Carmelo Borg Pisani (10/8/1915 - 28/11/1942) là một nghệ sĩ người gốc Malta, cũng đồng thời là một tay phát xít Ý, đã bị kết án tử hình vì tội phản quốc vào năm 1942. Là một người theo chủ nghĩa dân tộc nên Pisani tin rằng cơ hội tốt nhất để Malta giành được độc lập là phải trục xuất người Anh, đồng thời hợp nhất đảo Malta với Ý.
Mùa hè năm nay các rạp chiếu chứng kiến sự "đổ bộ" của những tên tuổi gạo cội trong làng hành động Mỹ. Từ một điệp viên cứu cả hành tinh trong kỷ nguyên số đến tay đua F1 trở lại đấu trường, từ một ông chủ giàu có rơi vào âm mưu tống tiền đen tối đến một cảnh sát có tính cách bốc đồng…
Vitaly Nikolsky là nhà tình báo nổi tiếng của liên xô trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại. Năm 1947, ông được bổ nhiệm làm chỉ huy một đơn vị đặc nhiệm tại Áo. Vào thời điểm đó, ông đã là một sĩ quan tình báo dày dạn kinh nghiệm. Gia nhập Cục Tình báo Hồng quân Liên Xô trước khi chiến tranh bùng nổ, ông đã có hơn 40 năm cống hiến cho lực lượng này.
Các điệp viên Liên Xô thường vượt qua bài kiểm tra của máy phát hiện nói dối một cách bình thản, không để lại bất kỳ sự nghi ngờ nào từ phía các nhân viên tình báo nước ngoài. Tất cả là nhờ một chương trình huấn luyện đặc biệt mà các điệp viên Liên Xô đã trải qua, giúp họ có khả năng “lách” mọi kỹ thuật phát hiện, kể cả kỹ thuật tiên tiến nhất.
John Honeyman (1729-18/8/1822), là một điệp viên Mỹ chuyên cung cấp thông tin cho tướng quân George Washington, cốt yếu là phao tin giả và thu thập tình báo quan trọng làm nên chiến công của Washington trong trận đánh Trenton. Món quà Giáng sinh tuyệt vời nhất mà nước Mỹ nhận được đã đến từ tay George Washington trong mùa Đông ảm đạm 1776 khi ông vượt Delaware và tiếp quản Trenton ngay khi ngọn lửa cách mạng ngỡ như sắp tắt.
Trong hầm mộ số 13 của Điện Panthéon tại Paris, nơi được xem như đền thờ các vĩ nhân Pháp, có một đài tưởng niệm nhỏ. Đó là nơi vinh danh Josephine Baker, nữ ca sĩ kiêm vũ công người Mỹ gốc Phi đã hoạt động rất hiệu quả cho lực lượng kháng chiến Pháp ở thế chiến thứ hai trong vai trò một điệp viên.
Thật đáng kinh ngạc khi một người có đầu óc thiển cận và bất tài như vậy lại có thể xây dựng được một sự nghiệp thành công và, vượt qua những tình huống tưởng chừng bất khả thi và cực kỳ nguy hiểm, vẫn “sống sót” trong cuộc đời. Nếu ai đó có thể được gọi là may mắn, thì kẻ ấy chính là ông ta: điệp viên Franz von Papen.
Có rất nhiều điệp viên đã để lại dấu ấn khó phai trong Thế chiến thứ hai. Người giải mã thông tin tình báo, người luồn sâu phá hoại, người tổ chức mạng lưới kháng chiến ngầm…. Tất cả đều hỗ trợ cho chiến thắng ngoài tiền tuyến. Nhưng điệp viên người Ý Rodolfo Siviero lại thực hiện một nhiệm vụ hoàn toàn khác, và cũng cực kỳ giá trị.
Gần nửa thế kỷ trước, giới thể thao thế giới đã thực sự rung chuyển bởi một sự kiện hy hữu. Nhà vô địch Olympic, VĐV của thập kỷ và là một trong những VĐV đấu kiếm giỏi nhất trong lịch sử, một huyền thoại và là thần tượng của hàng triệu người, hóa ra là một điệp viên, hơn thế lại là điệp viên hai mang. Ông làm việc đồng thời cho hai cơ quan tình báo - Ba Lan và Mỹ...
Vào cuối những năm 1980 - đầu những năm 1990, các điệp viên Mỹ và Anh hoạt động ở Moscow dưới vỏ bọc nhân viên sứ quán có một đặc điểm nổi bật: đam mê các màn hóa trang. Công bằng mà nói, “vũ khí bí mật” này đã mang lại thành công cho đối phương trong một thời gian nhất định.
