Xung quanh vụ bắt giữ nguyên Chủ tịch HĐQT Ocean Bank: Hà Văn Thắm là ai?

Ông chủ đình đám

Thành lập năm 2007, Ocean Group hiện có vốn điều lệ 3.000 tỉ đồng, đang nắm giữ 20% vốn điều lệ của Ocean Bank, từ 75% vốn điều lệ của Công ty CP Khách sạn và Dịch vụ Đại Dương - OceanHostapility (OCH), Công ty CP Chứng khoán Đại Dương - OceanSecurities (OCS). Trong đó, hệ thống khách sạn 4 - 5 sao mang thương hiệu StarCity và Sunrise Hotel & Resort do OCH quản lý đạt chuẩn mực và đẳng cấp quốc tế.

Vì vậy, ngoài chức danh Chủ tịch Ocean Bank, ông Thắm còn là Chủ tịch Ocean Group; Chủ tịch OCH; Chủ tịch OCS...

Sinh ngày 11/12/1972 tại xã An Hà, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang, Hà Văn Thắm bước vào kinh doanh từ rất sớm. Năm 1993, tốt nghiệp Đại học Thương mại, ông Thắm lập Doanh nghiệp tư nhân Bình Minh. Bốn năm sau, là Tổng giám đốc Công ty TNHH VNT.

Sau này, ông Thắm kể lại hành trình làm giàu của mình rằng: Khi ra trường năm 1993, một người bạn luật sư đã khuyên nên kinh doanh. Sẵn có niềm đam mê, với số vốn nho nhỏ vài nghìn đôla vay mượn của bạn bè, Hà Văn Thắm bắt tay vào công việc. Hồi đó Việt Nam mới mở cửa, có nhiều cơ hội làm ăn. Ban đầu, làm đại lý cho một số hãng lớn, với những mặt hàng kinh doanh đầu tiên là dầu ăn và lốp xe ôtô và là một trong những người đầu tiên đưa dầu ăn Neptune vào Việt Nam. Khi đã có tiền, ông Thắm chuyển sang mua bán sáp nhập một số công ty sản xuất của nước ngoài.

Nói về việc đầu tư vào ngân hàng, ông Thắm nói rằng đó là sự tình cờ khi gặp một cổ đông muốn bán cổ phần của Ngân hàng Nông thôn Hải Hưng, và quyết định mua "không hẳn là có chiến lược bài bản gì, đơn giản thấy thích thì mua".

Theo ông Thắm thì ngân hàng không phải là một ngành chỉ cần học ở trường là có thể quản trị được ngay. Thường thì ngân hàng có những nguyên tắc rất chặt chẽ, nhưng cũng cần sự cảm nhận để quyết định.

Trong lý lịch, ông Thắm khoe mình có bằng Thạc sĩ Trường đại học Columbia Commonwealth, USA và bằng Tiến sĩ Quản trị kinh doanh tại Trường đại học Công nghệ Paramount, USA. Tuy nhiên, nhiều người đặt câu hỏi dấn thân vào kinh doanh ngay sau khi tốt nghiệp đại học thì không biết ông dành thời gian học vào lúc nào. Không những thế, những ngày qua, nhiều thông tin nghi ngờ giá trị của những tấm bằng này và cho rằng cả hai trường đại học nói trên đều không phải trường "xịn" ở Mỹ.

Nhưng, có một điều mà ai cũng nhìn thấy là Hà Văn Thắm là một đại gia đình đám khi từng là người giàu thứ 8 trên sàn chứng khoán Việt Nam.

Hà Văn Thắm thừa nhận mình là người may mắn trong kinh doanh. "Có thể nói, tôi là người gặp nhiều may mắn khi trong nhiều năm kinh doanh, chưa có khó khăn nào đến mức khiến tôi cảm thấy thất bại đau đớn, buồn chán hay sụp đổ cả. Tôi bắt đầu kinh doanh vào đúng thời điểm. Đó là may mắn đầu tiên và rất quan trọng. Những may mắn khác có được nhờ kế hoạch kinh doanh của chính mình. Tôi xác định đã kinh doanh đương nhiên phải có kế hoạch tốt, có chiến lược tốt và phải đúng, có sự cố gắng, nỗ lực học hỏi. Tuy nhiên, may mắn luôn là yếu tố quan trọng".

