Cuộc chiến vượt giới hạn tốc độ

Thứ Sáu, 15/02/2019, 14:25

Phát biểu tại Lầu Năm Góc, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ tăng cường phát triển hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ để đối phó với các mối đe dọa tấn công ngày càng gia tăng từ vũ khí siêu thanh và tên lửa hành trình thế hệ mới.

Biện pháp tiếp cận của ông Trump được cho là sẽ tập trung vào việc ngăn chặn tên lửa trước khi nó được phóng hoặc trong vài phút đầu tiên khi động cơ đẩy của nó vẫn đang cháy.

Quốc hội Mỹ đã chỉ đạo Lầu Năm Góc thúc đẩy biện pháp tiếp cận này, có thể bao gồm cả việc sử dụng máy bay không người lái được trang bị laser sẽ điều chỉnh vị thế phòng thủ chống lại các cuộc tấn công bằng tên lửa, bao gồm cả tên lửa hành trình và tên lửa siêu thanh. Chúng tôi sẽ hạ gục mọi vụ phóng tên lửa do các thế lực thù địch thực hiện hoặc do sai lầm từ các nước. Tấn công tên lửa sẽ không thành công, bất kể tên lửa đó là loại gì hay đến từ đâu", ông Trump phát biểu.

Mô phỏng một tình huống chiến tranh trong không gian.

Các quan chức cấp cao trong chính quyền Mỹ cũng tỏ ra quan tâm đến việc phát triển và triển khai hiệu quả các phương tiện phát hiện và theo dõi tên lửa thông qua một chùm vệ tinh trên không gian có thể sử dụng các thiết bị cảm biến tối tân để theo dấu toàn bộ đường bay của một tên lửa thù địch và khi đó một vũ khí đánh chặn tên lửa có thể nhắm trực tiếp vào đường bay của nó.

Hệ thống cảm biến trên không gian sẽ cho phép Mỹ giải quyết những mối đe dọa phức tạp chẳng hạn như các tên lửa siêu thanh. Frank Rose - cựu quan chức Lầu Năm Góc và Bộ Ngoại giao và hiện là học giả cao cấp nghiên cứu về an ninh và chiến lược thuộc Viện Brookings, nhận định: "Tôi nghĩ việc này cần rất nhiều thiết bị cảm biến. Điều này có thể giúp cải thiện thực sự khả năng phòng thủ tên lửa của chúng ta".

Báo cáo phòng thủ tên lửa, công bố ngày 17-1, cho biết không gian là "chìa khóa" của phòng thủ tên lửa. Báo cáo được đưa ra trong bối cảnh cho rằng "biên độ ưu việt" của Mỹ hiện đang "giảm mạnh". Chính vì thế, cần phải mở rộng hệ thống phòng thủ ở trong và ngoài nước để ngăn chặn một vụ tấn công tên lửa tiềm tàng, đồng thời có thể xây dựng thêm một lớp vệ tinh trên không gian nhằm phát hiện và theo dõi các mục tiêu thù địch. Hệ thống này bao gồm các kế hoạch nghiên cứu hệ thống cảm biến quỹ đạo có thể để đánh chặn và ngăn chặn tên lửa đang bay đến. Các quan chức Mỹ tin rằng hệ thống cảm biến trong không gian có thể phát hiện sự di chuyển của các phương tiện bay siêu thanh, giúp nâng cao khả năng cảnh báo sớm, đối phó hiệu quả và đảm bảo "sự thống trị của Mỹ trong không gian".

Tuy nhiên, hiện quân đội chỉ đang xem xét liệu một hệ thống như vậy có thể hoạt động, và chưa có quyết định nào được đưa ra. Giải thích nguyên nhân tại sao lại có kế hoạch này, Tổng thống Mỹ nói rằng, nước Mỹ có những thách thức khẩn cấp phải được giải quyết nếu muốn tránh tổn hại lâu dài đến an ninh quốc gia."

