Có một Joe Biden của sự kiên cường và lòng trắc ẩn

• Ông Joe Biden thắng bang Georgia, giành số phiếu bằng Tổng thống Trump năm 2016
• Ông Joe Biden hứa bảo vệ đồng minh châu Á
• 48 năm theo đuổi sự nghiệp chính trị của ông Joe Biden

Dù kết quả chính thức cuộc bầu cử tổng thống Mỹ chưa được công bố, song những hình ảnh và câu chuyện về cuộc đời của ông Joe Biden được thế giới biết đến nhiều hơn và khiến nhiều cử tri đồng cảm.

"Thế giới nhỏ" sụp đổ năm 30 tuổi

Joseph Robinette Biden, Jr. (còn gọi là Joe Biden), sinh ngày 20-11-1942, lớn lên trong một gia đình trung lưu ở bang Delaware. Cũng giống như đa phần giới chính trị gia đương thời, ông Biden đi lên từ con đường luật sư. Ông tốt nghiệp ngành Luật tại Đại học Syracuse và nhận bằng tiến sĩ Luật vào năm 1968. Mặc dù vậy, về sau, ông lại nói trường luật là "thứ nhàm chán nhất thế giới".

Joe Biden tình cờ gặp gỡ Neilia Hunter khi cả hai đi nghỉ kỳ nghỉ mùa xuân tại Bahamas, năm 1964. 2 năm sau ngày đầu gặp gỡ, Joe Biden và Neilia Hunter kết hôn. Họ có với nhau 3 người con, gồm 2 trai (Joseph Beau Biden và Robert Hunter Biden) và một con gái (Naomi Biden, còn có tên gọi khác là Amy). Sự nghiệp của ông Biden khi đó cũng thăng tiến với tốc độ đáng kinh ngạc.

Ông Joe Biden.  Ảnh: AFP

Vào mùa hè năm 1972, khi ông Biden 30 tuổi, lần đầu tiên ông tham gia tranh cử vào Thượng viện tại đại hội đảng cấp bang. Một bức ảnh gia đình đầu tiên mà AP đăng tải cho thấy, ông đang bế hai con trai của mình, mỗi tay một cậu bé. Vợ ông - bà Neilia - nhìn vào 3 bố con với nụ cười và vẻ hạnh phúc rạng ngời. Vài tháng sau, ông Biden - thượng nghị sĩ bang Delaware - được bầu vào Thượng viện.

Song chỉ ngay trước khi ông Biden tuyên thệ nhậm chức, vợ và con gái 13 tháng tuổi của ông đã thiệt mạng sau một vụ tai nạn giao thông ngay trước Giáng sinh (vào ngày 18-12-1972), còn hai cậu con trai bị thương nặng. Đêm 18-12 đó, bà Nielia cùng các con trở về nhà sau chuyến đi tìm một cây thông Giáng sinh. Tại đoạn đường giao nhau, ôtô của gia đình Biden bị một xe tải chở lõi ngô đâm trúng.

Vụ va chạm khiến chiếc xe của vợ con ông Biden bị kéo đi hơn 50m. Bà Neilia và con gái tử vong khi trên đường được đưa tới bệnh viện. Beau (3 tuổi) bị gãy xương ở nhiều vị trí trên cơ thể. Hunter (2 tuổi) bị chấn thương ở đầu. Các bác sĩ khi đó lo ngại đây sẽ là tổn thương vĩnh viễn.

Lúc này, ông Biden đang ở Washington, chuẩn bị văn phòng cho vị trí thượng nghị sĩ mà ông sẽ đảm nhận sau đó vài tuần. Chuông điện thoại vang lên, ông Biden được thông báo về thảm kịch. Thế giới nhỏ của Joe Biden sụp đổ. "Đó là nỗi đau thấu tận xương tủy" - ông Biden chia sẻ về sau này.

Trước đó 1 ngày, ông đã có một buổi tối ấm áp cùng người vợ Neilia trong căn nhà ở ngoại ô Delaware. Nhưng bà Neilia cắt ngang dòng suy nghĩ của ông Biden với một chút cảm xúc lo lắng. "Điều gì sẽ chờ đợi chúng ta, Joey?" - bà Neilia hỏi. "Mọi việc sẽ tốt đẹp thôi" - ông Biden vỗ về.

Và nỗi lo lắng đó của bà Neilia như một định mệnh. "Sau cuộc điện thoại đó, thế giới của tôi đã thay đổi mãi mãi" - ông Biden cũng chia sẻ trong một bài phát biểu trước các sinh viên vừa tốt nghiệp của Đại học Yale. "Tôi còn nhớ mẹ tôi - một người phụ nữ dịu dàng - đã nhìn tôi sau khi chúng tôi rời bệnh viện và nói rằng: Joe, dù mọi thứ khủng khiếp đã xảy ra với con nhưng những điều tốt đẹp vẫn sẽ đến nếu con nỗ lực cố gắng" - ông Biden cho biết thêm.

