Mỹ công bố danh sách tù nhân không cần xét xử ở Guantanamo

Trong cuộc họp báo đề cập chi tiết tên tuổi và quốc tịch của 48 tù nhân, được Chính phủ Mỹ liệt vào hàng "khủng bố nhà nòi" vào ngày 18/6 vừa qua, Trung tá Todd Braesseale, phát ngôn viên của Lầu Năm Góc cho biết, số tù nhân này bị giam giữ mà không cần xét xử, chiểu theo một nghị quyết của Quốc hội Mỹ về trao thẩm quyền đặc biệt cho quân đội Mỹ và được cựu Tổng thống George W. Bush phê chuẩn vào năm 2001.

Tuy danh tính của tất cả các tù nhân ở Guantanamo đã được công khai từ lâu, nhưng cho đến thời gian gần đây đương kim Tổng thống Barack Obama luôn từ chối cho biết chính xác những ai trong số họ sẽ bị giam giữ vô thời hạn. Quyết định của người đứng đầu Nhà Trắng đã được cụ thể hóa bằng Nghị định Liên bộ giữa Bộ Tư pháp và Bộ Quốc phòng Mỹ, ban hành trong năm 2010.

Vin vào nguyên cớ nêu trên nên tờ nhật báo The Miami Herald, cũng là ấn phẩm hàng đầu ở tiểu bang Florida phát hành rộng khắp trong vùng Caribean và Mỹ Latinh, đã chính thức khởi kiện Nhà Trắng ra tòa vì vi phạm đạo luật về quyền tự do được tiếp cận thông tin. Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến việc công bố cụ thể danh sách những kẻ đang bị giam giữ mà không cần mở phiên tòa xét xử.

Một tù nhân tuyệt thực lâu ngày phải nhờ giám ngục dìu đi khi bị gọi lên thẩm vấn.

Tuy trước đó danh tính của một vài tù nhân đặc biệt đã được công luận biết đến, nhờ gia đình họ thuê luật sư bào chữa nhưng không được Lầu Năm Góc chuẩn y.

"Đa phần trong số 48 người trong danh sách này mang quốc tịch Yemen và Afghanistan, trong đó 2 phạm nhân đã chết do tự tử và lên cơn nhồi máu cơ tim", người phát ngôn T. Braesseale cho biết thêm.

Còn theo tài liệu mà phóng viên tờ The Miami Herald bí mật tiếp cận được, thì một thập niên trước đây có 680 tù nhân bị giam giữ tại Guantanamo, tới nay chỉ còn 166 người. Gần 90 người trong tổng số 680 tù nhân của đầu thập niên trước đã được trả tự do, hoặc được chuyển đến giam giữ ở các nhà tù thuộc nhiều quốc gia khác.

Đồng thời công luận cũng chẳng rõ những tù nhân nào bị coi là tội phạm chiến tranh, mà chỉ biết được cho đến nay đã có 7 người bị tòa án binh tuyên án. Ngoài ra còn có 6 phạm nhân khác đang trong quá trình xét xử, trong số này có Khalid Sheikh Mohammed, 49 tuổi quốc tịch Pakistan, kẻ tự xưng là người tổ chức vụ "khủng bố thế kỷ" hôm 11/9/2001 ở New York và Washington, bị bắt ngày 1/3/2003 và Abd al-Rahim al-Nashiri, 48 tuổi, công dân Arập Xêút đã chủ mưu đánh bom khu trục hạm USS Cole đang neo đậu ở Yemen tháng 10/2000, cũng là thủ lĩnh của Al-Qaeda ở vùng vịnh Persic bị bắt vào tháng 11/2002.

Nhân vật khét tiếng này từng nằm ấp 4 năm trong các nhà tù bí mật của CIA ở Afghanistan, Thái Lan, Ba Lan, Morocco và Romania, trước khi được bàn giao về Guantanamo. A. Al-Nashiri chính là nạn nhân tiêu biểu của biện pháp "tra tấn nước" tàn bạo mà CIA cố tình bưng bít, từng bị dư luận quốc tế kịch liệt lên án.

Còn theo tiết lộ của Viện trưởng Viện Công tố quân sự Hoa Kỳ Mark Martins với Hãng tin Mỹ AP, ngoài ra có 2 tù nhân đã được tống đạt cáo trạng và 7 tù nhân khác đang trong quá trình hoàn thiện hồ sơ truy tố.

Vẫn theo lý giải từ Công tố viên trưởng M. Martins, thì 48 tù nhân trong danh sách biệt giam ở căn cứ Guantanamo được xếp vào dạng "tù nhân thời chiến". "Nghĩa là tuy chưa có đủ bằng chứng buộc tội họ, nhưng họ vẫn sẽ bị giam giữ vô thời hạn chừng nào Al-Qaeda và Taliban chưa từ bỏ ý đồ sử dụng bạo lực để tấn công người Mỹ", Viện trưởng M. Martins quả quyết