Khi hạm đội hải quân Italy, do tàu sân bay Cavour dẫn đầu, ghé thăm căn cứ hải quân Yokosuka vào cuối tháng 8/2024 - chuyến thăm đầu tiên của hải quân Italy tới Nhật Bản - phái viên của Rome tại Tokyo đã mô tả như là sự thông báo một “kỷ nguyên mới” trong quan hệ song phương.
Mặc dù không nổi bật như các điểm nóng khác, song cục diện địa chính trị đang thay đổi trên khắp khu vực Ấn Độ Dương. Khu vực này đang chứng kiến sự cạnh tranh gay gắt giữa các cường quốc, đặc biệt là giữa Trung Quốc - Ấn Độ, Trung Quốc - Mỹ, Nga - phương Tây.
Không quân Mỹ gần đây điều động tiêm kích tối tân F-22 Raptor đến căn cứ không quân Kadena ở Nhật Bản. Mỹ còn hợp tác với các đồng minh trong khu vực là Hàn Quốc và Nhật Bản để tăng cường năng lực quân sự. Tại Philippines, Tổng thống Ferdinand Romualdez Marcos Jr. đã đồng ý để Mỹ lập nhiều căn cứ mới.
Các mảnh vỡ tên lửa của Trung Quốc đã rơi trở lại Trái đất trong ngày 30/7 trên Ấn Độ Dương. NASA cho biết Bắc Kinh đã không chia sẻ “thông tin quỹ đạo cụ thể” cần thiết để dự đoán những nơi các mảnh vỡ có thể rơi xuống.
Tầm quan trọng của khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đối với Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu và thương mại hàng hải phản ánh sự chuyển dịch trọng tâm kinh tế thế giới sang Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Điều này được thúc đẩy bởi các yếu tố như sự gia tăng của chuỗi giá trị toàn cầu (GVC) và vai trò quan trọng của "công xưởng châu Á".
Cấu trúc chính trị là một hiện tượng của thực tiễn chính trị thế giới. Một trong những cấu trúc địa chính trị phức tạp, mâu thuẫn và gây tranh cãi nhất là khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Gần đây, thuật ngữ này càng trở nên thông dụng khi được nhiều chính trị gia cùng các nhà khoa học sử dụng và trở thành chủ đề trong nhiều cuộc tranh luận chính trị.
Phát biểu ngày 14/12 tại Indonesia - điểm dừng chân đầu tiên trong chuyến công du tới 3 nước Đông Nam Á (Indonesia, Malaysia, Thái Lan), Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cam kết Washington sẽ thúc đẩy một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở.
Các cuộc tham vấn cấp cao đầu tiên về khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương giữa Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) đã diễn ra tại Thủ đô Washington ngày 3/12. Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman và Tổng thư ký Cơ quan đối ngoại EU Stefano Sannino đồng chủ trì sự kiện này.
Tối 27-8, tại Hà Nội, phiên khai mạc Hội thảo Ấn Độ Dương lần thứ ba đã diễn ra với chủ đề “Hướng tới xây dựng cấu trúc an ninh khu vực” do Quỹ Ấn Độ (India Foundation) phối hợp với Học viện Ngoại giao Việt Nam tổ chức.
