần tử chất nổ nhỏ nhất (nếu như có). Ban đầu, nhân viên an ninh sẽ mang thiết bị vào trong máy bay để lấy mẫu không khí, trước khi đem mẫu về cho chó ngửi. Nếu như "chuyên gia 4 chân" khẳng định có vấn đề, những chú chó sẽ được điều động ngay tới để xác định chính xác vị trí có chất nổ.

Thành quả của Aeroflot trong lĩnh vực trên đã được thừa nhận tại nhiều triển lãm về an ninh quốc tế. Mới đây, kênh truyền hình National Geographic còn làm cả một bộ phim về những chú chó của Aeroflot. Sau sự kiện trên, chính quyền Các tiểu Vương quốc Arập thống nhất (UAE) đã đặc biệt quan tâm đến kinh nghiệm sử dụng chó nghiệp vụ của Hãng hàng không Nga.

Tháng 9 năm ngoái, bộ phận huấn luyện chó nghiệp vụ của Cảnh sát UAE đã mời các chuyên gia của Aeroflot sang để biểu diễn khả năng những chú chó của mình trong các điều kiện khí hậu của quốc gia này. Trong hoàn cảnh trời nóng tới 42^oC, những chú chó của Aeroflot vẫn thể hiện được khả năng đặc biệt của mình để nhanh chóng phát hiện ra chất nổ