Gần 20 năm, ông là điệp viên quan trọng nhất của tình báo Liên Xô tại Hoa Kỳ và là cầu nối giữa Bộ Dân ủy Nội vụ Liên Xô, gia đình Rosenberg và các nhà vật lý trong dự án hạt nhân của Mỹ. Nhưng bị chính các chiến hữu của mình phản bội, suốt phần đời còn lại ông lẩn tránh các cơ quan tình báo của cả hai siêu cường. Đây là câu chuyện có thật về điệp viên liên xô Joseph Katz, người trở thành nguyên mẫu của James Bond.
Amleto Vespa là một trong những nhà thám hiểm đích thực của nửa đầu thế kỷ 20. Phần lớn cuộc đời của Vespa đều xuất phát từ cuốn hồi ký của ông có tiêu đề “Điệp viên mật Nhật Bản: Sổ tay về chủ nghĩa đế quốc Nhật” đã được xuất bản vào năm 1938. Cuốn sách đem đến một cái nhìn sâu sắc, thú vị vào mối quan hệ giữa giang hồ tội phạm và các cơ quan mật vụ trong thời phát xít Nhật chiếm đóng Trung Hoa.
Ngày tháng Tư lịch sử, dưới tán dừa mát rượi, ngồi nghe người thương binh sắp 80 tuổi Nguyễn Thanh Điềm kể chuyện, chúng tôi ngẫm ra một điều, trong lịch sử chiến tranh, hiếm có điệp viên nào lại như ông. Chỉ trong một thời khắc lịch sử của dân tộc nhưng ông đã tham gia chiến đấu ở ba mặt trận với nhiệm vụ khác nhau và đầy khó khăn, thử thách nhưng nhiệm vụ nào ông cũng hoàn thành xuất sắc.
Chưa kể biệt danh là “Tướng cướp nhí” lúc nhỏ, bên cạnh cái tên do cha mẹ đặt cho là Nguyễn Thanh Điềm (Tư Điềm), ông còn lần lượt mang 4 tên gọi khác nhau trong một thời gian dài, đó là Thục Xình, Thanh Phương, J2, D104. Với ông, mỗi cái tên là mỗi kỷ niệm gắn với những thành tích, trong đó có những đóng góp rất quan trọng trong ngày 30/4/1975 và cùng lực lượng Công an đảm bảo an ninh chính trị nhiều địa phương trước và sau ngày đại thắng.
Hoạt động tình báo có lịch sử vài nghìn năm. Nhờ các nhà tình báo, giới lãnh đạo thế giới đã và đang thu thập được những thông tin cần thiết. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi những người có tài năng và dũng cảm nhất được chọn làm công việc này.
Sau nhiều thập kỷ lưu vong cả sống và chết, hài cốt của thủ tĩnh tình báo thời chiến Cộng hòa Séc, chuẩn tướng Frantisek Moravec cuối cùng cũng đã hồi cố hương. Điệp viên lê dương Tiệp Khắc là một trong số ít những người Séc đã phục vụ tích cực trong cả 3 hình thức của phong trào kháng chiến của Tiệp Khắc trong thế kỷ 20. Di sản của ông trong cộng đồng an ninh Séc vẫn còn mạnh mẽ cho đến tận ngày nay.
Từ thời thượng cổ, khi các bộ tộc, quốc gia nhỏ tiến hành chiến tranh với nhau, đã biết cách dùng điệp viên để do thám tình hình đối phương.
“Bọn Đức Quốc xã kìm kẹp giới thượng lưu New York” - 73 năm trước, tính từ tháng 9/2017, đồng loạt các tiêu đề báo chí trên khắp thế giới loan tin về số phận của Gertrude Sanford Legendre - người nổi tiếng với mệnh danh là “lữ khách quốc tế” đã bị mắc kẹt trong chiến tuyến địch suốt Thế chiến II.
Cái tên Kurt Jahnke rất nổi tiếng trong giới nghiên cứu lịch sử tình báo thế giới. Là người Đức, y từng phục vụ trong lực lượng Hải quân Mỹ, làm việc trong hãng thám tử “Pinkerton”, tham gia một số hoạt động phá hoại trong Thế chiến thứ nhất, và thậm chí tìm cách lôi kéo Mexico vào cuộc chiến tranh chống Mỹ. Jahnke là một trong những người đầu tiên thành lập đảng Quốc xã và lực lượng đặc biệt của Đức. Nhưng năm 1945, y bị tố cáo là gián điệp của Anh và buộc phải chạy sang Thụy Sĩ.
Một trong những nhiệm vụ khó khăn nhất của các cơ quan tình báo là cài cắm điệp viên ở nước ngoài. Một người như vậy phải có trình độ ngoại ngữ hoàn hảo và nhiều phẩm chất khác, anh ta có thể bị lộ bất cứ lúc nào chỉ vì một sơ suất nhỏ, chẳng hạn như một cử chỉ sai hoặc một lời nói tình cờ. Trong lịch sử ngành tình báo có những điệp viên nằm vùng đã tạo nên một sự nghiệp lẫy lừng dưới cái tên giả.
