Hệ thống ngụy trang điện tử của Tổng thống Nga?

Thứ Ba, 16/06/2020, 22:07

Theo Trung tâm Nghiên cứu Quốc phòng Nâng cao của Mỹ (C4ADS), những kỹ thuật đánh lừa hệ thống định vị toàn cầu (GPS) đã được triển khai tại Syria và Crimea, Nga. Trong một số trường hợp, chúng cũng được sử dụng để làm chệch hướng thiết bị bay không người lái thương mại không đi vào vùng không phận bị giới hạn.

Đáng chú ý, C4ADS cũng tiết lộ Nga đã sử dụng công nghệ chiến tranh điện tử để che khuất vị trí của Tổng thống Putin khi ông đến thăm cầu Kerch, hay còn gọi là cầu Crimea, ngày 15/5/2018 và ngày 15/9/2018.

Báo cáo mới nhất của C4ADS cho biết Nga đã sử dụng thiết bị chiến tranh điện tử để tạo ra các tín hiệu hệ thống định vị toàn cầu giả mạo nhằm che giấu vị trí của Tổng thống Vladimir Putin.

C4ADS - là tổ chức phi lợi nhuận chuyên phân tích các vấn đề an ninh và xung đột trên toàn cầu - cũng báo cáo về "một mối tương quan gần giữa hoạt động di chuyển của nhà lãnh đạo Nga và tín hiệu Hệ thống định vị vệ tinh toàn cầu (GNSS) giả", cho thấy khả năng công nghệ này được dùng để che giấu vị trí của ông Putin. GNSS là thuật ngữ để mô tả chung các hệ thống định vị vệ tinh, bao gồm GPS, GLONASS của Nga, Galileo của châu Âu và Bắc Đẩu của Trung Quốc. Công nghệ đánh lừa của Nga đã gây nhiễu GNSS bằng cách phủ sóng radio khắp khu vực, che hết dữ liệu thực tế gửi từ vũ trụ.

Hệ thống định vị sẽ bảo vệ ông Putin khi đi công cán. Ảnh Spunik.

"Nga tiếp tục là quốc gia tiên phong trong lĩnh vực này, không chỉ thể hiện năng lực của Moscow trong việc bảo vệ yếu nhân, VIP (nhân vật quan trọng), và các cơ sở quan trọng về mặt chiến lược, mà còn cho thấy khả năng áp dụng công nghệ quân sự ở mức cao tại các chiến tuyến như Syria và biên giới với các quốc gia châu Âu", báo cáo từ C4ADS viết.

Theo Foreign Policy, Điện Kremlin đã can thiệp vào hệ thống định vị toàn cầu ở quy mô lớn hơn rất nhiều so với những gì được biết trước đó. Các nhà nghiên cứu tại Washington đã phát hiện một điều kì lạ xảy ra mỗi khi Tổng thống Nga Vladimir Putin tới gần cảng biển: hệ thống định vị toàn cầu của những con tàu neo đậu tại đây bắt đầu "nhảy loạn xạ", nhiều con tàu được định vị ở vị trí cách xa hàng chục km so với vị trí ngoài đời thực.

Cụ thể, ít nhất 1.311 tàu thương mại ở trong và gần vùng biển của Nga đã bị rối loạn tín hiệu GPS kể từ tháng 2/2016, tuy nhiên vì đa số tàu thuyền ngày nay đều có phương pháp dự phòng để xác định vị trí nên họ vẫn có thể tiếp tục hành trình.

Nhằm hạ gục lợi thế của Phương Tây đối với các vũ khí chính xác cao, Điện Kremlin và quân đội Nga đã đầu tư một khoản khổng lồ vào những thiết bị chiến tranh điện tử, đặc biệt tăng cường khả năng kìm hãm và khống chế hệ thống liên lạc của đối phương, buộc Mỹ phải cẩn trọng.

