Bi kịch mang tên ADN

• Bàn giao trang thiết bị giám định ADN hiện đại của cơ quan Cảnh sát Hàn Quốc
• Sát thủ bí ẩn lộ diện sau 126 năm nhờ công nghệ ADN
• Chìa khóa ADN trong phá vụ án khủng bố ở Brussels

"Tôi đã nghĩ rằng mình quá cô đơn và bất hạnh"

Người cung cấp thông tin "động trời" này cho Catherine St. Clair là người phụ trách quan hệ với khách hàng của công ty Ancestry AND, một công ty chuyên làm dịch vụ xét nghiệm ADN. Thoạt đầu cô nghĩ rằng đây chỉ là một sai sót kỹ thuật. Món tiền trả cho vụ thử ADN này là quà mà 4 anh chị em trong gia đình tặng cho cô nhân dịp sinh nhật cô. Người anh cả sau đó đã gọi điện cho cô với một thái độ dịu dàng nhất trên đời để giải thích rằng đây không phải là một trục trặc kỹ thuật, thực tế cô không có cùng bộ gien về đằng bố đẻ với bất cứ thành viên nào của gia đình. Người bố "sinh học" của cô chắc chắn phải là một người đàn ông khác.

"Tôi ngắm mình trong gương và giàn giụa nước mắt" - Catherine St. Clair, 56 tuổi, nhớ lại cái giây phút khủng khiếp ấy - "Tất cả con người tôi cho đến lúc đó, là con người đang hiện lên trong chiếc gương trước mặt tôi, một nửa là của cha tôi, một nửa là của mẹ tôi, và giờ đây đột ngột một nửa ấy lại thuộc về một người đàn ông nào đó mà tôi không hề biết tới".

Kết quả xét nghiệm ADN không thể xóa đi những ký ức tuổi thơ hạnh phúc của Catherine nhưng nó đã làm thay đổi hoàn toàn cuộc đời cô cho đến tận bây giờ.

Catherine St. Clair lớn lên trong một gia đình hạnh phúc  ở bang Arkansas và chưa bao giờ có một chút ngờ vực nào dù nhỏ nhất về dòng máu của mình. Bốn anh chị em khác vẫn tiếp tục quý mến cô ngay cả khi đã biết rằng cô chỉ là anh chị em cùng mẹ khác cha với họ. Một trong số những người anh trai đã nhấn mạnh với cô rằng: "Điều vừa xảy ra không quan trọng, anh cũng sẽ không bị xáo trộn gì nhiều nếu câu chuyện này xảy đến với chính anh". 

Bằng việc tìm kiếm không ngừng nghỉ trên trang chủ của Ancestry AND, cuối cùng Catherine St. Clair cũng tìm ra cha ruột của mình. Đó là một người đàn ông xa lạ mà mẹ cô đã có cuộc gặp gỡ ngắn ngủi cách đây nửa thế kỷ. Kết quả xét nghiệm ADN này không thể xóa đi những ký ức tuổi thơ hạnh phúc của cô nhưng nó đã làm thay đổi hoàn toàn cuộc đời cô cho đến tận bây giờ.

Catherine St. Clair đã từng nghĩ rằng mình là người duy nhất trên đời này đã bị rơi vào một tình huống khủng khiếp như vậy. Cô âm thầm chịu đựng nỗi đau đó cho đến một ngày cô gặp được một người hiểu cặn kẽ những gì cô đang phải trải qua, bởi người đó cũng giống như cô, đang sống với một nỗi đau cắt ruột. Đó là nhờ vào Internet. Phát thanh viên nổi tiếng của đài Delilah đã tung ra một lời kêu gọi trên trang facebook muốn tìm hiểu những câu chuyện lý thú xung quanh việc thử AND. Catherine đã hồi đáp rằng cô vừa biết rằng cha cô không phải là người cha "sinh học" của cô. 

