Công nghệ mã hóa cản trở chiến dịch chống khủng bố

Những khu vực ẩn trên Internet và những cuộc giao tiếp được mã hóa với công nghệ hiện đại nhất chính là tác nhân gây cản trở việc giám sát nghi can khủng bố, đồng thời làm tăng thêm mối đe dọa khủng bố không được phát hiện sớm. Dạng giao tiếp trực tuyến mã hóa là cốt lõi cho hoạt động của bọn khủng bố.

Trong khi đó, người phát ngôn cho TechUK - Hiệp hội Thương mại Công nghệ Anh - nhận định: "Với nguồn lực và sự hợp tác đúng đắn giữa các cơ quan an ninh và công ty công nghệ - cùng với khung pháp lý rõ ràng cho sự hợp tác này - chúng ta có thể bảo đảm an ninh kinh tế và an ninh quốc gia luôn được duy trì".

Công nghệ mã hóa hiện nay đang gây khó khăn cho cuộc chiến chống khủng bố.

Rob Waiwright cho rằng bọn khủng bố đang khai thác "darknet" (khu vực bí ẩn nằm sâu trong web hay nói cách khác là thế giới ngầm của Internet được bọn tội phạm lợi dụng), nơi mà người dùng có thể online nặc danh, tránh né được những cặp mắt dò xét của cảnh sát và cơ quan an ninh. Mối quan ngại lớn nhất của Rob Wainwright hiện nay là các công ty công nghệ như Apple cho phép người dùng mã hóa dữ liệu ngay trên smartphone của mình. Và, sự phát triển các ứng dụng tin nhắn mã hóa cấp cao là mối lo  ngại khác nữa.

Giám đốc Europol Rob Wainwright.

Điều đó có nghĩa là, người dùng dễ dàng gửi thông điệp văn bản hay giọng nói mà cảnh sát rất khó tìm thấy hay không thể truy cập được. Theo Rob Wainwright, những tiết lộ gây rúng động về hoạt động gián điệp email cũng như tin nhắn của Cơ quan Tình báo tín hiệu Anh (GCHQ) và Mỹ (NSA) đã buộc thế giới kinh doanh công nghệ tăng cường phát triển kỹ thuật mã hóa nhằm đáp ứng yêu cầu bảo đảm quyền riêng tư của người dùng. Wainwright cũng cho rằng hiện nay cơ quan an ninh cần phải xây dựng lại niềm tin giữa thế giới công nghệ và chính quyền.

Theo Europol, có bằng chứng cho thấy những phần tử ủng hộ tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) đang sử dụng những trang web mã hóa để thực hiện mưu đồ cực đoan hóa hay mở rộng mạng lưới tuyển mộ chiến binh mới. Ví dụ, một cô gái 17 tuổi muốn trở thành "cô dâu chiến binh Thánh chiến" tuyên bố trên một trang blog rằng nếu cần phải trò chuyện bí mật thì cô ta sẽ chọn ứng dụng tin nhắn mã hóa.

Gia đình cô gái 15 tuổi Yusra Hussein - người đã bí mật bay sang Syria năm 2014 - ở thành phố Bristol nước Anh cũng tin con gái họ bị chiêu mộ theo cách này. Thách thức ghê gớm mà các cơ quan an ninh đang phải đối mặt là việc sử dụng mạng truyền thông xã hội ngày càng tăng của IS - chúng được tin là sở hữu khoảng 50.000 tài khoản Twitter khác nhau và 100.000 thông điệp cực đoan mỗi ngày.

Hiện nay, Europol đang xúc tiến thành lập Đơn vị Xử lý Internet châu Âu (EIRU) với nhiệm vụ xác định và gỡ bỏ những trang web được các tổ chức khủng bố sử dụng. Cũng theo Rob Wainwright, luật pháp hiện nay có nhiều yếu kém cho nên cần xem xét lại để bảo đảm cơ quan an ninh giám sát được hết mọi khu vực sâu kín nhất của Internet nhưng vẫn tôn trọng quyền riêng tư của công dân.

Trụ sở Europol ở The Hague, Hà Lan.

Một mối đe dọa khác gây quan ngại thêm cho Rob Wainwright là sự phát triển ngày càng mạnh và lan rộng của tội phạm mạng với các thành viên thường là chuyên gia lập trình tài năng. Trong khi đó, phần lớn các hoạt động tội phạm mạng đặt cơ sở ở Đông Âu, nằm ngoài tầm kiểm soát của 28 quốc gia thành viên Europol. Một cuộc điều tra mới đây tiết lộ các lực lượng cảnh sát Anh có chưa đến 1/3 số chuyên gia mạng có kỹ năng cao để đối phó với mối đe dọa an ninh dự đoán sẽ tăng gấp 3 vào vài năm tới.

Tình hình hiện nay là tổ chức tội phạm mạng sẵn sàng dùng tiền để thu hút các chuyên gia tin học làm việc cho chúng. Ví dụ, một thủ lĩnh băng nhóm hứa hẹn mua một chiếc ôtô Ferrari sang trọng cho chuyên gia tạo ra mã độc cho chúng! Để đối phó với tội phạm mạng, cơ quan an ninh cần có nguồn tài chính mạnh để tuyển mộ những nhân tài kỹ thuật số. Sự ra đời của Cơ quan Chống tội phạm quốc gia Anh (NCA) cho phép tuyển mộ trực tiếp những nhà lập trình tài năng và giúp nước này đi đầu trong phòng chống tội phạm mạng so với các quốc gia khác trong EU.