Sát thủ bí ẩn lộ diện sau 126 năm nhờ công nghệ ADN

• "Jack mổ bụng" chỉ là nhân vật tưởng tượng của báo chí

Những tội ác man rợ của một hung thủ ẩn danh

Vào cuối thế kỷ XIX, tại thành phố London (Vương quốc Anh) xảy ra hàng loạt vụ giết người với tính chất hết sức man rợ. Các vụ án diễn ra từ mùa thu năm 1888, nhằm vào các cô gái mại dâm hành nghề tại khu phố nghèo East End, quận Whitechapel, một khu phố chật chội đông đúc, nơi tá túc của những người nghèo.

Ngày 31-8-1888, trên con đường Bucks Row tồi tàn nằm trong khu thợ thuyền, người ta phát hiện ra xác của Mary Ann Nichol, biệt hiệu là Polly. Người phụ nữ 43 tuổi, vì hoàn cảnh nghèo đói phải  đi làm gái, đã bị bóp cổ và bị lấy đi nội tạng. Một tuần sau, ở khu phố lân cận Spitalfield, người ta lại tìm thấy xác Annie Chapman, cũng bị sát hại dã man giống Polly.

Những vụ án mạng do “Jack mổ bụng”  gây ra được minh họa trên báo chí.

Rồi đến cuối tháng 9, lại thêm hai cô gái mại dâm khác là Elizabeth Stride và Kate Eddowes, cũng bị giết chết theo cách giống hệt, thậm chí còn tàn bạo hơn. Những hoạt động của gái mại dâm ở vào thời kỳ đó thường diễn ra ở những con đường tăm tối ít ánh sáng, những ngõ cụt hay những lối đi vào nhà riêng, hung thủ đã rất khôn khéo chọn các địa điểm để có thể hành động mà không gây ra sự chú ý.

Ở khu phố nghèo East End, nơi cư ngụ của các thành phần bất hảo, những kẻ nghiện rượu, thì những vụ phạm tội xảy ra như cơm bữa. Nhưng cái cách giết người tàn bạo như vậy thì chưa bao giờ xuất hiện. Nỗi lo lắng sợ hãi bao trùm lên toàn bộ thủ đô nước Anh. Cách thức gây án mất nhân tính giống hệt nhau đối với các thi thể nạn nhân dẫn đến giả thuyết những vụ án mạng này được thực hiện bởi cùng một kẻ sát nhân.

Giả thuyết này càng được củng cố khi một vài ngày trước khi xảy ra vụ giết hại Elizabeth và Kate, một tòa báo lớn ở London nhận được một lá thư cuả một kẻ tự nhận là hung thủ kể tường tận về 2 vụ ám sát đầu tiên và báo trước về hai vụ ám sát nữa sắp xảy ra. Lá thư được viết bằng mực đỏ như máu và ký tên: “Jack - mổ - bụng” (Jack the ripper).

Những vụ án mạng đã gây ra một cơn hoảng loạn tập thể trong dân chúng. Báo chí bình dân, vốn đã biết đến sức mạnh gây sốc của các thông tin vụ án, đã tìm cách khai thác tối đa các thông tin liên quan tới các vụ án để phục vụ người đọc. Sự ầm ĩ của vụ việc cũng nhanh chóng vượt ra ngoài biên giới nước Anh.

Trên thực tế, cảnh sát đã rất khẩn trương vào cuộc. Ban chuyên án được lập ra, đứng đầu là Edmund Reid, Cảnh sát trưởng hạt Whitechapel, ngay sau đó Văn phòng trung tâm của Scotland Yard (Sở Cảnh sát London) đã cử một lực lượng hùng hậu các nhà điều tra đến hỗ trợ.

Trong hai tháng 9 và 10 năm 1888, hàng trăm cảnh sát mang theo chó săn đã lục lọi, lật tung các ngôi nhà ổ chuột, các phòng trọ đêm rẻ tiền của khu East End, phát hàng ngàn tờ rơi và những lời kêu gọi người dân cung cấp các chứng cứ. Tổng cộng đã có 2.000 người bị thẩm vấn, trong số đó có 300 người  bị cảnh sát mật theo dõi sát sao từng hành động và cử chỉ, 80 nghi phạm bị tạm giam.

Trong số các đối tượng nghi vấn, những đối tượng hành nghề giết mổ gia súc, các bác sĩ và các nhà giải phẫu học được cảnh sát đặc biệt quan tâm. Nhưng tất cả các cố gắng của cảnh sát và của đông đảo những thám tử tư nhân - nghiệp dư hay chuyên nghiệp - đều đi vào ngõ cụt, các nghi phạm sau một thời gian giam giữ đã được thả ra, hoặc vì họ có chứng cứ ngoại phạm, hoặc vì đặc điểm nhân dạng của nghi phạm không phù hợp với lời khai của các nhân chứng. Cần nói thêm rằng những lời khai của nhân chứng mà cảnh sát đã dày công thu thập, tuy rất nhiều, nhưng không rõ ràng và thường xuyên mâu thuẫn với nhau.

