Comcast Corporation và tham vọng bá chủ thị trường truyền hình trả tiền ở Mỹ

Nếu giao dịch này được Chính phủ Mỹ chấp thuận, đây sẽ là bàn đạp nâng thương hiệu Comcast lên chiếm thế độc quyền ở thị trường Mỹ với quyền điều hành khoảng 75% lượng khách hàng trong ngành công nghiệp cáp.

Tuy nhiên, tham vọng thống trị thị trường truyền hình cáp và thuê bao Internet của Comcast có thể phải đối diện với sự kiểm định gắt gao của chính phủ vì liên quan đến luật chống độc quyền.

Ước muốn độc quyền

Tập đoàn Comcast hiện có mặt tại 19/20 thị trường truyền hình lớn nhất của Mỹ, với tổng giá trị ước tính 146,5 tỉ USD. Năm 2013, Comcast chi 17 tỉ USD thâu tóm Hãng NBC Universal. Cuối tuần qua, Comcast đưa ra tuyên bố chấn động thế giới khi "đòi" mua lại toàn bộ TWC trong thương vụ giá trị 45 tỉ USD giao dịch hoàn toàn qua cổ phiếu.

Theo các nguồn tin thân cận, Comcast đã trả 158USD mỗi cổ phiếu TWC. Con số này cao hơn 18% giá đóng cửa phiên trước của TWC. Sau tin tức trên, cổ phiếu TWC tăng 16% trong phiên giao dịch tại châu Âu, trong khi Comcast giảm 2,8%.

Nếu thương vụ mua lại Time Warner Cable thành công, Comcast sẽ trở thành "ông chủ" của thị trường truyền hình trả tiền và mạng internet ở Mỹ.

Thương vụ này chấm dứt nhiều tháng ròng rã TWC bị các đối thủ nhòm ngó và giành giật. Họ hiện là hãng truyền hình cáp lớn thứ 2 tại Mỹ với 12 triệu thuê bao tại các thành phố lớn như New York, Los Angeles. Tháng trước, Charter Communications - hãng truyền hình cáp lớn thứ 4 ở Mỹ - cũng đề nghị mua TWC với giá 132,5USD mỗi cổ phiếu. Tuy nhiên, đề xuất này đã bị cả cổ đông và Ban lãnh đạo TWC từ chối do "giá trị thực đến tay cổ đông TWC không lớn".

Mức độ phủ sóng của Comcast ở thị trường Hoa Kỳ đã trở nên "quá tải". Hiện tập đoàn đang dẫn đầu lượng khách hàng sử dụng dịch vụ cáp và mạng, đồng thời đứng ở vị trí thứ 3 với tư cách là nhà cung cấp dịch vụ điện thoại, với doanh thu "khủng" 62,570 tỉ USD (năm 2012). Trong khi đó, TWC cũng không hề kém cạnh khi đang nắm quyền điều hành dịch vụ cáp ở 29 bang, với 31 chi nhánh hoạt động rải đều khắp đất nước. Tập đoàn đã thu về doanh thu 21,4 tỉ USD trong năm 2012, chỉ xếp sau Comcast.

Chính vì thế, nếu thỏa thuận giữa Comcast và TWC đi đến hồi kết tốt đẹp sẽ tạo ra một đế chế truyền thông khổng lồ trong ngành công nghiệp cáp Mỹ. Đi kèm với nó là việc giá các gói dịch vụ sẽ không ngừng tăng, thậm chí bắt buộc người tiêu dùng phải mua đều đặn. Bằng việc thâu tóm TWC, Comcast đã nâng cao vị thế trong ngành công nghiệp dịch vụ điện thoại, Internet băng thông rộng và truyền hình đầy tai tiếng của Mỹ.

"Chỉ Comcast có thể đưa ra mức giá cao ngất này và nếu hai công ty hợp nhất thành công sẽ làm nghiêng cán cân quyền lực trong ngành truyền thông", Reed Hundt, nguyên Chủ tịch Ủy ban Truyền thông liên bang Mỹ cho biết.

Không chỉ độc quyền trong việc lôi kéo khách hàng, với tổng số 33 triệu người sử dụng cáp của cả Comcast và TWC cộng lại, sẽ mang đến cho "ông trùm" Comcast sức mạnh quyền lực thống trị chưa từng thấy khi chiếm gần 30% thị trường truyền hình trả tiền tại Mỹ. Comcast có thể dễ dàng dành ưu thế trong các cuộc đàm phán với các nhà cung cấp mạng về lệ phí cấp phép, hoặc trong việc quyết định chương trình nào được xuất hiện trên các thiết bị di động, máy tính xách tay và máy thu hình của người tiêu dùng.

Giám đốc Điều hành của Comcast, Brian Roberts, tự tin rằng thương vụ sẽ được chấp thuận. Và bản hợp đồng không hề làm giảm tính cạnh tranh trên thị trường vì hai tập đoàn không hoạt động chồng chéo và cạnh tranh lẫn nhau. Ông Brian khẳng định rằng thương vụ sáp nhập sẽ đem rất nhiều lợi ích đến cho các thuê bao hiện tại của TWC bằng công nghệ truyền dữ liệu trên nền tảng đám mây tiên tiến. Bên cạnh đó, thương vụ cũng sẽ gia tăng đáng kể tốc độ đường truyền Internet.