Ông Biden bế cậu con trai Beau (trái) và Hunter khi tham dự Đại hội Đảng Dân chủ ở Delaware (Mỹ) năm 1972. Ảnh: AP

Trong cuốn hồi ký "Promise me, Dad" (tạm dịch: Hãy hứa với con đi cha) vào năm 2017, ông Biden viết: "Nỗi đau quá lớn... và ban đầu tôi cảm thấy không thể chịu đựng nổi. Tôi đã phải mất một thời gian dài để chữa lành vết thương. Nhưng tôi đã vượt qua được nỗi đau, với rất nhiều sự hỗ trợ, để xây dựng lại cuộc sống của tôi và gia đình tôi".

Tuy nhiên, vào tháng 5-2015, lại đến cậu con trai Beau Biden qua đời ở tuổi 46 sau chẩn đoán ung thư não. Khi đó, ông Joe Biden đang là Phó tổng thống Mỹ. Và ngày 3-11-2020, vào những giờ đầu tiên của ngày bầu cử Tổng thống Mỹ, ông Biden cùng với một trong những cháu gái của mình đã đến thăm mộ Beau - chàng trai được nhiều người cho là sẽ trở thành thống đốc tương lai của bang Delaware và là ứng cử viên quốc gia đầy tiềm năng của Đảng Dân chủ.

Niềm vui và nỗi buồn, chiến thắng và bi kịch

Hai bi kịch xảy ra với ông Joe Biden này cũng gợi lên mối liên quan đến sự nghiệp chính trị của ông và cũng cho thấy cách tốt nhất để hiểu người đàn ông có thể lãnh đạo nước Mỹ với tư cách là tổng thống thứ 46 bắt đầu vào đầu năm 2021, theo Chris Cillizza - Tổng biên tập CNN.

Sau thảm kịch năm 1972, ông Biden không còn hứng thú với công việc tại Thượng viện Mỹ. "Tôi nhận ra tôi ít có khả năng kiểm soát số phận bản thân hơn tôi nghĩ... Thảm kịch như vậy nằm ngoài suy nghĩ của tôi" - ông Biden nhớ lại. "Những người đàn ông khác đa phần không biết tôi đã mất mát điều gì bởi họ không trải qua những gì tôi đã trải qua".

Ông Biden cùng người vợ đầu Neilia và 3 con nhỏ. Ảnh: Capegazette.

"Những gì ông ấy phải chịu đựng sau cái chết của Beau là không thể nói thành lời. Sự đau buồn có lẽ vượt ngoài sức tưởng tượng" - Thượng nghị sĩ Chris Coons của bang Delaware cho hay. Ông Coons là bạn lâu năm với ông Biden. "Tôi ở đó, chứng kiến ông ấy đứng chào đón và động viên những người dự lễ viếng và lễ tang của Beau, suốt nhiều giờ đồng hồ. Sức mạnh của ông ấy quả thật phi thường" - ông Coons nói.

"Joe đã có tất cả ở tuổi 29 (phương Tây không tính 30 tuổi khi chưa qua ngày sinh nhật - PV). Đó là lần đầu tiên anh ấy mất kiểm soát cuộc sống của mình, mất đi sự tự tin sau cái chết của Neilia" - Valerie, em gái của ông Biden, cho Washington Post hay.

Và ông Biden không còn tham vọng với bất cứ điều gì.

Ngoài ra, không chỉ phải đối mặt với thảm kịch, người đàn ông vừa mất vợ con còn phải đối mặt với công chúng - những người vừa giúp ông trở thành thượng nghị sĩ trẻ thứ 6 của nước Mỹ. Song thế giới quan của ông khi đó chỉ xoay quanh việc chăm sóc các con trai - AP bình luận.

Biden đã tranh luận với các lãnh đạo Thượng viện về việc từ bỏ vị trí mà ông còn chưa tuyên thệ nhậm chức. Mike Mansfield, khi đó là lãnh đạo phe đa số Dân chủ tại Thượng viện, cuối cùng phải thuyết phục ông Biden hãy làm việc trong 6 tháng, trước khi có quyết định khác, theo tờ Washingtonian.

Hai tuần rưỡi sau cái chết của vợ và con gái, ông Biden tuyên thệ nhậm chức thượng nghị sĩ trong một nhà nguyện nhỏ tại bệnh viện ở Delaware. Cậu bé Beau khi đó vẫn còn phải băng bó. Beau và Hunter được dự khán lễ tuyên thệ ngay trên giường bệnh của Beau bởi vì ông Biden không muốn rời xa các con.

Thượng viện cũng đã tạo điều kiện tối đa để ông Biden có thời gian chăm sóc các con. Mỗi ngày, sau giờ làm việc, thượng nghị sĩ trẻ tuổi từ Washington trở về với các con ở quê nhà Delaware.

