Những cung đường bị ném đá: Nỗi đau “vị thành niên” ở Đăk Tô

Đứng từ xa, bố mẹ của các em, những gương mặt héo quắt, nhàu nhĩ vì lam lũ, nước mắt chảy dài nhìn con, không cất nên lời… Những đứa con của họ, chỉ vì manh động thiếu suy nghĩ, với những viên gạch ném vỡ tan cửa kính xe khách, chút nữa cũng đã cướp đi con mắt của một bé gái mới chỉ 5 tuổi đầu.

1. 21 giờ 30 phút ngày 1/7, A Hoài (SN 1999), A Héo (SN 1999), Phạm Văn Bảo  (SN 2001), A Én (SN 1998) và một số thanh thiếu niên khác cùng ngồi chơi bên đường Hồ Chí Minh, thuộc Thôn 3, xã Tân Cảnh, huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum. Các đối tượng nảy sinh ý định ném đá vào xe ôtô chạy qua địa bàn.

CSĐT Công an huyện Đăk Tô tiến hành thực nghiệm hiện trường vụ ném đá xe khách giường nằm đêm 1/7/2015 trên địa bàn xã Tân Cảnh.

Một chiếc xe tải chạy qua là nạn nhân đầu tiên của nhóm thanh thiếu niên. May mắn cho chiếc xe này là cơn mưa gạch không trúng mục tiêu. Không phát hiện bị tấn công, hoặc cũng như thói quen lâu năm của cánh xe tải khi may mắn thoát nạn, chiếc xe bỏ đi.

Chiếc xe giường nằm của nhà xe Minh Quốc không may mắn như vậy. Lọt vào cơn mưa gạch, chiếc xe BKS 82K-5677 do tài xế Trần Đức Việt điều khiển đã bị vỡ kính chiếu hậu bên phải. Kính chắn gió ô số 3 của xe khách cũng vỡ tan, mảnh kính bay ra văng vào mắt của cháu Lê Hà Phương Uyên.

Ngay lập tức, cháu Uyên được đưa về Bệnh viện huyện Đăk Tô sơ cứu, rồi chuyển ngay lên Bệnh viện tỉnh Kon Tum để chữa trị. Không yên tâm, gia đình cháu Uyên đã tiếp tục đưa cháu xuống Bệnh viện Đà Nẵng để tái khám.

2. 22 giờ 30 phút, nhận được tin báo của Công an xã Tân Cảnh, Đội Cảnh sát điều tra (CSĐT) Tội phạm về TTXH - Công an huyện Đăk Tô đã cử ngay 8 cán bộ chiến sĩ tới hiện trường. Phối hợp với lực lượng công an xã đang bám hiện trường, ngay trong đêm, Cơ quan điều tra (CQĐT)đã xác định sơ bộ có 4 đối tượng trực tiếp tham gia thực hiện vụ ném đá xe khách.

Vì đối tượng phạm tội là trẻ vị thành niên, các ĐTV hết sức cẩn trọng, hạn chế tối đa việc ảnh hưởng tới danh dự, sức khỏe, tinh thần của các em, kể cả việc lộ diện hình ảnh.

Qua rà soát, 3 thanh thiếu niên đang trong độ tuổi vị thành niên đã lọt vào tầm ngắm của CQĐT. Đến sáng ngày 2/7, đối tượng thứ 4, cũng đang trong độ tuổi vị thành niên, cũng đã được xác định cụ thể.

Trung tá Trần Quốc Dũng, Đội trưởng Đội CSĐT Tội phạm về TTXH Công an huyện Đăk Tô, cho biết, ngay sau khi nắm danh sách cụ thể, CQĐT đã gửi giấy mời cho gia đình các đối tượng, yêu cầu phụ huynh đưa con em lên trụ sở Công an huyện để làm việc.

"Gia đình các em đều có hoàn cảnh khó khăn, cha mẹ đều phải đi làm thuê làm mướn kiếm sống qua ngày, nên quá trình làm việc với các em rất vất vả. Luật quy định trẻ độ tuổi vị thành niên khi làm việc với CQĐT phải có người giám hộ đi cùng. Nhưng nhiều khi cha mẹ các em không nghiêm túc phối hợp với CQĐT, triệu tập cũng không lên đúng hẹn", Trung tá Dũng cho biết.