Vụ án liên quan đến “Jack mổ bụng” trở thành vụ án mạng kinh hoàng và bí ẩn nhất. Trong gần 130 năm qua, vụ án này là đề tài của hàng trăm cuốn tiểu thuyết, truyện trinh thám, phim ảnh, phóng sự điều tra và vô số các giả thuyết được đưa ra chỉ để trả lời cho một câu hỏi duy nhất “Jack mổ bụng thực sự là ai?”

Sau 126 năm, kẻ thủ ác đã lộ diện nhờ vào ADN

Hơn một thế kỷ đã trôi qua, chân dung thực của “Jack mổ bụng” vẫn chìm sâu trong bóng tối như một lời thách đố. Không chỉ có các tiểu thuyết gia, các nhà làm phim hay các nhà nghiên cứu tội phạm học quan tâm, rất nhiều thám tử chuyên nghiệp và nghiệp dư cũng luôn khao khát phá được vụ án này, lôi được chân dung thực của tên sát nhân bí ẩn nhất mọi thời đại - “Jack mổ bụng” - ra ánh sáng.

Aaron Kosminski, thợ cạo khu Whitechapel - London chính là “Jack mổ bụng” - kẻ giết người bí ẩn.

Russell Edwards là một người như vậy, tự nhận mình là một “thám tử tay ngang”, nhưng ông lại là người đi đến đích trong số hàng ngàn người trong suốt hơn 100 năm qua đã rất nỗ lực tìm cách giải quyết bài toán hóc búa này. Phải thừa nhận rằng, việc giờ đây mới tìm ra được thủ phạm thật sự của những vụ giết người hàng loạt xảy ra cách đây hơn 100 năm có thể là đã muộn, nhưng những kinh nghiệm rút ra từ hành trình truy tìm hung thủ của Russel Wdwards và những người cộng tác với ông thì quả là có giá trị bằng vàng.

Hành trình này bắt đầu vào tháng 5-2007 khi Russel Wdwards, một nhà kinh doanh người Anh, trong một phiên đấu giá, đã quyết định mua lại chiếc khăn choàng mà Kate Eddowes, một trong những nạn nhân của “Jack mổ bụng”, đã từng quàng nó. Vào lúc đó, Russel không hề nghĩ rằng mình vừa bước một chân lên con đường duy nhất còn lưu lại những dấu vết của hung thủ: “Tôi không thể tưởng tượng được rằng chiếc khăn choàng ấy lại có thể giúp tôi tìm được lời giải đáp cho một vụ án mạng bí ẩn nhất của mọi thời đại”.

Thoạt đầu, để kiểm tra tính xác thực của việc chiếc khăn choàng có thuộc về nạn nhân hay không, ông đã gửi một lá thư tới David Melville - Hayes, chủ cũ của chiếc khăn đó. Trong thư phúc đáp, Daville khẳng định chắc chắn rằng chiếc khăn đó thuộc về Kate Eddowes. David đã thừa hưởng chiếc khăn đó từ người ông nội Amos Simpson, là một trong các sĩ quan cảnh sát chịu trách nhiệm điều tra vụ án vào thời kỳ đó, ông đã cầm về đưa cho vợ mình, một người phụ nữ làm nghề thêu ren, bà Simpson đã cất kỹ chiếc khăn trong tủ và không bao giờ đụng đến nó.

Chiếc khăn được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác trong gia đình, các vết máu còn được giữ nguyên, bởi chiếc khăn không bao giờ được đem ra giặt. Sau một thời gian nghiên cứu kỹ chiếc khăn, Russel Edwards nảy ra một mối hồ nghi rằng một chiếc khăn được dệt thêu tinh tế như thế này khó mà có thể thuộc về Kate Eddowes, một cô gái mại dâm cực kỳ nghèo túng, khi mà “chính vào cái buổi sáng ngày cô bị giết, cô đã phải đem đôi giày của mình ra hiệu cầm đồ”, theo như những gì cảnh sát điều tra đã ghi lại theo những lời khai của nhân chứng.

Russel tập trung chú ý vào một chi tiết của các đường thêu trên chiếc khăn: Những bông hoa cúc trắng, biểu tượng cho ngày lễ thánh Michel, thường được tổ chức rất hoành tráng trong thời kỳ nữ hoàng Victoria trị vì. Lễ thánh Michel được những người Công giáo tổ chức vào ngày 29-9 và được những người chính thống giáo cử hành vào ngày 8-11 hàng năm, đó chính là những ngày mà Mary Kelly, Elzabeth Stride và Kate Eddowes bị giết.

Nạn nhân Kate Eddowes.

Một chi tiết khác cũng lôi cuốn sự quan tâm của Russel Edwards: Trong một cuộc trò truyện với Alan Mc Cormack, người phụ trách Bảo tàng tội phạm Vương quốc Anh, Mc Cormack khẳng định rằng, các nhà điều tra trong thời kỳ đó, đặc biệt là Donald Swanson, luôn có chung một cảm nhận nghiêng nhiều về trực giác, đó là cảm giác rằng trong số tất cả các nghi phạm bị thẩm vấn và theo dõi thì Aaron Kosminski là một hình mẫu lý tưởng, gần gũi nhất với những gì mà người ta hình dung về hung thủ “Jack mổ bụng”. Người đàn ông này hành nghề thợ cạo ở khu Whitechapel của London.