"Vũ khí thông minh cần được điều khiển bởi người thông minh. Chúng cần được điều khiển bằng hệ thống định vị. Việc triển khai vũ khí yêu cầu những dữ liệu được cập nhật theo thời gian thực. Chiến tranh điện tử là câu trả lời của Nga đối với những vũ khí chính xác và mối đe dọa không kích từ Mỹ," Michael Kofman, một chuyên gia quân sự Nga, cho biết.

Nga đã tiên phong trong việc sử dụng các loại vũ khí này ở Ukraine và Syria, chặn sóng radio, GPS và tín hiệu radar.

Tại Syria, các chỉ huy Mỹ đã phàn nàn về "môi trường chiến tranh điện tử khốc liệt", và quân đội Mỹ hiện đang có những động thái mới trong việc nâng cấp năng lực của các thiết bị định vị.

Nga đã tận dụng những công nghệ tiên tiến để bảo vệ thông tin an ninh cá nhân của ông Putin, đặc biệt nhằm chống lại các cuộc tấn công từ thiết bị bay không người lái (drone). Cụ thể, thiết bị đi theo cùng ông Putin sẽ giả mạo tín hiệu GPS của các địa điểm dân sự và sẽ chọn tọa độ của những sân bay địa phương bởi các drone (máy bay không người lái) thương mại thông thường được lập trình với cơ chế an toàn để tự động hạ cánh hoặc dừng hoạt động khi tiến vào vùng không phận của sân bay.

Nhờ đó, về mặt lý thuyết, khi các drone bay gần ông Putin, chúng sẽ tự động "rụng" khi bắt được sóng của các thiết bị gây nhiễu GPS. Mối lo ngại về việc ám sát bằng drone không phải là không có cơ sở: năm 2018, Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro đã suýt thiệt mạng trong vụ tấn công bằng drone mang thiết bị nổ.

Việc sử dụng công nghệ gây nhiễu cũng gây ra một số chuyện "dở khóc dở cười". Tháng 9/2016, ông Putin đã đi tới Eo biển Kerch cùng Thủ tướng Dmitry Medvedev để giám sát tiến độ của cây cầu trị giá 4 tỉ USD nối liền Crimea với Nga và gặp mặt các công nhân. Trong khi hai nhà lãnh đạo Nga ở đây, hệ thống định vị tự động của các tàu biển quanh đó - vốn phụ thuộc rất nhiều vào GPS - đều thông báo rằng những con tàu này đang đỗ ở Sân bay Simferopol, cách đó khoảng 200 km. Hai năm sau, ông Putin trở lại Kerch và dẫn đầu đoàn phương tiện đi qua cây cầu mới khánh thành. Một lần nữa, các tàu neo đậu quanh đó đều bắt đầu nhận được những tín hiệu địa điểm lạ, lần này GPS thông báo rằng tàu đang ở Sân bay Anapa ở Nga.

Tới nay, hoạt động gây nhiễu sóng của Nga chưa ghi nhận trường hợp nào gây hại trực tiếp tới dân thường. Tuy vậy, có một lần thiết bị của Nga đã khiến GPS của một xe cứu thương bị vô hiệu tại miền bắc Na Uy, và những cư dân Nga ở đây đã phàn nàn về hoạt động can thiệp này. Trong cuộc tập trận của NATO hồi năm 2018 ở Scandinavia, các phi công cũng báo lại những vấn đề tương tự với GPS của máy bay.

Với sự phát triển của công nghệ, gây nhiễu sóng GPS đã trở nên dễ dàng và rẻ hơn nhiều. Theo C4ADS, chi phí để sử dụng thiết bị chỉ là khoảng 350$, so với 10.000$ nhiều năm trước đây. Tội phạm cũng đã tận dụng công nghệ tiên tiến này. Năm 2015, các sĩ quan Mỹ phát hiện rằng GPS của các drone được sử dụng quanh biên giới Mỹ - Mexico đã bị can thiệp bởi những băng nhóm buôn ma túy gần đó.

Nguyễn Hoàng-D.T