Đại tá Lê Hồng Phong, Trưởng công an huyện Đăk Tô cho biết, lực lượng công an địa phương rất thấu hiểu sự bức xúc của dư luận, đòi hỏi lực lượng công an phải nhanh chóng khởi tố vụ án.

"Nhưng đây là vụ việc có liên quan đến các em trong độ tuổi vị thành niên, quy định của pháp luật không cho phép áp dụng các biện pháp ngăn chặn. Chúng tôi cũng không thể gây sức ép tinh thần quá mức lên các em. Chủ trương của chúng tôi là phải mềm mỏng, khuyên nhủ động viên các em hợp tác trong quá trình điều tra, tránh những tổn thương và di chứng tâm lý ảnh hưởng đến tương lai của các em sau này", Đại tá Lê Hồng Phong chia sẻ.

3. Lẳng lặng đứng nhìn con miêu tả lại cảnh ném đá, bà Y Sen, mẹ của A Héo không giấu được sự buồn bã căng thẳng và lo lắng. A Héo là con thứ 8 trong gia đình có đến 9 đứa con. A Héo hiện đang được nghỉ hè, ban ngày đi làm cỏ thuê trên các rẫy, tối ăn cơm xong thì đi chơi.

Con cái phạm tội là cú sốc tinh thần đối với ông A Gâm, bà Y Sen và bà Y Niu. gia cảnh khó khăn, đông con, bận kiếm sống, họ đã không có thời gian chăm sóc bảo ban con.

Bà Y Sen cho biết A Héo tuy hay đi chơi buổi tối, nhưng chưa hề tham gia vào các vụ đánh lộn hay phạm pháp nào. "Đôi khi đi chơi uống rượu với bạn bè, nhưng 9-10 giờ tối về thôi", người phụ nữ dân tộc Xê Đăng, cho biết. Đêm 1/7, sau khi đi làm rẫy về, bà Y Sen mệt mỏi đi ngủ từ 7 giờ tối. Đến nửa đêm, công an xã gọi cửa thông báo, bà tất tả chạy ra trụ sở công an xã, mới biết con gây ra chuyện tày trời.

Nhà bà Y Sen nghèo lắm. Đứa con gái thứ 4 bị bệnh tâm thần, chạy chữa khắp nơi Gia Lai, Kon Tum, đã khiến cho gia đình bà khánh kiệt, trong nhà không còn thứ gì đáng giá. Đứa con trai lớn thì bị câm. Nay thêm đứa con thứ 8 gây họa.

Bà Y Niu, mẹ của A Én thì còn căng thẳng hơn cả bà Y Sen. Tiếng Kinh không thạo, tất cả mọi chuyện trao đổi bà đều phải nhờ bà Y Sen hỗ trợ. Bà Y Niu cũng có tới 9 đứa con, A Én là đứa thứ 7.

Bà Nguyễn Thị Lệ cho biết, cháu Lê Hà Phương Uyên đã trải qua những sợ hãi và sang chấn thương tinh thần khi bị thương ở mắt.

Khi biết con mình ném đá gây thương tích cho một bé gái 5 tuổi, 2 bà mẹ Xê Đăng dắt díu nhau xuống nhà nạn nhân thăm hỏi, khóc hết nước mắt xin lỗi gia đình người bị hại.

Là người đàn ông duy nhất trong nhóm phụ huynh các đối tượng ném đá, nhưng ông A Găm, bố của A Hoài, lại liên tục không kìm được nước mắt.  A Hoài mới bỏ học khỏi trường dân tộc nội trú tháng 7 năm ngoái là nỗi đau âm ỉ trong lòng ông A Găm. Có một thời gian, A Hoài cũng mê game online, giờ về nhà đi làm rẫy với bố mới được mấy tháng thì gây chuyện.

Vợ đã mất từ 4 năm nay. Một mình ông A Găm làm rẫy nuôi 5 đứa con. Con gái đầu của ông A Găm ngoan ngoãn chịu khó học hành, nay đang học đại học ở TP HCM. "Thằng A Hoài từ khi gây ra chuyện sợ hãi lắm, chỉ ở nhà, bố đi đâu cũng đi theo. Nó giờ hối hận lắm, chỉ sợ bị bắt thôi", ông A Găm tâm sự.

