Tượng đài hữu nghị Việt – Nga bền vững qua bao biến thiên thời đại

Từ đó tới nay, cùng với những thăng trầm, những biến đổi sâu sắc và toàn diện, nhưng truyền thống hữu nghị, sự tin cậy và giúp đỡ lẫn nhau giữa Liên bang Nga và Việt Nam vẫn còn đó, không hề thay đổi. Quan hệ giữa Việt Nam với Liên Xô trước đây và Liên bang Nga luôn nồng ấm, tin cậy, vượt qua mọi thử thách của thời gian cũng như sự biến động của lịch sử.

Lật lại dòng thời gian, trong thời kỳ tồn tại và phát triển của mình, Liên bang Xôviết đã dành cho nhân dân Việt Nam sự ủng hộ nhiệt tình và giúp đỡ to lớn cả trong hai cuộc kháng chiến trường kỳ bảo vệ độc lập, chủ quyền và thống nhất Tổ quốc lẫn trong công cuộc xây dựng hòa bình, phát triển đất nước.

Trong sự nghiệp xây dựng đất nước, sự giúp đỡ của Liên Xô cho nhân dân ta là toàn diện trên tất cả các lĩnh vực, để lại nhiều công trình thế kỷ như Thủy điện Hòa Bình và cầu Thăng Long…

Ngày 25/12/1991, Liên Xô tan rã. Do vị trí và vai trò của Liên bang Nga trong Liên bang Xôviết, nên sau khi Liên Xô tan rã, quyền lợi và nghĩa vụ quốc tế của Liên Xô được chuyển sang cho Liên bang Nga. Chỉ sau đó hai ngày, ngày 27/12/1991, Việt Nam tuyên bố công nhận Nga là quốc gia kế tục Liên Xô.

Trung tâm Văn hóa, Thương mại và Khách sạn Hà Nội - Moskva tại thủ đô Moskva.

Tuy nhiên, trong thời gian 10 năm đầu tiên sau khi Liên Xô tan rã, do điều kiện khách quan, quan hệ giữa Việt Nam và Liên bang Nga nói chung bị đình trệ, trừ một vài công trình hợp tác được thiếp lập từ thời Liên Xô như về dầu khí.

Nhưng cũng chính trong thời gian đó, ngày 16/6/1994, với tâm thế chủ động của ta, Đoàn đại biểu Việt Nam do Thủ tướng Võ Văn Kiệt dẫn đầu đã thăm Liên bang Nga và hai bên đã ký "Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị giữa CHXHCN Việt Nam và Liên bang Nga", đặt cơ sở pháp lý cho quan hệ giữa hai nước trong giai đoạn phát triển mới.

Tháng 8/1998, hai nước đã khẳng định sự mong muốn phát triển quan hệ song phương và đã ký Tuyên bố chung Nga - Việt, trong chuyến thăm chính thức Liên bang Nga của Chủ tịch nước Trần Đức Lương.

Tháng 9/2000, Thủ tướng Phan Văn Khải đã thăm chính thức Nga, ký các hiệp định liên chính phủ về giải quyết nợ của Việt Nam vay trước đây trước Nga, về hợp tác liên khu vực, v.v...

Năm 2001, trong chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Vladimir Putin, hai bên đã ký Tuyên bố chung về quan hệ đối tác chiến lược, nghị định thư liên chính phủ về việc rà soát cơ sở điều ước - pháp lý và hiệu lực các hiệp ước và hiệp định song phương, và các văn kiện ngành khác.

Năm 2007, Việt Nam và Nga đã công nhận lẫn nhau có nền kinh tế thị trường, tạo thêm điều kiện cho doanh nghiệp của nhau thâm nhập thị trường.

Đến năm 2012, hai nước quyết định nâng cấp lên quan hệ đối tác chiến lược toàn diện trong chuyến thăm của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tới Nga, đưa quan hệ hai nước sang một giai đoạn mới.

Tại buổi hội kiến với Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev nhân chuyến thăm Liên bang Nga hồi tháng 11/2014, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: Chính sách nhất quán của Việt Nam là luôn coi trọng và mong muốn củng cố, thúc đẩy hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với Liên bang Nga, coi Nga là một trong những đối tác quan trọng, tin cậy hàng đầu của Việt Nam; Đảng Cộng sản Việt Nam luôn đánh giá cao và mong muốn thúc đẩy hơn nữa quan hệ hữu nghị, hợp tác tốt đẹp với Đảng "Nước Nga Thống nhất".

Những ngày Văn hóa Việt Nam tại Nga, tháng 6/2014.

Hơn 10 năm qua, quan hệ kinh tế - thương mại, đầu tư Việt Nam - Liên bang Nga không ngừng được đẩy mạnh. Về thương mại, kim ngạch hai chiều hiện nay đạt khoảng 3,7 tỉ USD.

Trong chuyến thăm Liên bang Nga tháng 11/2014 của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, hai bên đã nhất trí cùng nỗ lực để nâng kim ngạch thương mại song phương lên 7 tỉ USD vào năm 2015 và đến năm 2020 là 10 tỉ USD.

Để thực hiện được điều đó, trước mắt, phía Nga cam kết sẽ thúc đẩy đàm phán Hiệp định Thương mại Tự do giữa Việt Nam và Liên minh Hải quan (Nga - Belarus - Kazakhstan) để nhanh chóng đi đến ký kết chính thức vào đầu năm 2015, từ đó tạo điều kiện cho các luồng hàng hóa, dịch vụ và đầu tư của hai nước lưu thông dễ dàng vào thị trường của nhau, thúc đẩy tăng trưởng vững chắc các hoạt động kinh tế, thương mại và đầu tư.

Hai bên cũng thống nhất sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các công ty dầu khí nhà nước của hai quốc gia hoạt động trên lãnh thổ của nhau, trong đó có miễn giảm thuế và mở rộng địa bàn hoạt động; đồng thời, cùng tăng cường hợp tác trong việc thăm dò và khai thác dầu khí tại thềm lục địa Việt Nam theo quy định của luật pháp quốc tế.

Những ngày Văn hóa Việt Nam tại Nga, tháng 6/2014.

Trong lĩnh vực điện hạt nhân, Nga khẳng định sẽ phối hợp chặt chẽ với Việt Nam thực hiện Dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận với phương châm bảo đảm an toàn tuyệt đối, chất lượng cao; hỗ trợ Việt Nam xây dựng cơ sở pháp lý để dự án được triển khai đúng quy trình; hỗ trợ đào tạo đội ngũ chuyên gia, cán bộ quản lý trực tiếp thực hiện dự án cũng như quản lý, vận hành công trình, làm chủ công nghệ sau này.

Có được kết quả trên là do nỗ lực của cả hai nước trong việc giữ gìn, vun đắp cho quan hệ ngày càng phát triển và bền vững.

Nhìn lại 65 năm qua, mối quan hệ hữu nghị, nghĩa tình Việt Nam - Nga đã tạo nên những giá trị tốt đẹp mà giá trị lớn nhất, trân trọng nhất, theo Tổng thống Putin, "đó là sự tôn trọng lẫn nhau, là quan hệ truyền thống tin cậy và giúp đỡ lẫn nhau, biết tôn trọng sự giúp đỡ vô tư không vụ lợi của các đối tác thủy chung" và ông đã khẳng định: "Đó là điều còn mãi mãi không bao giờ thay đổi, là sự ủy thác tinh thần của các thế hệ công dân hôm nay và mai sau của hai nước chúng ta".