Một giờ sau, một người phụ nữ khác sau khi đọc comment của cô đã bình luận phía dưới: "Chúa ơi! tôi đã nghĩ rằng tôi là người duy nhất chịu đựng cảnh ngộ này". Trong vòng ba giờ đồng hồ sau đó, hai người phụ nữ liên tục trao đổi những tin nhắn đầy bồn chồn kích động, họ khóc và chia sẻ với nhau những nỗi sợ hãi của mình. "Sau cuộc trò chuyện, cả hai chúng tôi như đã trút được một gánh nặng trong lòng - Catherine nhớ lại -  quả thực cuộc trò chuyện không thay đổi được điều gì trên thực tế, nhưng chúng tôi cảm thấy nhẹ nhõm hơn nhiều vì đã tìm thấy một người đồng cảnh ngộ để chia sẻ".

Từ đó Catherine St. Clair đi tìm kiếm những người đồng cảnh ngộ, sẵn sàng chia sẻ và hỗ trợ tinh thần cho nhau. Cùng với những người khác, cô đã lập ra một nhóm bí mật có tên gọi "những người bạn DNA NPE", chữ NPE (viết tắt của "non-paternity event") biểu thị tình trạng "không cha ruột". Sau một năm thành lập, nhóm "những người bạn DNA NPE" đã quy tụ được hơn một nghìn thành viên, trên facebook cũng có nhiều nhóm bí mật tương tự như vậy, tất cả đều liên quan đến những người "không cha ruột".

Một sự thay đổi mang tính thế hệ

Dịch vụ xét nghiệm ADN đang bùng nổ. Theo thông tin mà các công ty hoạt động trong lĩnh vực này đã công bố, số lượng khách hàng gửi các mẫu nước bọt đến các phòng thí nghiệm để xét nghiệm ADN vào năm 2017 đã tăng lên gấp đôi so với 5 năm trước đó, đạt xấp xỉ con số 12 triệu. Phần lớn khách hàng muốn tìm hiểu xem tổ tiên của họ bắt nguồn từ đâu. Một số khác làm test ADN để kiểm tra sức khỏe. 

Những người từng là những đứa trẻ được cho đi làm con nuôi hay những người sinh ra từ tinh trùng của những người hiến tặng thì muốn đi tìm lại người cha sinh học của mình. Các công ty hoạt động trong lĩnh vực này như 23andMe hay Ancestry AND thường xuyên tổ chức các cuộc hội thảo mời gọi khách hàng.

Catherine St Clair và các chị em cùng cha khác mẹ, Raetta (bên trái) và Mona (ở giữa).

Nhưng có rất nhiều người cha "sinh học" không muốn người ta tìm ra mình. Đó là những vụ mang thai bí mật, những vụ hiếp dâm hay loạn luân, đó cũng là trường hợp của những bác sĩ chuyên khoa sản, trong những lúc không có người hiến tặng tinh trùng, đã lấy bừa tinh trùng của mình thụ thai cho những khách hàng thiếu kiên nhẫn. Không có những vụ thử ADN như thế này, những bí mật ấy mãi mãi bị chôn vùi. "Nhưng ngày càng khó bảo toàn được những bí mật loại đó trong xã hội hiện nay". Đó là nhận định của CeCe Moore, một chuyên gia uyên bác về di truyền học phả hệ, người thường xuyên tham gia vào chương trình truyền hình Finding Your Roots (Tìm kiếm nguồn gốc của bạn).

Theo đánh giá của Catherine St. Clair, đây là một sự thay đổi mang tính thế hệ. Những thế hệ trước không thể tưởng tượng được rằng những bí mật được chôn vùi từ 50 năm lại có thể dễ dàng bị khai quật và phơi bày ra ánh sáng chỉ với một chi phí nhỏ nhoi là 99 đô la. Cuộc sống riêng tư của các thế hệ sắp tới sẽ phải thích ứng với sự có mặt khắp nơi của những dịch vụ xét nghiệm AND, nhưng từ giờ cho đến lúc đó, những người như Catherine vẫn phải gắng gượng đứng lên, hàn gắn lại những mảng vỡ của cuộc đời mình sau khi quả bom - kết quả thử ADN - phát nổ.  Với họ, sự đồng cảm, hỗ trợ của những người cùng cảnh ngộ vẫn là phương pháp hữu hiệu nhất để giúp họ đứng lên và bước về phía trước.