4. Ríu rít chơi bên cạnh bà nội và cô ruột, bé Lê Hà Phương Uyên dường như đã vượt qua những cơn sang chấn tinh thần sau vụ tai nạn. Bà Nguyễn Thị Lệ, bà nội cháu Phương Uyên kể lại, đêm 1/7, gia đình cháu đón xe từ thị trấn Đăk Tô để đi Đà Nẵng khám bệnh cho các cháu. Xe vừa chạy được vài cây số thì bị ném đá, cháu Uyên đang nằm trên tay mẹ thì bị mảnh kính vỡ bay vào mắt.

Vụ tai nạn đã gây nên những sang chấn tinh thần tiêu cực cho cháu Uyên. Ngày hôm sau, khi gia đình quyết định đưa cháu về Đà Nẵng để tái khám, cháu cứ khóc không đi vì sợ... "sợ bị ném đá". Rốt cuộc, cả hành trình đi Đà Nẵng, cháu Phương Uyên cứ phải nằm nghiêng ôm mẹ vì sợ.

Viên gạch làm vỡ tấm kính xe khách giường nằm, mảnh vỡ văng ra làm tổn thương mắt bé gái 5 tuổi.

Kết quả khám thương cho biết cháu Uyên may mắn chỉ bị rách kết mạc, không ảnh hưởng đến thị lực, chờ một tháng sau tái khám mới có kết luận cuối cùng. Gia đình cũng đã quen với cảnh, một cháu bé 5 tuổi, suốt ngày soi gương, rồi hỏi: "Nội ơi sao mắt con có máu".

Chị Lê Ngọc Diễm, cô của cháu Phương Uyên, cho biết, mẹ của A Héo và A Én đã lên tận nơi thăm cháu bé và xin lỗi gia đình. Nhìn cảnh 2 người phụ nữ nghèo khóc lên khóc xuống, kể lại gia cảnh khó khăn, chồng thì ham rượu chè, nhà thì đông con, tối ngày phải lo miếng ăn cho gia đình không có thời gian giáo dục, quản lý con… gia đình, bố mẹ cháu Uyên dù rất phẫn nộ nhưng không nỡ nặng lời với người ta.

5. Tại hiện trường, trong quá trình kiểm sát thực nghiệm điều tra, một đại diện của Viện Kiểm sát nhân dân huyện Đăk Tô cho biết, tình trạng thanh thiếu niên phạm pháp là vấn đề khá nhức nhối trên địa bàn huyện.

Ông cho biết, đặc thù các gia đình của bà con dân tộc trên địa bàn là sinh nhiều con, những gia đình có từ 8-9 không phải là chuyện hiếm. Sau mỗi vụ mùa, bố mẹ các em nhiều khi ăn nhậu cả tuần, điều đó ít hay nhiều đã ảnh hưởng đến tính cách và thói quen sinh hoạt của các em.

"Nhiều thanh thiếu niên, dù chưa đủ tuổi trưởng thành, đã có thói quen tụ tập nhau uống rượu. Dưới tác động của rượu, cộng thêm những đặc điểm tâm sinh lý đặc thù của lứa tuổi, các em rất dễ bị kích động và gây ra các hành vi phạm pháp. Tôi khẳng định việc ném đá vào xe ôtô đã xảy ra nhiều lần. Cần phải xử lý nghiêm, để có tác động răn đe lớn trong cộng đồng".

Trung tá Trần Quốc Dũng, Đội trưởng Đội CSĐT Tội phạm về TTXH, khẳng định quá trình điều tra vụ việc cho thấy không hề có động cơ thù oán, cạnh tranh không lành mạnh giữa các nhà xe… như một số luồng dư luận đồn thổi.

"Đây là hành vi manh động, bộc phát của các thanh thiếu niên trên địa bàn. CQĐT Công an huyện Đăk Tô đang chờ kết quả giám định thiệt hại của xe khách, kết quả giám định tỷ lệ thương tích của cháu Uyên. Nếu có đủ căn cứ với mức thiệt hại trên mức 2.000.000đ, chúng tôi sẽ tiến hành khởi tố vụ án theo đúng quy định", ông Dũng cho biết.