Những nhận định trên của Alan Mc Cormack đã thúc đẩy Edwards tìm cách liên hệ với Tiến sĩ Jari Louhelainen, một trong những nhà tội phạm học xuất sắc nhất, chuyên gia trong lĩnh vực di truyền. Bằng những kỹ thuật cực kỳ tinh vi, Tiến sĩ Louhelainen đã khéo léo tìm thấy những dấu vết của tinh trùng lọt sâu trong kẽ những sợi vải. Hiển nhiên rằng vào năm 1888, các nghiên cứu về ADN còn chưa xuất hiện, vì thế các nhà điều tra không hề nghĩ đến việc lưu giữ ADN của các nghi phạm.

Việc so sánh các ADN tìm thấy với các ADN của các nghi phạm là hoàn toàn bất khả thi. Louhelainen đã đưa ra giải pháp là tập trung sự chú ý vào các AND mitochondriale, đó là một loại ADN mang tính di truyền theo người mẹ. Sau một hành trình tìm kiếm rất gian lao, các nhà điều tra đã tìm được một hậu duệ của Aaron Kominski, phép thử ADN đã cho một kết quả hoàn hảo, chúng hoàn toàn trùng khớp, trong khi đó lại không hề có sự trùng khớp về ADN với những hậu duệ của Kate Eddowes.

“Tôi đã bỏ ra 14 năm lao động miệt mài đi tìm kiếm cái căn cước thực của tên sát nhân bí ẩn “Jack mổ bụng”. Và giờ đây chúng tôi đã lột được hoàn toàn chiếc mặt nạ của hắn, “Jack mổ bụng” không thể là ai khác, đó chính là Aaron Kosminski, gã thợ cạo tâm thần ở Whitechapel”.

Aaron Kosminski là ai?

Aaron Kosminski sinh ngày 11-9-1865 ở Klodawa (thuộc Ba Lan). Chạy trốn khỏi cuộc tàn sát người Do Thái, Kosminski cùng với người chị gái và hai em trai đến lánh nạn ở London và hành nghề thợ cạo ở khu phố Whitechapel. Từ tháng 7-1890, hắn bị giam cầm cưỡng bức trong nhiều viện tâm thần khác nhau và chết vào năm 1919 tại viện tâm thần Leavesden.

Kosminski đã nằm trong danh sách nghi vấn của Scotland Yard ngay từ giai đoạn đầu tiên của cuộc điều tra. Sau một loạt vụ giết người gây chấn động của “Jack mổ bụng”, Kosminski bị Scotland Yard triệu tập để thẩm vấn và đối chất cùng với một nhân chứng cũng là người Do Thái kiều dân gốc Ba Lan. Nhân chứng này khẳng định đã thấy nhìn một người đàn ông đi cùng với một trong những nạn nhân trước thời điểm cô bị sát hại một thời gian rất ngắn. Ngay sau khi giáp mặt, nhân chứng này khẳng định không một chút do dự rằng đó chính là Kosminski, nhưng một thời gian sau đó nhân chứng này lại phủ nhận lời khai của chính mình.

Vào năm 1910, Rober Anderson, cựu chánh thanh tra của Văn phòng điều tra tội phạm của Scotland Yard  đã xuất bản một cuốn hồi ký, trong đó ông nêu ra nghi vấn rằng “Jack mổ bụng” là một người Do Thái gốc Ba Lan thuộc tầng lớp dưới. Trên trang bìa lót của một trong những cuốn sách này được lưu giữ tại Bảo tàng tội phạm Anh quốc, Donald Swanson (người đã thay thế Anderson trong chuyên án điều tra này) đã viết tay thêm vào những dòng chữ khẳng định rằng hung thủ mà Anderson nhắc đến tên là Aaron Kosminski, lý do mà nhân chứng ban đầu đã nhận ra hắn là hung thủ nhưng sau đó lại từ chối tố cáo hắn, đó là vì nhân chứng cũng là một người Do Thái gốc Ba Lan, vì thế không muốn để Kosminski, một người đồng bào của mình phải nhận án tử hình.

Trở lại với cuộc thẩm vấn của Scotland Yard với Kosminski, sau khi nhân chứng kia từ chối tố cáo Kosminski, vì thiếu chứng cứ, cảnh sát buộc lòng phải thả hắn ra. Kosminski trở lại sống cùng người em trai Wolf Kosminski ở Sion Square, trung tâm khu Whitechapel. Một thời gian sau, tháng 7-1890, Kosminski bị đưa đi giam giữ cưỡng bức trong các trại tâm thần và trải qua nốt quãng đời còn lại ở đó. Hắn đã chết vào tháng 7-1919 tại một trại tâm thần Anh quốc có tên là Mile End Old Town Infirmary.