Dự án khí cầu phủ sóng internet vòng quanh trái đất của Google

Thứ Tư, 04/11/2015, 13:25
Công ty Google tin tưởng sẽ có đủ số lượng khí cầu phát tín hiệu Internet từ tầng bình lưu để phủ sóng wifi xuống một phần trái đất trong năm 2016. Với Dự án Loon đầy tham vọng, Google tuyên bố sẽ tiến hành thử nghiệm dịch vụ cung cấp Internet liên tục phục vụ những người sống bên dưới đường bay của khí cầu.

Tuyên bố của Google phát đi đồng thời với thông báo từ 3 nhà mạng di động của Indonesia - XN Axiata, Indostat và Telkomsel - sẽ khởi động cuộc thử nghiệm truyền dữ liệu của Dự án Loon trong tương lai.

Trước đó, Sri Lanka cũng đã ký kết một thỏa thuận riêng cho thấy nước này mong muốn tham gia vào dự án khí cầu Internet khổng lồ đáng quan tâm này của Google.

Lần đầu tiên, Google tiết lộ dự án khí cầu siêu áp lực vào tháng 6-2013, khi có khoảng 30 trong số "bầu khí heli" khổng lồ bằng chất dẻo bơm phồng mang trang thiết bị vi tính được thả lên không trung từ New Zealand. Cơ cấu gốc cung cấp tốc độ truyền dữ liệu Internet tương đương 3G, song mẫu mã hiện nay có thể cung cấp cho các thiết bị kết nối qua ăng-ten trên mặt đất với tốc độ khoảng 10 megabit (Mbit)/giây - so với tốc độ 4G ở Anh trung bình là 15Mbit/giây.

Mike Cassidy, Phó Chủ tịch Dự án Loon, phát biểu: "Vào những ngày đầu tiên, những quả khí cầu bay trong khoảng thời gian giới hạn từ 7 đến 10 ngày. Song hiện giờ, chúng tôi có được những khí cầu hoạt động kéo dài đến 187 ngày. Chúng tôi cũng cải thiện quy trình thả khí cầu. Ban đầu, chúng tôi cần đến 14 người và từ 1 đến 2 giờ để thả một khí cầu, song bây giờ chỉ cần một trục tự động vận hành có thể thả 1 khí cầu trong mỗi 15 phút mà chỉ huy động 2 hay 3 người. Chúng tôi cần khoảng 300 khí cầu để hoàn thành vòng phát tín hiệu liên tục bao quanh thế giới.

Khí cầu của Google được bơm đầy khí heli trước khi thả lên không trung.

Theo kế hoạch, sau khi một khí cầu bay theo hướng gió đến vị trí  ấn định, thì quả bóng khí khác sẽ được thả lên thế vào chỗ trống. Chúng tôi hy vọng năm 2016 sẽ xây dựng vòng bay liên tục quanh thế giới đầu tiên cũng như sẽ có một số mức độ bao phủ liên tục phục vụ cho một số khu vực nhất định. Nếu như kế hoạch tiến triển thuận lợi, chúng tôi sẽ bắt đầu ký hợp đồng thương mại với những khách hàng thử nghiệm đầu tiên".

Do mỗi khí cầu chỉ có khả năng cung cấp kết nối Internet cho khu vực trên mặt đất có đường kính 40km, cho nên vòng mạng ban đầu sẽ giới hạn cho một phần tương đối nhỏ của hành tinh khi khí cầu hoạt động ở vùng nam bán cầu. Theo Google, Dự án Loon là giải pháp rẻ tiền hơn so với việc lắp đặt hệ thống mạng cáp sợi quang hay xây dựng các trụ phát sóng di động trên khắp chuỗi đảo của Indonesia, đất nước có nhiều núi non và rừng rậm.

Google cho biết, Dự án Loon giúp kết nối Internet cho Indonesia, đất nước có đến 255 triệu dân trong khi có hơn 100 triệu người vẫn chưa tiếp cận được Internet.

Các giám đốc điều hành (hàng ngồi) của các nhà mạng Indonesia đang tham dự một cuộc họp báo.

Ririek Adriansyah, Chủ tịch nhà mạng di động Telkomsel, viết trên blog: "Từ Sabang đến Merauke của Indonesia, rất nhiều người dân sống trong những khu vực hoàn toàn không có cơ sở hạ tầng Internet, cho nên chúng tôi hy vọng một ngày nào đó giúp họ có khả năng tiếp cận thông tin cũng như cơ hội sử dụng Internet. Chúng tôi nhận thức Dự án Loon là một trong những sáng tạo công nghệ mới nhất giúp giải quyết vấn đề phủ tín hiệu Internet đến những khu vực xa xôi hẻo lánh có mật độ dân số thấp. Dự án cũng bổ sung đáng kể cho hoạt động vận hành mạng của chúng tôi".

Chris Green, chuyên gia cố vấn công nghệ của Công ty Tư vấn quốc tế Davies Murphy Group, đánh giá Dự án Loon có giá trị tiềm tàng rất lớn: "Bất cứ quốc gia nào trên thế giới đang gặp khó khăn trong xây dựng cơ sở hạ tầng kết nối không dây hay cáp truyền trên mặt đất cũng đều chọn giải pháp sử dụng vệ tinh hay cơ cấu truyền phát dữ liệu Internet từ không trung".

Do đó, giải pháp khí cầu là đáng quan tâm về mặt giá thành cũng như công nghệ. Không dừng lại ở đó, Google còn đang nghiên cứu những giải pháp khác. Ví dụ, Google đang theo đuổi một nỗ lực riêng biệt có tên mã là Titan, sử dụng những thiết bị bay không người lái (drone) hoạt động bằng tấm pin mặt trời để cung cấp đường truyền Internet đến những khu vực còn chưa được kết nối của thế giới. Riêng Facebook cũng đang cố gắng phát triển chương trình sử dụng drone tương tự.

Khí cầu được thả lên độ cao khoảng 20km ở tầng bình lưu (1). Phần mềm di chuyển khí cầu lên hay xuống để tìm hướng gió thích hợp để đến vị trí ấn định (2). Mỗi quả khí cầu phát tín hiệu Internet xuống mạng ăng-ten trên mặt đất (3).

Khí cầu siêu áp lực làm bằng nhựa dán kín được bơm loại khí áp lực cao nhẹ hơn không khí bình thường cho nên có thể bay trong thời gian dài với độ cao ổn định bất chấp tình trạng nhiệt độ xuống thấp. Khí cầu siêu áp lực được Không quân Mỹ phát triển vào thập niên 50 thế kỷ XX, sử dụng màng polyester kéo căng Mylar. Nỗ lực của Không quân Mỹ dẫn đến việc ra đời chương trình mang tên GHOST thả những quả khí cầu siêu áp lực từ Christchurch ở New Zealand để thu thập dữ liệu về gió và nhiệt độ tại những vùng hẻo lánh nhất hành tinh.

Cho đến nay đã có 88 quả bóng khí như thế được thả bay lên không trung, trong đó cơ cấu bay lâu nhất là 744 ngày. Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) cũng đang ấp ủ dự án sử dụng khí cầu siêu áp lực trên bầu khí quyền sao Hỏa trong tương lai.

Di An (tổng hợp)
.
.