Iran xác nhận, Nhật Bản đã nêu sáng kiến riêng của họ nhằm tìm cách khôi phục thỏa thuận hạt nhân ký kết năm 2015, khẳng định Teran đánh giá cao "vai trò mang tính xây dựng" của Tokyo.
#thỏa thuận hạt nhân Iran
Kể từ tháng 9/2022, các cuộc biểu tình quy mô lớn diễn ra ở Iran, 4 trong số những người tham gia đã bị tử hình và khi cựu Thứ trưởng Quốc phòng của nước này, ông Alireza Akbari, người mang cả quốc tịch Iran và Anh, bị treo cổ vì tội gián điệp, London đã tuyên bố xem xét lại quan điểm của mình đối với Thỏa thuận hạt nhân Iran.
Thoả thuận liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran có thể đạt được sớm nhất trong tuần này. Cao uỷ phụ trách An ninh và Đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell hôm 23/8 đã đưa ra nhận định trên, đồng thời nêu rõ lý do.
Cơ quan Năng lượng nguyên tử Quốc tế (IAEA) và Iran đang tranh cãi về nguồn gốc của các hạt phóng xạ được phát hiện tại 3 địa điểm chưa được khai báo ở Iran. Đối với IAEA, vấn đề liên quan đến kỹ thuật, trong khi với Iran, vụ việc lại mang tính chính trị. Thông tin tình báo mà IAEA dựa vào để điều tra các cơ sở này đến từ Israel, quốc gia phản đối chương trình hạt nhân của Iran và bị Tehran cáo buộc ngụy tạo thông tin tình báo giả trong quá khứ.
Khi Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA, hay còn được biết đến là thỏa thuận hạt nhân Iran) được ký kết vào năm 2015, thỏa thuận này nhanh chóng được coi là thành công đầu tiên trong ngoại giao toàn cầu của Liên minh châu Âu (EU).
Iran khẳng định nước này theo đuổi năng lực hạt nhân phục vụ mục đích hòa bình và không có ý định sở hữu vũ khí hạt nhân.
Mỹ cảnh báo việc Iran tăng dự trữ uranium đã được làm giàu ở cấp độ cao có thể khiến mọi nỗ lực cứu vãn thỏa thuận hạt nhân 2015 trở nên vô nghĩa.
"Phương Tây và Mỹ đang cùng gây sức ép nhưng chúng tôi sẽ có các cuộc đàm phán về chương trình nghị sự mà không bị tác động bởi sức ép. Chúng tôi tìm kiếm các cuộc đàm phán có định hướng, mục tiêu nhằm dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt đối với Iran" - ngày 4-9, Tổng thống Iran, ông Ebrahim Raisi - tuyên bố.
Nga cho rằng việc Iran liên tiếp cải thiện năng lực hạt nhân vượt xa khỏi giới hạn của thỏa thuận hạt nhân 2015 sẽ khiến khả năng cứu vãn được văn kiện này thêm mong manh.
“Vẫn còn một số vấn đề mà chúng tôi đang cố làm rõ với Iran và chúng tôi sẽ phải chờ đợi để bắt đầu lại từ đầu với một nhóm mới khi họ nhậm chức. Thông báo về việc tiến trình này sẽ chỉ được nối lại sau khi Tổng thống đắc cử Iran - ông Ebrahim Raisi - chính thức tiếp nhiệm khiến chúng tôi rơi vào tình thế khá khó xử" - Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Grossi than thở, ngày 19-7.
Những cuộc đàm phán sẽ chỉ tạm ngưng trong khoảng một tuần, trước khi vòng đàm phán thứ 6 tiếp diễn (vẫn tại Vienne). Lý do được công bố từ ông Abbas Araqchi là bởi các bên tham gia ký thỏa thuận hạt nhân năm 2015 đã quyết định tổ chức tham vấn trong nước trong vòng một tuần, trước khi nối lại những cuộc thảo luận.
Tổng thống Iran Hassan Rouhani khẳng định Mỹ đã thừa nhận các chính sách chống lại Tehran được ban bố dưới thời cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump thất bại.
Lãnh đạo Israel không xác nhận đứng sau vụ tấn công nhằm vào cơ sở hạt nhân của Iran, song khẳng định nước này luôn hành động để Tehran không bao giờ có thể sở hữu vũ khí hạt nhân.
Iran gọi vụ tấn công nhằm vào cơ sở hạt nhân Natanz ngày 11/4 là một cuộc "khủng bố hạt nhân" nhằm ngăn cản sự phát triển của ngành công nghiệp hạt nhân tại quốc gia Trung Đông.
Iran xác nhận cử quan chức ngoại giao cấp cao đến Vienna tham gia nỗ lực cứu vãn thỏa thuận hạt nhân 2015, song sẽ không đàm phán trực tiếp hay gián tiếp với phía Mỹ.
Iran cho rằng một cuộc gặp không chính thức với Mỹ và các bên còn lại của thỏa thuận hạt nhân 2015 là không cần thiết, đồng thời một lần nữa kêu gọi Washington lập tức dỡ bỏ trừng phạt.
Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif cho biết, việc Iran quyết định hạn chế hoạt động của các thanh sát viên Liên Hợp Quốc vào ngày 23/2 không có đồng nghĩa với việc nước này từ bỏ thỏa thuận hạt nhân năm 2015.
Bộ Ngoại giao Iran cảnh báo chuyên gia từ Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) có thể bị tước quyền thanh sát toàn diện các cơ sở hạt nhân của Iran nếu Mỹ không dỡ bỏ cấm vận.
Tổng thống Mỹ Joe Biden nói ông muốn tìm cách cứu vãn thỏa thuận hạt nhân Iran, song không có chuyện Mỹ dỡ bỏ trừng phạt trước mà Iran phải lập tức đảo ngược các bước đi trái với văn kiện.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đề nghị trung gian Mỹ-Iran trở lại thoả thuận hạt nhân, người Myanmar biểu tình phản đối đảo chính và việc hiệp ước kiểm soát hạt nhân New START được gia hạn là những tin tức đáng quan tâm tuần qua.