Theo kế hoạch, hai tập đoàn sẽ hoàn tất quá trình sáp nhập trước năm 2015. Nếu thành công, cổ đông của TWC sẽ nắm giữ 23% giá trị tập đoàn mới, trong khi địa bàn kinh doanh của Comcast và TWC sẽ được phân chia lại hợp lý hơn trên khắp nước Mỹ, tránh mọi chồng chéo trong hoạt động. Tập đoàn mới dự kiến sẽ tiết kiệm được 1,5 tỉ USD từ chi phí hoạt động, dự kiến sẽ thu về 50% trong số đó vào năm hoạt động đầu tiên.

Biểu đồ về thuê bao truyền hình tại thị trường Mỹ.

Đối diện chỉ trích và chờ phán quyết

Các cuộc đối thoại giữa Comcast và TWC bắt đầu một năm về trước, nhưng nhịp độ thỏa thuận chỉ tăng lên trong vài tuần gần đây. Mặc dù đây chỉ mới là lời đề nghị riêng từ phía Comcast và cả hai bên đều đang trong quá trình đàm phán, song khi tin tức lan truyền rộng rãi đã gây ra nhiều luồng ý kiến trái chiều đến từ nhiều phía xoay quanh bản hợp đồng "dự kiến" này.

Cụ thể, đối với các công ty đối thủ chuyên cung cấp dịch vụ cáp và truyền thông, giao dịch này là không thể chấp nhận được. Đơn giản vì ai cũng hiểu một khi thương vụ hoàn tất sẽ là dấu chấm hết hoặc có thể là điềm báo cho sự thất bại dần dần trong tương lai cho tất cả các công ty hoạt động nhỏ lẻ khác trải dài khắp nước Mỹ.

Thương vụ cũng là một sự ngạc nhiên lớn cho giới truyền thông vì một trong những đối thủ của Comcast là Hãng Truyền hình cáp Charter Communications cũng đã công khai theo đuổi thâu tóm TWC trong nhiều tháng. Cùng với việc thâu tóm đối thủ lớn thứ 2 này, Comcast sẽ gỡ đi gánh nặng về việc nâng giá dịch vụ cung cấp cáp và tự cho mình khả năng linh động thiết lập tỷ giá thị trường trong tương lai.

Tuy nhiên, mọi việc sẽ không diễn biến dễ dàng đối với Comcast khi đằng sau lưng họ là ánh mắt giám sát chặt chẽ của các nhà chức trách quản lý chống độc quyền ở Mỹ.

Phản ứng quan ngại từ khá nhiều bên liên quan cho rằng thương vụ lịch sử này sẽ không được phê chuẩn bởi Bộ Tư pháp Mỹ. Ông Reed Hundt nhận xét: "Tôi không rõ liệu thương vụ này có đủ lớn để được chấp thuận bởi chính phủ, nhưng rõ ràng nó quá lớn để được phê duyệt bởi Bộ Tư pháp hoặc Ủy ban Truyền thông mà không có sự thanh tra gắt gao".

Giới chức Mỹ có lẽ sẽ phải cân nhắc kỹ ảnh hưởng của thương vụ này lên người tiêu dùng. Xét từ góc độ người tiêu dùng, bản hợp đồng này cũng được cho là "không hợp lệ" khi ngoại trừ việc có khả năng hưởng tốc độ truyền nhanh hơn và sử dụng dễ dàng các ứng dụng mới, khách hàng có thể trở thành "nạn nhân" trong vấn đề độc quyền của Comcast trong tương lai.

"Tôi e sợ theo thời gian họ sẽ thống lĩnh thị trường và không còn quan tâm đến chất lượng dịch vụ sản phẩm. Điều này sẽ bóp nghẹt sự đổi mới giống như những gì đang xảy ra với các hãng điện thoại", ông Reed Hundt bày tỏ lo ngại.

Trong khi đó, các chuyên gia cho rằng, việc các tập đoàn lớn thâu tóm các đối thủ nhỏ hơn sẽ giảm tính cạnh tranh và sẽ tăng phí dịch vụ đi kèm. John Bergmayer, chuyên viên pháp lý giàu kinh nghiệm của Tổ chức Quyền lợi khách hàng Mỹ, cho biết sự bành trướng của Comcast sẽ gia tăng tính độc quyền cũng như tạo cho họ một lợi thế cạnh tranh bất bình đẳng khi thương thuyết với các đối tác khác như: nhà cung cấp nội dung số, công ty Internet, và các mạng lưới truyền thông khác.

Bên cạnh đó, bằng việc áp lực gây giá lên các đối thủ và đối tác kinh doanh, sự bành trướng của Comcast sẽ đẩy việc tăng giá sử dụng dịch vụ đối với khách hàng.

Hiện đại diện của Bộ Tư pháp và Ủy ban Truyền thông từ chối đưa ra bất cứ bình luận nào. Không rõ liệu Comcast có giành được "tấm thẻ xanh" từ các nhà chức trách Mỹ hay không, nhưng với việc dư luận đang không ngừng "nổi sóng" sẽ là rào cản không nhỏ để giao dịch giữa Comcast và TW thành công…