Nguyễn Văn Trỗi là một biểu tượng của tình hữu nghị Việt Nam - Venezuela

Năm nay, Chính phủ Venezuela cũng có nhiều hoạt động kỷ niêm ngày anh Trỗi hy sinh. Nhân dịp này, ngài Jorge Rondón Urcategui - Đại sứ Cộng hòa Bolivaria de Venezuela tại Việt Nam đã có cuộc trao đổi thân tình với phóng viên Chuyên đề ANTG.

- Phóng viên (PV): Thưa ngài Đại sứ, trước hết chúng tôi xin cảm ơn ngài đã dành cho Chuyên đề ANTG cuộc phỏng vấn này. Xin ngài cho biết tình cảm riêng của ngài đối với liệt sĩ Nguyễn Văn Trỗi?

- Ngài Jorge Rondón Urcategui: Trước hết tôi xin nói suy nghĩ riêng của tôi  về nhân dân Việt Nam và về Liệt sĩ Nguyễn Văn Trỗi. Vào những năm đầu thập niên 60 của thế kỷ trước, ở Venezuela nhân dân rất cực khổ dưới chế độ độc tài thân Mỹ Raul Reoni chính vì thế mà phong trào đấu tranh chống lại chính quyền phát triển khắp nơi. Chúng tôi có một đảng Cộng sản hoạt động bí mật và tôi là một thành viên.

Tài liệu để chúng tôi học tập đó là những câu chuyện về Chủ tịch Hồ Chí Minh của Việt Nam; những tấm gương của các anh hùng liệt sĩ Việt Nam trong cuộc đấu tranh cách mạng. Thời đó thông tin liên lạc rất kém cho nên những tài liệu đến được với chúng tôi không nhiều. Nhưng khi tin về người thanh niên thợ điện Nguyễn Văn Trỗi của Việt Nam tổ chức tiêu diệt McNamara thì chúng tôi hết sức khâm phục.

Và khi biết tính mạng anh đang bị nguy hiểm thì những người du kích Venezuela đã có một hành động rất anh hùng đó là tổ chức bắt cóc tên trung tá Michael Smolen để đổi lấy mạng sống cho anh Nguyễn Văn Trỗi. Cuộc bắt cóc thành công, nhưng kết quả thì lại không được như ý muốn bởi lẽ những người du kích chúng tôi hoạt động trong hoàn cảnh vô cùng gian khổ và bị quân chính phủ truy lùng khắp nơi đồng thời không nhận được những thông tin chính xác. Chính vì thế mà họ đã thả tên Smolen...

Trong những năm chúng tôi đấu tranh với chế độ độc tài,  tấm gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp cùng những anh hùng như Nguyễn Văn Trỗi đã khích lệ chúng tôi có thêm dũng khí. Với anh Nguyễn Văn Trỗi, tôi rất gắn bó và tôi thường lấy các đề tài về anh Nguyễn Văn Trỗi cũng như cuộc đấu tranh anh hùng của nhân dân Việt Nam làm tài liệu trong các bài nói chuyện, bài báo của mình.

Có một chuyện thế này, ngày ấy chúng tôi không hiểu anh Trỗi tên chính xác là gì. Bởi vì có tài liệu thì nói là Nguyễn Văn Trôi, có tài liệu lại nói là Nguyễn Văn Trỗi, lại có tài liệu thì lại nói là Nguyễn Văn Trối nhưng với những người sử dụng tiếng Tây Ban Nha thì thường chỉ đọc là Trôi. Sự hy sinh anh dũng của Nguyễn Văn Trỗi đã có tác động rất lớn đến tình cảm cách mạng của người dân Venezuela chính vì vậy đã có rất nhiều bài thơ, bài báo ca ngợi anh.

Trong các cuộc tiếp xúc với nhân dân Venezuela, bản thân tôi nhiều lúc cũng rất ngạc nhiên là tại sao nhiều người dân chúng tôi lại hiểu về chiến công và sự hy sinh anh hùng của anh Trỗi đến như thế.

Ngài Jorge Rondón Urcategui.

Năm 2006, tôi được cử đến Việt Nam với trọng trách là đại sứ, thì hình ảnh anh Nguyễn Văn Trỗi là chiếc "chìa khóa" để cho tôi mở cánh cửa đến với nhân dân Việt Nam.

Người Việt Nam biết đến Venezuela như là một cường quốc hoa hậu, còn người Venezuela biết đến Việt Nam là một đất nước anh hùng không chịu khuất phục trước những thế lực ngoại xâm hùng mạnh. Cũng phải nói thêm rằng, người dân Venezuela không quan tâm lắm đến những vinh quang do các cô hoa hậu đem lại đâu. Con gái Venezuela rất đẹp bởi vì quốc gia chúng tôi được pha trộn bởi ba chủng tộc đó là người da trắng từ châu Âu; người da đỏ bản xứ và người da đen từ châu Phi.

Có lẽ nhờ sự "tổng hợp" này mà các cô gái Venezuela có được một vẻ đẹp riêng biệt. Quốc gia chúng tôi nổi tiếng bởi dầu mỏ và tinh thần cách mạng Simon Boliva, và Tổng thống Hugo Chavez chứ không phải do mấy cô hoa hậu.

Anh Trỗi hy sinh đã 45 năm nhưng chúng tôi quan niệm rằng anh còn sống mãi và là biểu tượng của tình hữu nghị Việt Nam - Venezuela.

- PV: Xin ngài Đại sứ cho biết, năm nay Chính phủ Venezuela sẽ có những hoạt động gì để kỷ niệm ngày anh Trỗi hy sinh?

- Ngài Jorge Rondón Urcategui: Chắc chắn là ở Venezuela, Hội Hữu nghị Venezuela - Việt Nam sẽ tổ chức nhiều hoạt động để kỷ niệm ngày anh Trỗi hy sinh như tổ chức các cuộc gặp mặt giữa những người còn sống trong nhóm du kích đã bắt cóc tên trung tá không quân Mỹ Smolen để đổi lấy anh Nguyễn Văn Trỗi; sẽ có các trường học, công viên, con đường mang tên Nguyễn Văn Trỗi. Còn tại Việt Nam chúng tôi sẽ tổ chức vào TP HCM viếng mộ anh Nguyễn Văn Trỗi; đặt tấm bia kỷ niệm bày tỏ sự kính trọng anh Nguyễn Văn Trỗi của nhân dân Bolivaria de Venezuela tại khu vực cầu Công Lý. Chúng tôi cũng sẽ đến thăm bà Phan Thị Quyên.

Ngoài ra, chúng tôi sẽ có những cuộc tiếp xúc với lãnh đạo UBND TP HCM; với sinh viên một trường đại học; đi thăm một số cơ sở văn hóa và trao tặng 100 đầu sách cho Thư viện Tổng hợp quốc gia TP HCM. 

Trong cuộc tiếp xúc với thanh niên sinh viên, chủ đề cuộc nói chuyện của tôi là "Ảnh hưởng của tấm gương liệt sĩ Nguyễn Văn Trỗi đối với các thế hệ thanh niên sinh viên Venezuela". Và chúng tôi coi tấm gương đó là biểu tượng và khơi dậy tình đoàn kết quốc tế của những người bị áp bức

- PV: Xin cảm ơn ngài Đại sứ!