#điệp viên huyền thoại

Yan Chernyak là huyền thoại của tình báo Liên Xô. Ông đã lãnh đạo thành công một mạng lưới tình báo quốc tế. Trước và trong Thế chiến thứ hai, các điệp viên của ông đã thu thập được nhiều thông tin kỹ thuật quân sự cần thiết cho Liên Xô nhưng không ai bị Gestapo hoặc các cơ quan phản gián của các  nước châu Âu phát hiện. Và mặc dù Yan Chernyak chưa bao giờ phục vụ trong quân đội của Hitler, hoạt động của ông gắn liền với nước Đức và Đế chế thứ ba.

Tháng 2-1962, tức không lâu sau khi NSA nắm được tin một vị tướng từ Lực lượng tên lửa chiến lược Liên Xô lên đường sang Cuba, một lần nữa bà Juanita lại đến gặp Tordella để đề nghị công bố báo cáo. Sau một hồi thuyết phục và cuối cùng Tordella đã mủi lòng. Đó cũng là lần đầu tiên một báo cáo của NSA được phân phối cho cộng đồng tình báo rộng rãi.

Tổng thống John F. Kennedy, các tướng lĩnh lãnh đạo quân đội Mỹ và ngay cả cộng đồng tình báo cũng đinh ninh rằng quân đội Liên Xô đang làm cái gì đó ở Cuba. Chính xác đó là cái gì thì không ai hay biết.

Là một người Do Thái gốc Syria, Isaac Shoshan tham gia vào các hoạt động bí mật ban đầu, bao gồm cả các vụ đánh bom, và sau đó đã trở thành bậc thầy của “các thế hệ” đặc vụ Israel.

Tình báo viên huyền thoại Liên Xô Anatoly Gurevich là một trong số những người lãnh đạo của “Dàn hợp xướng Đỏ”, gồm một nhóm các điệp viên từng hoạt động tại các nước châu Âu.

Bằng cách hy sinh một di tích lịch sử, điệp viên Liên Xô Alexei Botyan đã một mình giải cứu cả thành phố Krakow ở Ba Lan khỏi bị Đức Quốc xã hủy diệt trong Chiến tranh Thế giới thứ hai.

Ngày 13/2/2020 vừa qua, điệp viên huyền thoại Alexei Botian của tình báo Xôviết đã trút hơi thở cuối cùng ở tuổi 103. Trong những năm Chiến tranh thế giới thứ hai, Botian từng tham gia vào cuộc chiến phòng thủ Moscow, chỉ huy lực lượng biệt kích và du kích chiến đấu trong hậu phương quân Đức tại Đông Âu.

Dù không được xếp vào danh sách những điệp viên danh tiếng trong lịch sử, nhưng cuộc đời của Alexander Kopaski - còn gọi là Igor Orlov - chắc chắn thuộc loại “độc nhất vô nhị”.

Những ai có dịp ghé thăm phòng truyền thống của Cơ quan Tình báo đối ngoại Nga ở Yasenevo thường chú ý tới tấm chân dung nhỏ của một người phụ nữ có vẻ mặt dễ thương ở tuổi trung niên, trong đôi mắt dường như đang ẩn chứa một nỗi buồn nào đó.

“Một điệp viên thành công nhất chính là điệp viên mà công việc của họ không ai biết đến” – câu ví von này từ trước vẫn được quảng bá như một đặc thù trong hoạt động của cộng đồng tình báo thế giới.

Barkovski được đánh giá là một người hùng thầm lặng của tình báo Xôviết. Rất nhiều năm sau Cuộc chiến tranh giữ nước vĩ đại, tên tuổi của điệp viên này vẫn được bảo mật nghiêm ngặt.

Tháng 2-2017, tờ Bild của Đức đã cho công bố một loạt tài liệu mới được giải mật từ kho lưu trữ của Cơ quan tình báo liên bang Đức (BND), chủ yếu nói về hoạt động của tình báo Xôviết trong những năm Đại chiến thế giới thứ hai.

Yuri Drozdov chỉ cần 7 năm để huấn luyện một đội ngũ điệp viên giỏi hoạt động bí mật suốt nhiều thập niên ở nước ngoài dưới tên giả hoặc nhân thân vay mượn từ người đã chết. Yuri Drozdov, cựu lãnh đạo bộ phận Directorate S của cơ quan tình báo nổi tiếng Liên Xô KGB, biết rất rõ cần phải làm gì để chuẩn bị cho một cá nhân thực hiện sứ mệnh gián điệp thành công.