CIA hỗ trợ các phe nổi dậy ở Syria có liên quan đến Al-Qaeda

• "Cuộc chiến trong bóng tối" của CIA tái diễn tại Afghanistan
• CIA phối hợp lực lượng đặc nhiệm tìm diệt các mục tiêu Al-Qaeda và IS

Chương trình mới đầu được tiến hành một cách chậm chạp đến độ các chỉ huy quân nổi loạn than phiền đồng minh Mỹ “keo kiệt” do CIA lo ngại số vũ khí trợ giúp quân nổi dậy sẽ rơi vào tay bọn Hồi giáo cực đoan. Tình thế buộc phe nổi dậy ôn hòa phải dè sẻn từng viên đạn. Kết quả là ít nhất một nhóm nổi dậy đã cắt đứt quan hệ với CIA và gia nhập liên minh Hồi giáo cực đoan, trong khi quân nổi dậy khác ngừng chiến đấu.

Cuốn sách “ISIS: Bên trong đội quân khủng bố”.

Sau trục trặc ban đầu này, CIA nhanh chóng tăng cường chương trình hỗ trợ nhanh và mở rộng. Mới đây, một số quan chức Mỹ giấu tên tiết lộ: thời gian gần đây quân nổi dậy được CIA hậu thuẫn đã giành được một số chiến thắng chưa từng có, đặc biệt ở miền Bắc Syria. Tuy nhiên, những thành quả chiến trường này đã phơi bày mặt tối của cuộc chiến tranh ủy nhiệm do CIA tiến hành.

Theo thông tin hồi tháng 10-2015 của Hãng tin Associated Press, quân nổi dậy chiếm được vùng lãnh thổ mới là do “chiến đấu bên cạnh các nhóm cực đoan”. Cụ thể là, các nhóm quân nổi dậy ở Syria bắt tay với Jaysh al-Fateh – liên minh Hồi giáo bao gồm Jabhat al-Nusra, một nhánh Al-Qaeda ở Syria. Hassan Hassan, đồng tác giả cuốn sách “ISIS: Inside the Army of Terror” (tạm dịch: ISIS: Bên trong đội quân khủng bố), cho rằng quân nổi dậy chiếm được tỉnh Idlib miền Bắc Syria hồi tháng 4 2015 nhờ hợp sức với nhóm al-Nusra và “sử dụng tên lửa chống tăng TOW của Mỹ”.

Cũng ở miền Bắc Syria, quân nổi dậy Mặt trận Phương Nam chiến đấu bên cạnh Al-Nusra đánh chiếm thành phố Deraa hồi tháng 6-2015. Thậm chí, quân nổi dậy ở miền Bắc Syria được CIA hỗ trợ đã công khai thừa nhận có sự hợp tác với nhánh Al Qaeda. Một chỉ huy Fursan ul-Haq, nhóm nổi dậy được CIA cung cấp tên lửa TOW, giải thích họ “hợp tác với al-Nusra và các nhóm khác để chiến đấu” chống chế độ Assad và IS. Tương tự, người phát ngôn của nhóm nổi dậy Suqour al-Ghab cũng xác nhận họ liên kết với Al-Nusra.

Nhóm nổi dậy Mặt trận phương nam ở Syria.

Các nhóm nổi dậy lập luận rằng, họ cần phải tìm kiếm liên minh để chống lại chính quyền Assad. Hơn nữa, Al-Nusra là một trong những lực lượng thống trị ở miền Bắc Syria. Trải nghiệm của Harakat Hazm và Mặt trận Cách mạng Syria – hai nhóm nổi dậy bị Al-Nusra xóa sổ vào cuối năm 2014 – chính là lời cảnh báo cay đắng. Jamaal Maarouf, chỉ huy Mặt trận Cách mạng Syria, cho biết bất cứ nhóm nổi dậy nào muốn hoạt động ở miền Bắc Syria đều phải “có sự chấp thuận của Al-Nusra” và cũng nhờ họ mà nhánh Al-Qaeda có được tên lửa TOW của Mỹ.

Nhưng bất chấp thực tế đó, CIA vẫn quyết định tăng cường hỗ trợ quân nổi dậy mạnh hơn nữa sau khi Nga bắt đầu can thiệp vào chiến sự ở Syria hồi cuối tháng 9-2015. Giới chuyên gia phân tích đánh giá chính sách của Mỹ đối với quân nổi dậy Syria đã thay đổi hẳn qua việc CIA gián tiếp gia tăng sức mạnh cho Al-Qaedea sau hơn một thập niên gian nan chống lại tổ chức khủng bố này. Tuy nhiên, vẫn có vài quan chức cao cấp bảo vệ cho chương trình của CIA. Ví dụ như Robert Ford, cựu đại sứ Mỹ ở Syria,  chờ rằng bằng nỗ lực duy trì cung cấp vũ khí – đặc biệt là tên lửa TOW – cho các nhóm nổi dậy ở Syria, CIA cuối cùng có thể xây dựng được các lực lượng đủ mạnh để thay thế Al-Nusra, IS và quân đội chế độ Assad.

Tuy nhiên, chương trình của CIA bị coi là sẽ phải trả giá đắt khi Al-Qaeda trỗi dậy mạnh mẽ ở Syria. Nếu như quân nổi dậy hợp tác với Al-Qaeda, chính quyền Mỹ sẽ rất khó khăn để ngăn chặn tổ chức này chiếm thêm nhiều vùng đất nữa trong khu vực nóng bỏng. Al-Qaeda tự mô tả họ là nhà nước của người Sunni và người Hồi giáo là lực lượng chống lại sự lớn mạnh của IS cũng như âm mưu xâm lược của Iran.

Giới chuyên gia phân tích nhận định, có lẽ chính quyền Mỹ không hiểu được tình huống trên mặt đất Syria tốt hơn Al-Qaeda. Mối nguy hiểm quá lớn của chương trình CIA là tăng cường sức mạnh cho al-Nusra. Nếu chương trình CIA vẫn được cho phép tiếp tục mà không suy tính cẩn thận về lợi và hại, thì hậu quả sẽ khó lường.