CNN cho rằng, ông Joe Biden là một người đàn ông, một chính trị gia mà những niềm vui - nỗi buồn, những chiến thắng và bi kịch luôn theo sát nhau. Niềm vui đã được thay thế bằng nỗi đau. Nỗi đau đã nhường chỗ cho niềm vui. "Ông ấy là người không may mắn nhất mà tôi từng biết, và cũng là người may mắn nhất mà tôi từng biết" - cựu Thượng nghị sĩ Ted Kaufman, một phụ tá lâu năm của ông Biden, nói với AP vào năm 2019.

Trong nhiều thập niên sau đó, cái tên Joe Biden luôn gắn liền với hình ảnh người đàn ông vật lộn vượt qua quá khứ bi kịch mất người thân. Mất mát trở thành một phần của ông. Điều này, dù không dễ chịu, lại khiến ông Biden trở thành chính trị gia được săn đón. "Tôi là người trẻ nhất ở Thượng viện, cũng là nạn nhân của số phận bi thảm - điều khiến tôi được chú ý hơn. Đó chắc hẳn là lý do tôi nhận được rất nhiều lời mời tham gia các sự kiện. Thường thì tôi từ chối, và mọi người cũng thông cảm" - ông Biden cho biết.

Không có cách nào tốt hơn để hiểu động lực chiến thắng bi kịch không thể tách rời trong cuộc đời và sự nghiệp chính trị của ông Joe Biden hơn là nhìn vào con đường dài, quanh co đã dẫn dắt ông đến chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ năm 2020.

Câu chuyện đó chỉ bắt đầu cách đây hơn 5 năm. Khi đó, có Tổng thống Barack Obama ở bên cạnh song ông Biden tuyên bố rằng, ông sẽ không trở thành ứng viên tổng thống năm 2016. "Thật không may, tôi tin rằng chúng tôi đã hết thời..." - ông Biden cho hay vào thời điểm đó. Song theo CNN, lý do không được tiết lộ thực sự là cái chết của cậu con trai Beau đã khiến ông Biden lại chìm sâu vào nỗi buồn đau trong nhiều tháng.

Nhưng cũng chính sự ra đi của Beau cuối cùng đã khiến ông Biden trở lại chính trường. Trong những ngày cuối đời của mình, Beau và ông Biden đã nói về tương lai. "Ông ấy cố gắng bắt cha mình hứa sẽ tranh cử với lập luận rằng đất nước sẽ tốt hơn với các giá trị Biden" -  tờ New York Times mô tả khoảnh khắc đó.

Sau cái chết của con trai mình và quyết định không tranh cử tổng thống 2016, ông Joe Biden đã viết cuốn sách về Beau (và đất nước) "Promise me, Dad" đó. Trong chuyến quảng bá sách, ông Biden thừa nhận điều mà mọi người vẫn ngờ vực từ lâu: Ông đang cân nhắc tranh cử tổng thống, nhưng chỉ vì con trai ông không còn trên đời để có thể tự mình làm điều đó.

Ông Biden tại đám tang con trai Beau của mình, năm 2015. Ảnh: Australian/AP

Sau quyết định vào tháng 4-2019 sẽ tham gia tranh cử vào năm 2020, ông Biden đã công khai sự ảnh hưởng của Beau đối với ông cũng như quyết định tranh cử. "Tôi hy vọng con trai có thể tự hào về tôi. Dù Beau không còn ở bên chúng tôi nhưng truyền cảm hứng cho tôi mỗi ngày" - ông Biden nói.

Và khi là một ứng cử viên, ông Biden thường xuyên nói về nỗi đau và nỗi buồn trong cuộc sống của chính mình như một cách để kết nối tốt hơn với những người đang phải trải qua những cuộc "đấu tranh" tương tự. "Jill và tôi biết nỗi đau tận cùng trong tim bạn khi bạn phải chôn cất người thương sâu trong tấc đất" - thông điệp của ông Biden được gửi tới đám tang của George Floyd - một người da đen bị giết chết trong một cuộc hỗn chiến với cảnh sát Minneapolis vào mùa hè vừa qua.

Theo Thượng nghị sĩ Coons, ông Biden còn gửi lời thăm hỏi tới rất nhiều gia đình bị mất người thân. Đó là gia đình của một lính cứu hỏa hy sinh khi làm nhiệm vụ, là cha mẹ của một binh sĩ Mỹ thiệt mạng ở Afghanistan, hay góa phụ của ông chủ một nhà hàng ngay tại Delaware...

Vào ngày trọng đại nhất trong cuộc đời chính trị của mình, Joe Biden đã đến thăm mộ con trai. Đối với ông, Beau hiện diện cho lời hứa và nỗi đau, niềm hy vọng và sự tuyệt vọng trong cuộc đời mà ông đã sống. Giờ đây, ông đã chứng tỏ rằng từ bóng tối, một người có thể bước ra ánh sáng, theo CNN.