Một trong những thương vụ đình đám nhất của Ocean Group là mua lại Kem Tràng Tiền với giá 500 tỉ đồng. Tháng 4/2014, tại Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2014, ông Thắm khẳng định trước các cổ đông rằng việc mua lại Kem Tràng Tiền với mức giá này không phải là cao và sẽ không bị lỗ; thương vụ này cũng được thực hiện theo đúng quy định, thủ tục và không mang lại lợi ích riêng cho bất cứ cá nhân nào. Ông Thắm cho biết, vào thời điểm năm 2008, 2009, Kem Tràng Tiền được mua lại với giá trị khoảng hơn 32 tỉ đồng tuy nhiên cho tới thời điểm tập đoàn mua lại, giá trị của Kem Tràng Tiền đã có sự thay đổi.

Theo ông Thắm "Kem Tràng Tiền được định giá 500 tỉ đồng dựa vào 2 yếu tố đó là: giá trị về đất với 1.500m² và giá trị về mặt thương hiệu. Tại thời điểm năm 2008, khi các cổ đông mua vào doanh số Kem Tràng Tiền chỉ là 12 tỉ đồng, tuy nhiên hiện đạt gần 100 tỉ, nếu tính lợi nhuận đơn thuần không tính chi phí tài chính thì lãi khoảng 25 - 30 tỉ đồng. Như vậy, có thể thấy việc định giá được dựa trên giá trị thực".

Trong năm 2014, Tập đoàn Đại Dương (OGC) đặt mục tiêu doanh thu 4.280 tỉ đồng; lợi nhuận trước thuế đạt 251 tỉ đồng; tổng tài sản 11.600 tỉ đồng.

Đầu tháng 10 này, Ocean Group lại thu hút sự quan tâm đặc biệt của giới đầu tư khi quyết định bán 70% cổ phần tại Công ty Ocean Retail với hệ thống 13 trung tâm thương mại - siêu thị Ocean Mart cho một doanh nghiệp khác. Sau thương vụ này, chủ mới của Ocean Mart đã quyết định đổi tên toàn bộ hệ thống siêu thị này sang một tên mới.

Hà Văn Thắm phạm tội gì?

Theo thông tin từ Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an, ông Thắm bị khởi tố bắt tạm giam về tội "Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng" quy định tại Điều 179 Bộ luật Hình sự.

Điều 179 Bộ luật Hình sự quy định:

Người nào trong hoạt động tín dụng mà có một trong các hành vi sau đây gây hậu quả nghiêm trọng, thì bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 50 triệu đồng hoặc phạt tù từ 1 năm đến 7 năm: Cho vay không có bảo đảm trái quy định của pháp luật; Cho vay quá giới hạn quy định; Hành vi khác vi phạm quy định của pháp luật về cho vay trong hoạt động  tín dụng.

Phạm tội gây hậu quả rất nghiêm trọng thì bị phạt tù từ 5 năm đến 12 năm.

Phạm tội gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng thì bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm.

Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc liên quan đến hoạt động tín dụng từ 1 năm đến 5 năm.

Trước khi bị khởi tố, bắt tạm giam, ông Hà Văn Thắm đã bị Ngân hàng Nhà nước đình chỉ quyền và nghĩa vụ của Chủ tịch, thành viên HĐQT Ocean Bank. Người thay ông Thắm làm Chủ tịch HĐQT Ocean Bank là bà Nguyễn Minh Thu. Ngân hàng Nhà nước khẳng định đang phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng để xử lý nghiêm minh các vi phạm tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đại Dương theo quy định của pháp luật. Sự việc trên không làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Dương.

Ngay sau khi nhậm chức, bà Nguyễn Minh Thu, Chủ tịch HĐQT Ocean Bank khẳng định rằng trong bất kỳ tình huống nào, mọi quyền lợi của khách hàng, đối tác, cổ đông đều được đảm bảo. Theo bà Thu, sai phạm của một cá nhân không làm ảnh hưởng tới hoạt động của cả ngân hàng. Hiện các hoạt động kinh doanh của Ocean Bank vẫn diễn ra ổn định, bình thường và  cam kết đảm bảo các vấn đề về thanh khoản.

Còn đại diện Ocean Group cũng khẳng định việc ông Thắm bị bắt là các sai phạm của cá nhân, không liên quan tới hoạt động minh bạch, công khai và đúng pháp luật của Ocean Group. HĐQT đã thống nhất phân công Phó chủ tịch  HĐQT tạm thời đảm nhiệm nhiệm vụ của Chủ tịch  HĐQT. Mọi hoạt động của Ocean Group hiện tại vẫn diễn ra bình thường, trong tầm kiểm soát của HĐQT và Ban điều hành công ty