Thủ tướng Israel Netanyahu bị điều tra tham nhũng
Đây là đợt khủng hoảng chính trị nghiêm trọng nhất trong sự nghiệp của Thủ tướng Netanyahu, người đang cạnh tranh kỷ lục tại vị lâu nhất với Thủ tướng lập quốc David Ben-Gurion.
Những nghi ngờ sai phạm của Thủ tướng Netanyahu từng được cơ quan công tố và điều tra Israel quan tâm, và cảnh sát điều tra cũng đã từng thẩm vấn ông về những nghi ngờ này nhưng chưa chính thức xác định. Chúng chỉ được công bố lần đầu trong hồ sơ cáo trạng của điều tra viên đọc tại tòa án hôm 3-8 nhằm yêu cầu tòa án áp lệnh khai báo chi tiết trong cuộc thương lượng với cựu Chánh văn phòng Ari Harow để ông này ra hầu tòa với tư cách nhân chứng nhà nước.
Harow từng 2 lần làm Chánh văn phòng nội các của Thủ tướng Netanyahu, lần thứ nhất vào năm 2008 và kéo dài 2 năm, lần thứ hai vào năm 2014 nhưng một năm sau đã từ chức do cáo buộc tham nhũng. Các thương lượng của Harow đã hoàn tất vào hôm 4-8, ông ta ký một thỏa thuận với nội dung đồng ý ra làm nhân chứng.
 |
| Cựu Chánh văn phòng Ari Harow và Thủ tướng Netanyahu. |
Theo thông báo của cảnh sát Israel, để đổi lấy việc ra làm chứng, ông Harow sẽ chỉ nhận mức án phạt 6 tháng lao động công ích cùng số tiền phạt 193.000 USD thay cho án tù do ông phạm tội “lạm dụng tín nhiệm”. Việc Harow ra làm nhân chứng có thể sẽ tạo nên một cú đấm giáng vào Thủ tướng Netanyahu trong các cuộc điều tra.
Theo hồ sơ điều tra, ông Netanyahu bị nghi ngờ phạm tội “gian lận, lợi dụng lòng tin và nhận hối lộ”, và bị đưa vào diện nghi can do trực tiếp hoặc gián tiếp dính líu đến 3 cuộc điều tra. Tháng 1-2017, cảnh sát Israel thuộc đơn vị chống tham nhũng Lahav 433 đã 3 lần đến tận nơi ở của Thủ tướng Netanyahu để thẩm vấn ông liên quan đến 2 vụ việc.
Vụ thứ nhất mang mật danh là “Vụ 1000”, trong đó Lahav 433 tiến hành điều tra việc ông Netanyahu và vợ, bà Sarah, đã nhận nhiều món quà bất chính từ giới doanh nhân, trong đó bao gồm xì-gà và rượu sâm banh, thuộc loại hàng đắt tiền, từ doanh nhân Arnon Milchan, nhà sản xuất của các bộ phim “Fight Club” và “Pretty Woman”, đồng thời cũng nắm cổ phần trong kênh truyền hình Channel 10.
Vụ thứ hai mang mật danh là “Vụ 2000”, tập trung điều tra về hành vi của Thủ tướng Israel trong việc thương lượng thay đổi thị trường truyền thông Israel, trong đó bao gồm đề nghị giảm lượng phát hành của tờ báo Israel Hayom thân Thủ tướng Netanyahu để đổi lại việc tăng cường đưa tin tích cực trên tờ Yedioth Ahronoth.
Các cuộc trao đổi đã được ghi âm, và cảnh sát đã tìm thấy các đoạn ghi âm đó trên điện thoại của ông Harow. Lãnh đạo tờ báo Yedioth Ahronoth cũng đã bị cảnh sát thẩm vấn 5 lần.
Vụ việc thứ 3 đang tiến hành điều tra mang mật danh là “Vụ 3000” được xem là vụ việc nổi cộm nhất, liên quan đến cáo buộc đưa và nhận hối lộ trong vụ mua sắm tàu ngầm của tập đoàn ThyssenKrupp (Đức) trị giá 2 tỉ USD. Liên quan đến vụ án này, David Shimron, luật sư và cũng là anh em bà con của ông Netanyahu đã bị bắt giam vào thượng tuần tháng 7-2017 để phục vụ điều tra cáo buộc đưa và nhận hối lộ, gian lận và rửa tiền.
Liên quan đến vụ việc này, ngoài luật sư Shimron còn có Mickey Ganor, nhân viên của tập đoàn ThyssenKrupp (hiện đang bị quản thúc tại gia), và một cựu cố vấn an ninh quốc gia và một chỉ huy cao cấp của hải quân Israel cũng bị thẩm vấn. Tháng 6-2017, báo chí Đức đưa thông tin: cơ quan chức năng Đức đã quyết định đưa vào hợp đồng mua bán tàu ngầm một điều khoản quy định cho phép bên bán có quyền hủy hợp đồng bán tàu ngầm nếu cáo buộc tham nhũng được chứng minh.
Như vậy, nếu các cáo buộc tham nhũng hiện nay được điều tra sáng tỏ và có đủ bằng chứng để buộc tội các cá nhân liên quan, kể cả Thủ tướng Netanyahu, thì thương vụ mua tàu ngầm sẽ bị hủy bỏ theo điều khoản hợp đồng nêu trên.
 |
| Luật sư David Shimron. |
Những cuộc điều tra tham nhũng, gian lận nhắm vào Thủ tướng Netanyahu, gia đình ông và những người thân tín đã khiến công chúng Israel cảm thấy ngao ngán, bất mãn, nó đụng chạm đến nhiều khía cạnh nhạy cảm của đời sống xã hội Israel, những lời chỉ trích nhắm vào Thủ tướng về những hành động bạo lực mang tính chất khủng bố nhà nước của ông, về những thủ đoạn, mưu chước tham quyền cố vị và về “thói quen” thích tiêu xài xa hoa và cả bệnh thành tích, sính lời khen tặng.
Thói “xài sang” của ông Netanyahu đã được báo chí Israel phanh phui nhiều lần, với những tấm hóa đơn “khủng” mà nhiều dân thường Israel có nằm mơ cũng khó mà có được. Một ngày trước khi thông báo tư cách nghi phạm đối với ông Netanyahu, cảnh sát cũng đã thẩm vấn vợ ông liên quan đến vấn đề chi phí ngân sách nhà nước của gia đình Thủ tướng.
Tờ báo Haaretz đã cho đăng thông tin về tấm hóa đơn “khủng” cho chuyến thăm New York vào tháng 6-2016 của Thủ tướng Netanyahu và gia đình, với tổng chi ngân sách nhà nước lên đến 541.886 USD.
Những cuộc điều tra đó đang làm xói mòn lòng tin đối với ông, gây nên cuộc khủng hoảng chính trị nghiêm trọng đối với người đang cạnh tranh vị trí lịch sử với nhà sáng lập Israel David Ben-Gurion. Các nhà bình luận đã nói đến khả năng ông Netanyahu bị buộc tội là điều khó tránh khỏi.
Những cáo buộc và điều tra, kèm theo những điều tiếng, chỉ trích xung quanh vấn đề chi tiêu xa hoa của gia đình ông Netanyahu đã châm ngòi cho làn sóng phản đối, những lời kêu gọi ông từ chức từ các chính khách đối lập cũng đang ngày càng nhiều thêm.
Trên các phương tiện truyền thông đại chúng, kể cả các tờ báo vốn thân Netanyahu, các nhà bình luận thậm chí cũng đang bàn tính đến chuyện tìm người khác xứng đáng hơn để thay thế ông Netanyahu.