Trong khi Mỹ gần đây tập trung nỗ lực vào việc ngăn chặn các mối đe dọa khu vực như Triều Tiên, Nga, Trung Quốc và các mối đe dọa tiềm tàng khác... đều đang phát triển vũ khí mới mà có những thứ được coi là đe dọa ưu thế quân sự của Mỹ. Tổng thống Mỹ lấy ví dụ, Nga đã thử nghiệm tên lửa siêu thanh mà không tên lửa nào đánh chặn; trong khi đó vào năm 2018, người đứng đầu Cơ quan Tình báo Quốc phòng nói Quốc hội Trung Quốc đang cố gắng đối trọng phòng thủ tên lửa bằng cách phát triển các đầu đạn tên lửa đạn đạo ngày càng tinh vi và thiết bị phóng siêu âm được gọi là hypersonic glide vehicle (HGV). Trong một báo cáo Lầu Năm Góc đã chỉ ra mối đe dọa từ phương tiện bay siêu thanh của Trung Quốc và cảnh báo Bắc Kinh đang sắp hoàn thành một số hệ thống vũ khí hiện đại nhất thế giới. Báo cáo của tình báo Mỹ cho biết, Trung Quốc đã dẫn đầu thế giới trong một số lĩnh vực liên quan tới vũ khí siêu thanh.

Ông Trump đưa các ví dụ trên để thấy, các đề xuất vũ khí trong bản báo cáo quốc phòng mới chỉ là lặp lại kế hoạch của Hoa Kỳ được phát triển từ thập kỷ 1980. Được biết đến với tên gọi "Star Wars" (Chiến tranh giữa các vì sao), ở phiên bản cao hơn rất nhiều.

Cụ thể, những vũ khí của đối phương có thể bay ở tầm thấp và nhanh hơn nhiều lần tốc độ âm thanh. Những tên lửa siêu thanh này có khả năng đổi hướng và không đi theo vòng cung đạn đạo, vì vậy khó theo dõi hơn và hiện không thể ngăn chặn được. Lầu Năm Góc cần phải tìm cách tăng cường khả năng theo dõi tên lửa siêu thanh, chủ yếu bằng cách sử dụng các cảm biến hiện có được triển khai ngoài không gian.

"Những công nghệ mới này tạo ra những mối đe dọa mới, khó nhận thấy, khó theo dõi hơn và khó đánh bại hơn. Gửi tới các đối thủ của Mỹ: chúng tôi biết mọi người đang làm gì và chúng tôi đang hành động", quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan nói.

Nhận định về kế hoạch mới của Lầu Năm Góc, Tổng thống Trump đánh giá Phòng thủ Tên lửa, tài liệu phân tích mạng lưới phòng thủ của các máy bay đánh chặn, được Mỹ yêu cầu Bộ Quốc phòng phải thiết kế được hệ thống đánh chặn, phòng thủ đủ sức bắn hạ bất kỳ tên lửa đạn đạo siêu thanh nào. Việc công bố này đã bị trì hoãn hồi năm ngoái vì nhiều lý do phức tạp, mặc dù nó diễn ra khi Tổng thống Trump đang cố gắng thuyết phục CHDCND Triều Tiên từ bỏ vũ khí hạt nhân. Kết quả đánh giá này có thể làm cho các cuộc đàm phán thêm phức tạp. Làm cho quan hệ Mỹ - Trung hay Mỹ - Nga thêm căng thẳng.

Việc mở rộng quy mô và chi phí cho hệ thống phòng thủ tên lửa sẽ phải bao gồm các ưu tiên quốc phòng khác. Chính quyền Trump đã cam kết chi hàng tỷ USD để phát triển thế hệ vũ khí mới. Việc mở rộng hệ thống phòng thủ tên lửa cũng sẽ có những hàm ý quan trọng cho chính sách ngoại giao của Mỹ trong bối cảnh thái độ thù địch lâu nay của Nga và sự lo ngại của Trung Quốc về việc hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ ở châu Á có thể làm tổn hại đến an ninh quốc gia của nước này.

Các đời tổng thống đảng Cộng hòa bắt đầu từ Ronald Reagan, đã từng đề xuất hệ thống vũ khí chống tên lửa trên không gian hay còn được biết đến với cái tên "Chiến tranh giữa các vì sao". Trong những năm gần đây, cả hai đảng lập luận rằng một hệ thống phòng thủ tốt hơn và cần thiết để chống lại các cường quốc quân sự mới nổi.

Hiện quan điểm của ông Trump về vấn đề này vẫn chưa rõ ràng. Chiến lược an ninh quốc gia mà ông công bố hồi tháng 12-2017 vẫn kêu gọi ưu tiên "tăng cường" hệ thống phòng thủ tên lửa, nhưng không có ý định phá vỡ các mối quan hệ chiến lược với Nga và Trung Quốc. Các chuyên gia nhận định, kế hoạch mới khó mà thay đổi cán cân quân sự trong một sớm một chiều.

Hoa Huyền