Tôi chỉ mong muốn có một tấm ảnh

Lisa, 44 tuổi, chưa bao giờ thành công trong việc đè nén được cơn giận dữ trong lòng mình. Cô không bao giờ cảm thấy mình có sự hòa hợp hoàn toàn như một thành viên của gia đình. Tóc cô mảnh, xoăn; da cô nâu sậm. "Mọi người đều nghĩ tôi có nguồn gốc Mỹ Latinh, trên phố người ta thường nói với tôi bằng tiếng Tây Ban Nha". 

Năm 2015, một cuộc xét nghiệm ADN đã khẳng định những nghi ngờ bấy lâu của cô, người cha sinh học của cô quả thật có nguồn gốc Trung Mỹ. Những mảnh rời của trò chơi xếp hình đã được ráp nối lại. Nhưng mẹ cô đã phủ nhận toàn bộ. "Bà không trả lời những câu hỏi của tôi, bà lảng sang chuyện khác". Đối mặt với những gặng hỏi kiên trì của cô, cuối cùng bà đã phải thú nhận trong giàn giụa nước mắt. Bà nói rằng bí mật này một khi bị phơi bày ra ánh sáng, sẽ hủy hoại gia đình và cha cô, người đã nuôi cô khôn lớn sẽ giết bà nếu biết điều này. Và bà đã không bộc lộ bất cứ chi tiết gì về người cha sinh học của Lisa.

Về phần mình, Lisa cũng không muốn mạo hiểm thử thách mối quan hệ của cô với cha mình. "Tôi không bao giờ muốn làm trái tim ông ấy bị tan nát". Nhưng việc giấu giếm sự thật bằng mọi giá của mẹ cô cũng làm cô bức bối và giận dữ. Rồi cô có dịp đọc câu chuyện của những người cùng cảnh ngộ khi đối mặt với cha mẹ mình trong thực tế, cô phần nào hiểu và tha thứ cho thái độ của mẹ mình. Cô đã nhiều lần tổ chức những cuộc gặp gỡ với các thành viên nhóm  "Những người bạn DNA NPE" ở gần vùng cô sinh sống- Pennsyvanie.

Lisa bắt đầu hành trình tìm kiếm người cha sinh học của mình: "Tôi chỉ muốn biết đó là ai? Tôi chỉ mong có được một bức ảnh". Kết quả thử ADN của cô cho thấy cô có một người anh họ về đằng bố đang sống ở California. Khi xây dựng "cây phả hệ", một công cụ của di truyền học phả hệ để xác lập những tổ tiên chung, cô cũng nghĩ rằng mình đã tìm thấy một người ông đằng bố ruột, nhưng bản thân người cha sinh học của mình thì cô chưa xác định được.

Kathy, 55 tuổi, cũng rất mong muốn được biết nhiều hơn nữa về người cha sinh học của mình. Khi kết quả xét nghiệm ADN của cô khẳng định rằng người đàn ông đã nuôi cô lớn khôn không phải là cha ruột của cô, thì ông đã mất trước đó khá lâu. Kể từ đó cô bắt đầu đi sưu tầm những thông tin trên Newspaper.com (một trang mạng lưu trữ các bài báo của nước Mỹ từ thế kỷ XVII cho đến nay) liên quan đến nhóm nhạc mà trong những năm 1940 cha cô là một thành viên. 

Cô cũng đã đến thăm thành phố nơi ông sinh ra và lớn lên. Khi cô nghe tin về một diễn viên đã đóng vai cha cô trong một bộ phim công chiếu những năm 1990, cô đã xem rất nhiều lần bộ phim này mong tìm thấy một dấu vết nào đó của người cha sinh học của mình. "Đó là tất cả những gì tôi có thể làm được". Cô cay đắng thừa nhận.

Mẹ cô rất khổ sở với kết quả thử ADN này của cô. Kathy đoán rằng bà đã có một mối tình vụng trộm với người cha sinh học của cô trong thời gian bà làm thư ký trong xí nghiệp của ông ta. Vụ xét nghiệm ADN này cũng gây ra sự căng thẳng giữa cô và các chị em gái, những người rất gắn bó với mẹ cô. "Các chị em gái của tôi nổi đóa lên, họ không muốn tôi nói về chuyện này nữa" - Kathy tâm sự - "Họ chất vấn tôi: Tại sao chị cần biết tới chuyện này? Tại sao chị cứ phải cố mở bằng được cái hộp chứa đựng những thứ bí mật chẳng hay ho và lại quá khứ xa xưa này?".

Catherine St. Clair có một phương cách để xử lý chuyện này. "Tôi xin lỗi, chúng tôi không phải là nguyên nhân mà là hậu quả của vấn đề". Cô cũng hiểu rõ những chấn động của các vụ xét nghiệm ADN như kiểu này có thể gây ra đối với những người cha sinh học. 

"Cần phải đặt mình vào địa vị của người đàn ông đó khi đột nhiên biết rằng mình có một đứa con, khi mà trước đó ông ta không hề biết đến sự tồn tại của đứa con đó cho tới tận lúc nó xuất hiện trước mắt ông với tư cách một người đã trưởng thành. Có thể ông ta đã có một cuộc phiêu lưu tình ái trước khi lập gia đình và giờ đây mọi thứ đã thay đổi, ông ta có một gia đình với một cuộc sống yên ấm, hạnh phúc… Những vụ việc này có thể làm tan nát một gia đình. Một nguyên tắc quan trọng: khi tìm cách liên lạc với các ông bố, những người con sinh học phải khẳng định ngay từ đầu đó là sự thôi thúc về tình cảm chứ không có vấn đề đòi hỏi gì về tiền bạc ở đây".

Hướng tới những mục đích tốt đẹp

Khi Catherine St. Clair biết đến kết quả xét nghiệm ADN của mình, bố mẹ cô, những người nuôi dưỡng cô và cả người cha sinh học của cô đều đã mất. Cô không phải và cũng không thể bắt họ phải đối mặt với sự thật nghiệt ngã này. Nhưng bù lại cô đã tìm Raetta, một người chị gái cùng cha khác mẹ với mình nhờ vào những cuộc tìm kiếm trên trang chủ của Ancestry ADN, và khi liên lạc với Raetta, cô lại biết đến sự tồn tại của Mona - một người chị gái cùng cha khác mẹ nữa của cô, cũng sống ở Arkansas giống như cô.

Đầu tháng 7 năm ngoái, Catherine đã cùng với Mona đi đến Los Angeles để mừng sinh nhật lần thứ 80 của Raetta. Catherine đã hiểu ra rằng, vụ thử ADN đã làm cô mất đi một nửa căn cước của mình, nhưng bù lại cô đã có thêm một gia đình khác họ tràn đầy lòng yêu thương đối với cô. 

Giờ đây cô đã dành rất nhiều sức lực để giúp đỡ những thành viên của nhóm "Những người bạn ADN NPE" thoát ra khỏi khủng hoảng và tìm lại được những niềm vui sống như cô. Năm 2016 khi cô biết rằng người cha đã nuôi cô khôn lớn không phải là cha đẻ của mình, cô đã khóc rất nhiều trên chiếc giường của mình và trách móc số phận tại sao lại nghiệt ngã với cô đến thế và rồi cô đã lắng nghe thấy những tiếng nói từ xa vọng lại giống như tiếng nói của người cha đã mất của cô: "Con bé bỏng, điều này phải xảy đến với con bởi vì có nhiều tâm hồn cũng đang đau đớn trong những tấn bi kịch như thế này và họ cần một người đủ mạnh mẽ tới giúp đỡ họ và chỉ lối cho họ bước đi tiếp, và con chỉ có thể làm được việc này nếu con cũng là một trong số những người đã cùng trải qua nỗi đau đớn đó".